Ақсақалдық жасқа жеткен әр адам артындағы өмір соқпағына қарайлап, өз-өзіне есеп беретіні анық. Сондайда бар өмірін бос алыс-жұлыс, пайдасыз іспен өткізгендер бармақ тістеп, қайран уақытты қайтарарға қайрат таппай қалады. Ал бойындағы рух-жігерін, жалынды жылдарын жақсы іске бағыттап, елінің игілігі үшін еңбек еткендер алдыңғы толқынның аманатын орындап, ұрпақтың ертеңі үшін титтей де болсын үлес қосқанына марқайып қалатын болар. Мерейлі сексен жастың биігіне шығып отырған Жамбыл Тасеменов – егде тартқанға дейін еңбектен қол үзбей, өз саласындағы оң өзгерістердің себепшісі болған адам.

Жамбыл Серғазыұлы 1945 жылы Жамбыл ауданында дүниеге келген. Екі жасында анадан жетім қалған ұл өмірдің қиындығын ерте жастан көріп, есті, епті болып өсті. Мектеп баласының спортқа деген икемін байқаған мұғалімі оны дене шынықтыру сабағында көмекші етіп алады екен. Спортқа деген бейімі ерте танылған Жамбыл Тасеменов мек­тепте бірнеше спорт түрімен айналысып, үнемі қатарластарының алды болу­ға тырысты. Буыны қатып, бұғанасы беки бастаған шақта күреспен айналы­суға бел буады. Кейін ауыл арасындағы жарыстарда топ жарып, алғашқы жүлделерін иеленеді.

Облыс орталығындағы К.Ушинский атындағы институтқа оқуға түскен жас спортшы мұнда күреспен ден қойып ай­налыса бастайды. Еңбегі өз нәтижесін беріп, аз уақыттың ішінде облыс чемпионы атанып үлгереді. Ал 1964 жылы әскер қатарына аттанған спортшы Қыр­ғызстан, Өзбекстан чемпионы атанып, көпті таңдай қақтырады. Мәскеуде өт­кен КСРО халықтарының спартакиада­сына Қырғыз елінің атынан қатысып, жүлдегер атанады. Бұл туралы кейін белгілі жаттықтырушы Алексей Катулин «Советский спорт» газетіне былай деп пікір білдіріпті: «Отличился молодой бо­рец из Киргизии. Он кандидат в мастера спорта СССР, выиграл поединки у двух заслуженных мастеров спорта и масте­ров спорта международного класса, пос­ле чего был включен кандидатом в Олимпийскую сборную СССР».

Өкініштісі сол, әскери борышын өтеп, оқуын жалғастыру үшін туған өңіріне оралған жасты ешкім арқадан қағып, жағдайын жасай қоймайды. Тіпті оқу орнының жатақханасынан орын да бұйырмай, жанашыр бапкерінің арқа­сында ғана тұратын жер табады. Күрес­пен өмірін сабақтастырған жан жетпісінші жылдарға дейін бозкілемнен алыстамай, талай байрақты бәсекелерде жүлдегер атанып, өз мықтылығын дә­лелдеді.

– Ол кезеңдегі спорттық өмір басқа­ ша еді. Спортшылардың бүгінгідей ше­телге шығып, дайындықтан өтуі сирек болатын. Одақ құрамындағы мемлекет­тер өз спортшыларын өздері даярлап, одақтық құрамаға іліктіруге тырысатын. Бәсекелестік те жоғары еді. Спорт – өте ауыр жол. Онда жеңіс пен жеңіліс қатар жүреді. Жеңген кезде мақтанға салын­бай, ұтылған уақытта салыңды суға кетірмеуің керек, – деп еске алады Жам­был Тасеменов.

Болашақ жеңімпаздарды даярлап шығару үшін өңірге спорт мектебі керек екенін ұққан Жамбыл Серғазыұлы өзі басқаратын орта мектепті жас спортшы­ларға арналған мектеп-интернат етеді. Бұл жолда Ресейдің көршілес өңірлерін­дегі осындай оқу орындарының тәжіри­бесін зерттейді. Қолдау мен мол қаржы­ның жоқтығына қарамастан, өз табан­дылығының арқасында жаттығу залда­рын жабдықтап, қабілетті оқушылардың басын бір арнаға тоғыстырады.

«Қызылжарда спортқа бейім жастар көп. Ол кезде өңірде әр сала бойынша жекелеген мектептер болғанымен, со­ның бәрін біріктіретін оқу орнының қа­жет екенін көрдім. 1997 жылы жалпы білім беретін мектепті спорт интернаты­на айналдырдық. Бұл білім ордасын 2009 жылға дейін басқардым. Осы уақыт ара­лығында талай қызылжарлық жас биік­тен көрініп, елге танылды. Грек-рим кү­ресінен Ақан Баймағамбетов, жеңіл ат­лет Маргарита Мұқашева, конькимен жүгіруден Роман Креч, Дмитрий Бабен­колар өңір мерейін өсірді. Аудандарды аралап, жас спортшыларды іздейтін кез­деріміз есімде. Кейін бұл ісіміз де өз нә­тижесін берді», – дейді Жамбыл Тасеме­нов.

Ақын Абайдың туған күнімен тұспа-тұс мерейлі жасқа жеткен Жамбыл Сер­ғазыұлы жары Сара Қайроллақызымен бірге ұрпағының қызығын көріп отыр. Кейіпкеріміз сексен жастың сеңгіріне жетсе де өзін әлі сергек сезінеді.

Диас АЯҒАН, «Soltüstık Qazaqstan».