Өңір бойынша сүт безінің қатерлі ісігі онкологиялық аурулардың ішінде бірінші орында тұр. Биыл тоғыз айдың ішінде бұл дерт 151 әйелде анықталды.
Сүт безі қатерлі ісігінің белгілері сырт көзге аса байқала бермейді. Бұл дерт сонысымен қауіпті. Өйткені, обырдың алғашы кезеңдерінде кеудеде еш өзгеріс болмауы, тіпті, ауырмауы мүмкін. Ал асқынған жағдайда төс қатайып, сұйықтық бөлінуі ықтимал. Тері қабыршақтанып, апельсин қабығына ұқсайды. Бір ескерте кететіні, сүт безі өздігінен өте сирек ауырады. Етеккір келер алдында жайсыздық тудыру сияқты белгілер пайда бола бастайды. Маған пациент келгенде, ең алдымен, кеудесінің қай жері ауыратынын сұраймын. Сүт безі кеуде қуысында орналасқандықтан, көбі торакалгияның салдарынан көкірек ауырады деп ойлайды. Сүт безінің қатерлі ісігінде көкірек ауырмайды. Сондықтан тексерілуге келген сырқаттарға обыр диагнозы қойылып жатқанда менің еш жерім ауырмайды ғой деп таңғалып жатады.
Дәрігерге дер кезінде қаралудың маңызы зор. Етеккір басталғаннан кейін 7-9 күн ішінде көріну қажет. Ісік тек қана ультрадыбыстық зерттеу немесе рентгенологиялық маммография арқылы анықталады. Бірақ РММ аппаратын 40 жасқа дейінгілерге қолдануға болмайды. Сүт безінің қатерлі ісігі, негізінен, орта жастан асқан әйелдерде, яғни 55-60 жастан кейін білініп жатады. Соңғы кезде жас қыз-келіншектер арасында да жиі кездеседі. Түйіндер қолтық астында пайда болады. Кейбіреулер кеудеге имплант қою обырдың пайда болуына әсер етеді деген жаңсақ пікірге ұрынып жатады. Бұл – ғылыми түрде дәлелденген. Солай екен деп жайбарақаттыққа салынуға болмайды. УДЗ, ММГ диагностикадан жүйелі түрде өтіп тұру артықтық етпейді. Имплант қойдыру басқа аурулардың пайда болуына әсер етуі мүмкін.
Посткеңестік елдер дәрігерлерінің сүйікті термині – “мастопатия” жайлы сұрақтар маған жиі қойылады. Шындығына келгенде, “мастопатия” деген диагноз жоқ. Сүт безі – гормонға тәуелді орган. Гормондық өзгерістер оған әсер етіп, әйел ауруы мүмкін. Қалқанша безі, гипофиз аденомасы гинекологиялық ауруларға да байланысты туындауы ықтимал. Сүт безі қатерлі ісігі кейде жүкті әйелдерде анықталып жатады. Бұдан қорқудың қажеті жоқ. Емдеу барысында әйелдің жағдайы ескеріліп, балаға зиян тимейтін жолдары жан-жақты қарастырылады. Сүт безі қатерлі ісігінен емделіп шыққаннан кейін сәби сүйетіндер баршылық. 5 жылдан кейін жүкті болса, қайталану тәуекелі кемиді.
Әйел уақытында бала туып, барынша ұзақ емізгені жөн. 40 жастан асқаннан кейін жылына бір рет УДЗ-ден, екі жылда бір рет ММГ-дан тексерілуді ұмытпаңыз.
Майя ТОҚСАНОВА,
онкология орталығының маммолог дәрігері.