Өзім жаздырып алатын “Soltüstık Qazaqstan” газетінің 12 наурыз күнгі санында тіл, ұлт жанашыры Әйіп Ысқақтың Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің бірінші хатшысы Жұмабай Шаяхметов жайлы жазған «Ұлтын жанындай сүйген тұлға» атты мақаласы қолыма еріксіз қалам алдырды. Автордың саналы ғұмырын ел-жұртының өркениеттен қалыспай, терезесі тең елдер қатарына қосу жолына арнаған қоғам, мемлекет қайраткерінің есімінің ұмытылып бара жатқанына …
Жуырда тұлғатану курсы бойынша Смағұлтануға елеулі үлес қосатын үш жинақ қолымызға тиді. Үшеуін де Алматыдағы Ш.Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты шығарған. Жинаққа мақалалары енгендер елімізге танымал тарихшы, әдебиетші ғалымдар мен өлкетанушы, зерттеушілер. Бірінші жинақ – «Смағұл Сәдуақасовтың мемлекеттік, қоғамдық және ғылыми-педагогикалық іс-әрекеті» (құжаттар жинағы), екіншісі – 2023 жылы Алматыда болған «ХХ ғасырдағы Қазақстан мен …
– Театр сыншысы, марқұм Әшірбек Сығай бір сұхбатында: «Сахнада, экранда кілең шіңкілдек, ұсақ актерлер көбейді. Екі иығына екі кісі мінгендей фактура жоқ. Кескін келбеті келіскен кермиықтарға зәруміз. Майда тартып барамыз. Шіңкілдеп, елпілдеп кеттік», – деп ашынады. Мұның себебі неде? Шығар жолы қайсы? – Бұл сауалға жауап бермес бұрын қоғамдағы жастарға бір сәт көз жүгірткеніміз жөн …
Қазақстан Жазушылар одағында өткен жылды қорытындылаған алқалы жиын өтіп, жерлесіміз, жазушы, журналист Жарасбай Сүлейменовтің халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығын иеленгені белгілі болды. Жарасбай Қабдоллаұлы Қызылжар ақын-жазушыларының ішінен алғаш болып «Алаш» сыйлығын иеленіп отыр. Бұл – облыс руханияты мен әдебиеті үшін үлкен жетістік. Өмірін әдебиет пен ақпарат саласына арнап келе жатқан Жарасбай Сүлейменов түрлі жанрда қалам тартып, …
Қазақ өзі ерекше қадір тұтқан ұғымдарға “ақ” сөзін қосарлап айтқан. Бұл да біздің ұлттық ерекшелігіміздің бірі. Ақ бата, ақ тілек, ақ неке, ақ келін, ақ босаға – мұның бәрі жұртымыз үшін аса қастерлі ұғымдар. Соған қарап “ақ” сөзінің қазақ үшін тек заттың түсін білдіріп қоймағанын көреміз. “Ақ” ұғымы тазалықтың, киенің, қасиеттің белгісі болған. Сол сияқты …
«Мен үлкен жұмыс атқарып жатырмын. Өңірдегі өрелі журналистің бірімін, еңбегім еленбейтіні қалай?» – деп емеуірін танытпаған, ондай ойы да болмаған ардақты ағамыз Дүйсенбі Әуелбековтің туғанына 95 жыл толып отыр. Елудің ар жақ-бер жағындағы кемел шағында мен ол кісімен бірге қызмет істедім. Жазғандарын оқитын диктор едім. Бұл қызметке 1969 жылы конкурстан өтіп қабылдандым. Осы жұмыстың жетегінде …
Халқымыз небір қиындықты басынан өткерді ғой. Аумалы-төкпелі заманда әні мен күйінен, жыры мен сазынан айырылудың аз-ақ алдында қалғаны жалған емес. Ұлтымыздың тұғырлы таланттары саналатын көптеген ақынның туындылары халық әні деген атауға телінді. Бір өкініштісі, бүгінге дейін біз бірқатар әнді авторсыз атап, халық әні деп жүрміз. Солардың бірі – «Қараторғай». Бұл шығарманың бірнеше нұсқасы бар. Мен …
Осыдан үш жыл бұрын дүниеден өткен көрнекті тарихшы, ұлағатты ұстаз, Тарих және әлеуметтік ғылымдар академиясының академигі, тарих ғылымдарының докторы Қадыржан Әбуовтың туған жері – Солтүстік Қазақстан облысы, бұрынғы Келлеров ауданына қарасты Талап ауылы. Ағамыз Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университетінде профессор, тарих кафедрасының меңгерушісі қызметтерін атқара жүріп, Отан тарихы мен өңір шежіресін ұлттық таным тұрғысынан зерделеп, …
Халықаралық театр күніне орай Сәбит Мұқанов атындағы облыстық қазақ сазды-драма театрында мерекелік іс-шара ұйымдастырылды. Көрермен назарына “Сараң” спектаклі ұсынылып, үздік деп танылған мамандар марапатталды. Облыстық кәсіподақтар орталығының төрағасы Ерік Нұрақаев пен мәдениет, спорт, туризм және ақпарат қызметкерлері кәсіподағының төрайымы Гүлнәр Қасымова өнер иелерін кәсіби мерекелерімен құттықтап, театр – халықтың жаны, рухани айнасы екенін айтты. Өнер …
Облыстық қуыршақ театрында “Степной ноктюрн или между закатом и рассветом” атты қойылым сахналанды. Туындының авторы – ресейлік режиссер Евгений Ибрагимов. Қойылымды қазақ халқының тарихына жасалған қызықты саяхат деуге болады. Қараңғы зал. Қасқырдың дауысы, құстардың сайрағаны, шыбын-шіркейдің сыбдыры, ат тұяғының дүбірі естіледі. Актер Нұрсұлтан Қалқабекке сахнадағы қараңғылық біраз қиындық тудырған. – Әртіске қараңғыда ойнау оңай емес. …
М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университеті агротехнологиялық факультетінің студенттері мен Ұлттық ұлан академиясының курсанттары арасында “Наурыз – достық мерекесі” атты байқау өтті. Қатысушылар 5 командаға бөлінді. Сайыс барысында әр топ қазақ, армян, өзбек, қытай, орыс ұлттарының мәдениетін, әдеп-ғұрпын таныстырып, ұлттық тағамдарын әзірледі. Білім алушылар әр ұлттың тамағын жоғары оқу орнының азық-түлік технологиясы зертханасының базасында алдын ала …
Қазақ “Ақыл – жастан, асыл – тастан” деп тегін айтпаған ғой. Небір қилы замандарда жастарымыз еліне қорған болып, қайсарлықтың үлгісін көрсете білді. Ұлт тарихындағы елеулі оқиғалардың бәріне жастарымыз белсене қатысты. Заманның тамыр соғысын тап басатын, келер күнді қорықпай қарсы алатын да – осы буын. Содан да болар, өткен ғасырдың басында даламызда құрылған алғашқы ұйымдар да …
Бүгінгі өмір талабының бірі – киелі жеріміздің тарихи атауларын біріздендіру десек, бұл бағыттағы жұмыстар тарих, әлеуметтану, геодезия, география мамандарымен бірлесе отырып, ономастикалық заңдылықтарға сай жоспарлы әрі сауатты түрде жүргізуді міндеттейді. Меніңше, әр мемлекеттің топонимиялық жүйесі ұлттық айшықты белгілерді білдіріп тұруы шарт. Өкінішке қарай, теріскей аймақтарда қазақша атаулардан гөрі кірме топонимдер үлесі әлі басым. Мәселен, Булаев …
Ел арасында “Журналистика – аттың жалында, түйенің қомында жүріп, қызмет ететін кәсіп” деген сөз жиі айтылады. Белгілі жазушы Шерхан Мұртаза: “Жорналшылар да түйе сияқты: арқалағаны – алтын, жегені – жантақ”, – деп әманда қызығынан қиындығы көп, жақсылыққа жаны құштар қоғам жаршыларының табиғатын дәл сипаттай білген. Күнделікті өмір құбылыстарын ой елегінен өткізіп, зерттеп-зерделеудің, сүбелі тақырыптар мен …
Жыл өткен сайын Наурыз мейрамы еліміздегі барша халықтың, ұлт пен ұлыстың сағына күтетін ортақ мерекесіне айналып, жаңа мазмұнмен, жарасымды сән-салтанатымен түрлене түсуде. Ұлық мерекені ұлықтау үшін жыл сайын өтетін думанды кеш елдің ортақ қуанышына айналғаны рас. Әйтсе де биылғы көктем мерекесі қазақтың мәдениеті мен салт-дәстүрін, әдет-ғұрпы мен құндылықтарын айшықтайтын Наурызнама онкүндігі аясында ерекше атап өтілді. …
Сегіз сері атындағы қазақ халық аспаптары оркестрі ұйымдастырған концерт “Наурыз көктемі” деп аталды. Іс-шараға Батыс Қазақстан облыстық Ғарифолла Құрманғалиев атындағы филармония жанындағы Дәулеткерей атындағы қазақ халық аспаптары оркестрінің көркемдік жетекшісі және бас дирижері Еркін Нұрымбетов арнайы шақыртылыпты. Оркестірге жетекшілік еткен ол халық назарына Құрманғазының “Қуаныш”, Дәулеткерейдің “Бапас”, Әлшекейдің “Желдірме”, Жантөренің “Шалқыма”, Махамбеттің “Ақжелең” күйлерін және …
Қазақ халқының Наурызды қарсы алудағы ежелгі наным-сенімі бойынша, дәл осы кеште даланы Қыдыр ата аралайды екен. Сол себепті қазақ үшін Наурыз түні “Қызыр түні” аталып, қасиетті саналған. Ал осы “Қызыр түнінде” ел аралайтын Қыдыр атаның қазақ өміріндегі орны қандай? Бұл қаншалықты дұрыс? Жалпы адамдарға дәулет дарытып, бақ қондырады дейтін ізгі сеніммен астасып жататын аталған әулие …
Құрылтай шақыру – ертеден келе жатқан ата дәстүріміз. Төл тарихымызға үңілетін болсақ, бабаларымыз ұлт тағдырына қатысты қадау-қадау жайттарды алқалы жиындарда халық болып талқылап, ақылдасып, бүкіл елді біріктіретін шешім қабылдап отырған. Талас құрылтайынан кейін Алтын Орда дербес мемлекетке айналды. Ордабасы, Қарақұм құрылтайлары қол бастаған батырларды елді, жерді қорғауға ұйыстырды. Орынбордағы бірінші қазақ құрылтайында Алаш партиясы құрылды. …
“Ата көрген – оқ жонар”, – деген рас-ау! Қазақтың ұлттық тұрмыстық қолөнер бұйымдарын жасау, бір жағынан насихаттау бағытындағы үзіліссіз еңбек жолыма үңілсем, көз алдыма атам елестейді. Ол кісінің арқасында кенжелеп қалған қолөнермен түбегейлі айналысып, кәнігі, кәсіпқой маман болып қалыптастым. Атам тері илейтін, қамшы өретін, жылқының жалы мен құйрығынан арқан есетін. Әдемілеп безендірген жүген, ноқта, доға …
Қазақ – ықылым заманнан бері сән-салтанатпен өмір сүрген халық. Алайда құс қанатына байланған заман ағымы, дәуір талғамы, солақай саясаттың салдарынан кейбір әдет-ғұрпымыз, салт-дәстүріміз қазір өзге түгілі өзімізге таңсық. Қазіргі буын қоржын, аткежім, текемет дегеннің не екенін біле бермейді. Ал білетіндердің ол жайлы айтып, насихаттап жатқаны шамалы. Ел болып еңсемізді көтергелі бері өлгеніміз тіріліп, өшкеніміз жанып, …
