– Айдос Сұлтанғалиұлы, жеңіс құтты болсын! Бұл сәтті Қазақстан көп күтті. Алтын алған кезде қандай сезімде болдың?
– Күреске 2006 жылы келдім. Содан бері маңдай терімді төгіп, қаншама күш сарпып, еңбек еттім. Үлкен спортқа қадам басқандықтан әлемді, Олимпиаданы бағындыру – түпкі мақсатым, ниетім еді. Грек-рим күресінен 1999 жылдан бері Қазақстаннан әлем чемпионы шықпапты. Маған дейін қаншама ағаларымыз күресті. Бірде екінші орын, келесіде үшінші орын алып, жеңіске бір қадам ғана жетпей қалып жүрді. Солардың ішінен маған алтын бұйырғанына қуаныштымын. Жеңіс оңай келген жоқ. 2006 жылдан бері төккен маңдай тердің арқасы.
– Жаһандық жарысқа әлсіз балуан бармайтыны белгілі. Бұл жолғы қарсыластарың жайлы айтсаң.
– Әлем чемпионатында америкалық Максвелл Хоппер Блэкпен күрестім. Өзі ыңғайсыздау қарсылас екен. Онымен күресіп жүріп, құлағымды жарақаттап алдым. Шынтағы тиді-ау деймін. Одан кейін израильдық Мелкаму Фетенемен күресіп, қабағым жарылды. Ал солтүстіккореялық Сеун Лимен бұған дейін екі рет белдескенбіз. Біріншісінде мен ұтсам, екіншісінде ол жеңген. Үшінші кездесуімізде жеңіс маған бұйырды.
Жартылай финалда грузиялық Амиран Шавадзеден 2-1 есебімен ұтылып жатқанмын, соңғы 32 секунд қалғанда 4 ұпайлық әдіс жасап, жеңісті жұлып алдым. Финалда өзбекстандық Әлішер Ганиевпен күрестім. Онымен екі ай бұрын ғана Венгрияда өткен турнирде бозкілемге шыққанмын, бірақ жеңіліске ұшыраған едім. Бұл жолы кеткен есені қайтардым.
– Өзің Қызылордада туғаныңмен спорттағы жолың Қызылжарда басталғанын білеміз. Теріскейге қалай келіп едің?
– Мен 1996 жылы Қызылорда қаласында дүниеге келгенмін. Жетінші сыныпқа дейін сондағы №101 орта мектепте оқыдым. Кейін Қызылжардағы спорт-интернатқа ауыстым. Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінде дене шынықтыру пәнінің мұғалімі мамандығы бойынша кәсіптік білім алдым. Қателеспесем, 2017 жылдан бері ұлттық құрамадамын. Жеткен жетістіктерімді айтсам, ересектер арасында Азия чемпионы, екі рет әлем чемпионатының қола жүлдегері атандым.
Қызылжарға қашан келгеніме тоқталатын болсам, 2009 жылы әкемнің ақылымен спорт-интернатқа ауыстым. Сералы Викторұлының бапкерлігімен үлкен спортта алғашқы қадамдарымды жасап, жақсы нәтиже шығардым деп айта аламын. 2014 жылы оқу бітіріп, туған жеріме қайтып бардым. Қызылордадағы жоғары оқу орнына түстім. Ол жақта жарты жылдай жүрдім де Қызылжарға қайтып келдім. Осында жаттығып, ересектер арасындағы Қазақстан чемпионатында екінші орын алдым. Содан бері ұлттық құрамадамын. Ағайларыма басымды иемін. Сералы Викторұлымен әлі күнге дейін хабарласып тұрамын. Сағынсам, бәрін тастап, Қызылжарға тартып отырамын. Дәулет, Бауыржан деген бірге оқыған достарым қазір ағайымызға қолғанат болып жүр.
– Қызылжардың құнарлы топырағында Қажымұқан, Балуан Шолақтың ізі қалды. Сонымен қатар чемпионымыз Ризабек Айтмұқан осында туды, Нұрғожа Қайпанов та сен оқыған спорт мектебінде шыңдалды. Теріскейдің күрес мектебіне қандай баға бересің?
– Балуан Шолақ, Қажымұқан аталарымызды өзіміз көрмегендіктен, ол кісілердің жеңістерін ертегідей көретінбіз. Үйдегі ата-әжелеріміз аңыз қылып айтып отыратын. Сол кісілердің табаны тиген жер болғандықтан қасиеті болуы әбден мүмкін. Нұрғожа Қайпанов менен бір сынып төмен оқыды. Қазір Қызылжардағы спорт мектебінің мықты екенін, екі бірдей әлем чемпионы шыққанын жарыса жазып жатыр. Мектебіміздің жоғары деңгейге көтерілгені, абыройлы болғаны – біз үшін мәртебе. Демек бапкерлердің еңбегі ақталды. Егер біздің мектебіміз биік дәрежеге жетсе, шын жүректен қуанамыз.
– Теріскейден шыққан тағы бір чемпион Ризабек Айтмұқанның әңгімесін тыңдасақ, атасының, әкесінің бозкілемде өнер көрсеткенін айтады. Сенің әулетіңде спортпен айналысқан адамдар бар ма?
– Жоқ. Әкем де, шешем де ешқандай спортпен шұғылданбаған. Бірақ нағашы аталарымның көкпарға шапқанын анамнан еститінмін. Көкпарда еш-кімге есе жібермегенін айтады. Сол кісілерге тартқан шығармын.
– Болашақ чемпиондарға қандай ақыл-кеңес айтар едің?
– Төзімділік керек. Алға қойған мақсатыңа қарай жолда қандай сәтсіздіктер болса да, бұрылып кетпей, ұмтылу қажет. Жігер-қайрат, намыс болса бәрі болады. Аталған қасиеттер бойдан табылса, жеңіс те келеді деп ойлаймын.
– Сұхбатыңа рақмет.
Сұхбаттасқан
Самрат ҚҰСКЕНОВ,
«Soltüstık Qazaqstan».