“Soltústik Qazaqstan” газетінің ғасырлық тойына әзірлік бағдарламасы аясында редакцияда өткен кездесуде Қызылжар қаласындағы іргелі оқу орындарының бірі – әл-Фараби мектеп лицейінің директоры Күлімкөз Смайылова да болды. “Өзіме көрсетілген осындай құрметке қатты толқып тұрмын”, – деді ол табалдырықтан аттар-аттамаста.
Күлімкөз Қайырбайқызы – Мағжан Жұмабаев, Смағұл Сәдуақасов, Сәбит Мұқанов сынды Алаш жұртының асыл перзенттері іргесін қалаған басылымның тұрақты оқырманы, шын жанашыры. Соның бір дәлелі биылғы жаңа оқу жылынан бастап мектептің фойесінде арнайы бұрыш ашып, сол жерге жергілікті басылымдарды қойған. Енді немересін алып кетуге келген ата-әжелер осы жерде газет беттерін парақтап, облыс тыныс-тіршілігімен таныса алады. Осындай өнегелі бастамалары арқылы жас ұрпақтың кітап пен газет оқуға сүйіспеншілігін оятуды көздейтін Күлімкөз Қайырбайқызы секілді жүрегінде намыс оты бар қыз-келіншектер аз емес.
Мерзімді баспасөзге жазылу науқанында газеттің таралымын көбейтуге атсалысқан бір топ жанашырларымызды 100 жылдық мерейтой қарсаңында редакция төріне шақырып, кездесу ұйымдастырдық. “Қызылжар-Ақпарат” ЖШС-нің директоры Жарасбай Сүлейменов қасиетті қарашаңыраққа арнайы келген меймандарға алдымен редакцияда әр жылдары қызмет атқарған елімізге белгілі тұлғалар, газетті басқарған бірінші басшылар туралы әңгімелеп берді және басылымның кешегі әрі бүгінгі тыныс-тіршілігінен хабар беретін стендтегі суреттермен таныстырды.
Бұдан кейін Жарасбай Қабдоллаұлы облыс орталығындағы өнер колледжінің директоры Роза Кәшеновамен, Тимирязев аудандық ішкі саясат бөлімінің басшысы Ханшайым Наурызбаевамен, облыстық қорғаныс істері департаментінің баспасөз хатшысы Айман Әбжапбаровамен, Мағжан Жұмабаев ауданындағы Ноғайбай ауылының пошташысы Алтынай Есмағұловамен және әл-Фараби мектеп-лицейінің директоры Күлімкөз Смайыловамен “дөңгелек үстел” басында емен-жарқын әңгіме өрбітті. Оларға Алғыс хат пен бағалы сыйлық табыс етілді.
– Алғаш “Кедей сөзі”, кейін “Бостандық туы” “Кеңес ауылы”, “Ленин туы” болып атауы өзгерген “Soltústik Qazaqstan” газеті жүз жылдық ғұмырында туған еліміз бен халқымыздың тарих-тағдырымен сабақтас жарық көріп келеді. Келесі жылы ғасыр жастың төріне озғалы отырған басылым алғашқы күннен бастап ұлт жанашырына, қоғам жаршысына, оқырманның рухани серігіне айналды. Газет жанашырларымен әр кез кездесіп, ой-пікірлерін білуді өзімізге парыз санаймыз. Алаштың ардақтылары айтып кеткендей, газет халықтың көзі мен құлағы. Сондықтан ризашылығымызды білдіру үшін өздеріңізбен кездесіп отырмыз. Алдағы уақытта газетті үйінің төріне қойып, әр нөмірін асыға күтетін аудандардағы оқырмандарымызбен, облыс орталығындағы мектептерде ұстаздар қауымымен, оқушылармен де жылы жүздесулер ұйымдастыру ойымызда бар, – деді Жарасбай Қабдоллаұлы.
Газеттің таралымына қанатымен су сепкен қарлығаштай шырылдап жүріп, көмек қолын созатын жандардың бірі – пошташылар. Мағжан Жұмабаев ауданындағы Ноғайбай ауылының пошта қызметкері Алтынай Халыққызы 2019 жылдың 1-ші жартыжылдығында мұндағы жұртшылықтың біреуін қалдырмай “Soltústik Qazaqstan” газетіне жаздырғанын айтып өткен жөн. Бүгінгі күні “Ноғайбай“ шаруа қожалығының қолдауымен бұл ауылдың береке-бірлігі нығайып, облысымыздағы беткеұстар елді мекендердің біріне айналды. Ауыл тұрғындары үшін спорттық-сауықтыру кешені салынып, жаңа үйлер бой көтеріп, бұрын атақонысты тастап, көшіп кеткендер елге қайта оралып, мұндағы тыныс-тіршілік жандана түскен. Ауыл пошташысының сөзін жерге тастамай, тұрғындардың “Soltústik Qazaqstan” газетіне бір кісідей жазылуы өзгелерге өнеге. Қарт басылымға үнемі қолдау көрсетіп жүретін серіктестік басшысы Алтынбек Сапаровқа да алғыстан басқа айтарымыз жоқ.
Сондай-ақ, Тайынша ауданының Қарағаш ауылындағы пошта бөлімшесінің қызметкері Мөлдір Қаппасова өз ісіне адалдық танытып жүргенін біліп, редакцияға шақырғанымызбен, ол жердің шалғайлығына орай бұл кездесуге келе алмады. Оның өз ауылдастарын 82 газетке жаздырғанын естіп, төбеміз көкке жеткендей қуандық. Өйткені, екінің бірі Сәбит Мұқанов, Сафуан Шәймерденов, Ғалым Малдыбаев, Ербол Шәймерденов сынды жерлес ақын-жазушылар қаламын ұштаған басылымның қадір-қасиетін жете түсіне бермейді. Ауылдағы әрбір шаңырақты аралап, ұлттық тілдегі жалғыз газеттің жоқтаушысына айналған Мөлдір секілді жанашырларымыз көп болса, Қарағаштағы “Астық STEM” серіктестігінің басшылары сияқты қамқоршыларымыздың саны артса, бүгінгі күні небары бес мыңнан сәл ғана асатын газетіміздің таралымы көбейер еді.
Осы орайда есімі өңірімізге ғана емес, елімізге белгілі ұстаз Әлия Малдыбаеваның көпшілікке ой салар мынадай бір сөзі есіме түсіп отыр: “Мектеп мұғалімдері оқушыдан кітап оқы деп талап етеді. Өз отбасында ата-анасының қолына газет, кітап ұстағанын көрмей өскен бала әдебиетке қайдан құмартады?” Шынымен де, күнұзаққа түріктің телесериалдарын көріп, алтын уақытын зая кетіретін қыз-келіншектер аз емес. Ал жас ұрпақтың сана-сезімін интернет улап, ұлттық тәрбиенің тамырына балта шауып жатқан бүгінгі жаһандық дәуірде әрбір ата-ана өз баласына өнеге болу қажеттігін терең түсінуі керек. Ендеше, бұл тығырықтан шығуға халықтың сөзін сөйлеп, жоғын жоқтап отырған абыз басылым “Soltústik Qazaqstan” газетінде үзбей беріліп тұратын “Еліңнің аты, жеріңнің хаты”, “Бір әннің тарихы”, “Бізде қонақта”, “Тарих және таным”, “Жұлдыздар жарығы”,”Туған жерден түлеп ұшқан жұлдыздар”, тағы басқа да айдарлардағы тағылымдық мәні зор материалдар көмектесе алады. “Дөңгелек үстел” басына жиналған жанашырларымыз да газет қай кезде де туған тілдің, ділдің, ұлттық құндылықтардың насихатшысы болғанын, алдағы уақытта да сол мақсат-мүддесінен айнымайтынын айтты.
“Әл-Фараби мектеплицейінің қазақ газетін ата-аналар арасында насихаттау бағытындағы жұмысы менің де көңілімнен шығып отыр. Өнер колледжінің ұстаздары мен студенттері арасында қарт басылымның таралымын көбейту үшін мен де арнайы орын ашуды ойлап отырмын. Қазақтың небір марғасқалары қызмет атқарған қарашаңыраққа “мен қазақпын” деген әрбір азамат жаны ашып, жүрегі ауруы керек. Қазақтың намысын арқалап, жоғын түгендеп отырған басылымның таралымын көбейтуге әрқашан атсалысуымыз керек”, – деді кездесу барысында Роза Әбутәліпқызы.
Сөз басында, қарашаңырақ төрінде өткен кездесуге жүрегінде намыс оты бар қыз-келіншектер шақырылғанын айтып өттік. Шынымен де, бүгінгідей ғаламторға жіпсіз байланып, асыл қасиеттерден ажырап жатқандар қатары күннен-күнге артып, тектіліктің тамыры үзілгелі тұрған шақта оқырмандар санын азайтып аламыз ба, деген қорқыныш бізді де қатты мазалайды. Әрине, осындай сәтте, ең алдымен, жанашырларымызға арқа сүйейміз. Шара барысында Жарасбай Қабдоллаұлы атап өткендей, шалғайдағы Тимирязев ауданының ішкі саясат бөлімін басқарып отырған Ханшайым Ишханқызы секілді газет өзгеге емес, ең алдымен қазақ жұрты үшін қажеттігін, оқырмандардың саны азайып қалса, елдігімізге сын екенін терең түсінген жанашырларымыз біздің журналистермен бірге тұрғындар арасында үгіт-насихат жұмыстарын жүргізіп, көпшілікке ой салуға атсалысты.
Облыс жұртшылығына өнерімен танылған жезтаңдай әнші, бүгінгі күні дарынды балаларға арналған өнер колледжін басқарып отырған Роза Кәшенованың да есімін басылым тілшілері ілтипатпен атайды. Өз ұлтымыздан гөрі өзге этнос өкілдері көп ұжымды басқарып отырған оның да қазақ газетінің абыройы асып, беделі биіктей түссе екен деген адал ниетіне ризамыз. “Газет оқымаймыз, қажетті ақпаратты ғаламтордан аламыз” деп адасып жүргендерге жөн сілтеп, дұрыс сөз айту аға буынның асыл парызы десек, қателеспейтін шығармыз. Әрине, Зейнолла Олжабаев, Тілек Әбдірахманов, Ескендір Елеусізов, Амандық Жантеміров, Қарақат Шалабаев, Қымбат Исманова, Жамбыл Құсайынов, тағы басқа да алдыңғы толқын өкілдері әр кез газеттің шашбауын көтеріп, өз орталарында үгіт-насихатын айтып жүреді.
“Қазақтілді білім беретін оқу орындарына ұлттық мәртебе беретін уақыт келді. Жас ұрпақтың бойына қазақы тәрбиенің қайнарын сіңіруге ұстаздармен бірге “Soltústik Qazaqstan” газеті де атсалысудан тартынбас еді. Өйткені, сүйегіне сөз сіңген тілшілер ділімізден, тілімізден, ұлттық құндылықтарымыздан ажырап қалмайық деп шырылдап жүр емес пе?” – деген Күлімкөз Қайырбайқызының да пікірі орынды.
Тағы бір жанашырымыз Айман Әбжапбарова туралы айтпай кетуге болмайды. Қазақы тәлім мен тәрбиенің мекені – қасиетті Оңтүстік Қазақстан өңірінің тумасы жұмыс бабымен біздің жаққа қоныс аударып, бүгінгі күні облыстық қорғаныс істері жөніндегі департаментте қызмет атқарып жүр. “Несіне жасырайын, әріптестерімнің арасында газет оқымайтындар аз емес. Тарихи-танымдық материалдар адамның зейінін ашып, зердесін молайтады емес пе?! Газет, кітап – ақылдың кені, жақсылықтың жаршысы. Соны түсінбей жүргендер алтыннан да бағасы қымбат құнды дүниелерден құр қалуда. Біз “Soltústik Qazaqstan” газетін отбасымызбен оқимыз”, – дейді Айман Темірханқызы. Азаттық алғанымызға отыз жылға жуықтаса да қазақшадан бейхабар кейбір әріптестеріне жаны ашитын ол өткен жылы өз қаражатына 20-дан астам газет жаздырып, нағыз адамгершіліктің үлгісін көрсеткен еді.
“Алаш арыстарының аманатына адалдық танытып, ұлт мүддесі үшін аянбай қызмет етіп келе жатқан басылымның көздегені бүгінгідей ақпараттық технология төрімізге озған заманда өскелең ұрпақтың өз жадынан, ұлттық болмысынан айырылып қалмауына тамшыдай болса да үлес қосу. Сондықтан газетке біз әрқашан қолдау көрсетуге дайынбыз” – деген әл-Фараби мектеп-лицейінің директоры Күлімкөз Смайылованың сөзін өзгелер де қолдады. Ол басылымның бір ғасырлық мерейтойы қарсаңында “Жақсылық жаса” челенжімен қайырымды азаматтар әлеуметтік жағдайы төмен отбасыларға газет жаздырып беріп, игі іске жұмылса деген ой тастады.
“Шынымен де, қазір егемен ел болып, дамыған мемлекеттермен тереземізді теңестіруді мақсат тұтып отырғанда тарихты білу, елдігімізді мақтаныш ету, ұлттың рухын көтеру, рухани байлықты дамыту мәселесін “Soltústik Qazaqstan” тілшілері жеріне жеткізіп айтып та, жазып та жүр. Ендеше, елдің ертеңін ойлаған газетке неге жазылмасқа?! Жүрегінде қазақылықтың оты бар адам “Soltústik Qazaqstan”-ға жазылады”, – деген редакция қонақтарының сөзі қалың жұртшылықтың жүрегіне жетсе, қандай ғанибет?!
Айгүл ЫСҚАҚОВА,
“Soltústik Qazaqstan”.
Суреттерді түсірген
Талғат ТӘНІБАЕВ.