Soltüstık Казахстан
Үстіміздегі жылы ұстаздар қауымы өздерінің кәсіби мерекесін жоғары қоғамдық-саяси белсенділік жағдайында қарсы алып отыр. Елбасы “Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам” бағдарламалық мақаласында атап көрсеткеніндей, ұлттық білім беру жүйесін табысты жаңарту барлық жаңғырту үдерісінің тиімділігінің негізгі факторларының бірі болып табылады.
Орал ҚАППАСОВ,
облыстық білім басқармасының бастығы.
Бүгінгі күні біз білім қоғамымызды ілгері жылжытатын зияткерлік қозғалтқыш болып табылатын жарқын да тұрақты болашақтың табалдырығында тұрмыз.
Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына тек білім арқылы қол жеткізе аламыз. Осыны түсіну, біріншіден, білім бастауында тұрған, өз білімдерін тәрбиеленушілерінің бойына сіңірген педагогтердің мерекелік көңіл күйіне ерекше рең берсе, екіншіден, еліміз бен жұртымыздың алдында кәсіби парызымызды тиісті деңгейде атқаруға зор жауапкершілік жүктейді. Кәсіби мереке еңбекте жеткен сүбелі жетістіктерің болса, қуаныш пен қанағаттану сезімін сыйлары хақ. Облыс педагогтерінің көтеріңкі көңіл күйде болуына барлық негіз бар.
Облыстың білім беру саласындағы оң өзгерістер 2010-2014 жылдарға арналған мектепке дейінгі білім беруді дамытудың “Балапан” және білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаларын жүзеге асыру барысына байланысты. Білім беру нысандарының құрылысы қарқынды жүргізілуде.
Үстіміздегі жылы Есіл ауданындағы Тауағаш ауылында 90 орындық мектеп бой көтеріп, Жамбыл ауданындағы Айтуар ауылында 80 орындық негізгі мектептің және облыс орталығында 120 орынға шақталған жатақханасы бар 720 балаға арналған Назарбаев Зияткерлік мектебінің құрылысы жүріп жатыр.
12 жылдық білім беру үлгісіне көшуге дайындық барысында Айыртау, Есіл аудандарының Саумалкөл және Николаевка орта мектептері негізінде тірек мектептер ашылды.
Елбасының тікелей тапсырмасымен бастау алған “Балапан” бағдарламасы табысты орындалу үстінде. Оның мақсаты – мектеп жасына дейінгі барлық балаларды білім берумен қамту. Мектепке дейінгі ұйымдар желісін дамыту қарқыны мен ауқымы көрсетіп отырғандай, бұл міндетті 2015 жылы толық орындап шығуға мүмкіндік бар.
Білім беру ұйымдарының материалдық-техникалық базасы орта білім беруді жаңғыртудың негізі мен іргетасы болып табылады. Бүгінгі күні облыста 900-ге тарта жаңа үлгідегі кабинеттер бар, мектептердің 51%-ы интерактивті тақталар мен лингофондық-мультимедиалық кабинеттермен жабдықталған. Оқу үдерісінде ақпараттық-коммуникативтік технологиялар алдыңғы қатарға шығарылады.
Білім беруді жаңғыртуды мұғалімнің белсенді араласуынсыз елестету мүмкін емес. Мұғалім мен мектеп екеуін бөле-жара қарауға болмайды, оларсыз білім беруді қайта құру, еліміздің бо-лашақ азаматтарын тәрбиелеу мен қалыптастыру мүмкін емес. Педагог мәртебесі мен маман-дықтың беделін арттыру – қолданыстағы бағдарламаның басым бағыты, бұл ұстаздар біліктілігін арттыру және даярлау жүйесіндегі түбегейлі өзгерістерді қарастырады.
Бүгінгі кезеңде мүлдем жаңа құрылымдар – Назарбаев Зияткерлік мектептері мен Ұлттық біліктілікті арттыру орталықтарының жанында педагогикалық шеберлік орталықтары жұмыс істейді. Әлемдік үздік тәжірибе негізінде әзірленген педагогтерді қайта даярлаудың 3 деңгейлі бағдарламасы енгізілуде.
Бізде жаңғырту мен инновация үдерістерінің нәтижелері айқын байқалатын, өскелең ұрпақты оқытудың жоғары сапасына қол жеткізіп жүрген педагогикалық ұжымдар аз емес.
Бұлар: облыстық дарынды балаларға мамандандырылған қазақ-түрік лицей-интернаты (директоры Бақытжан Омаров), облыстық дарынды балаларға мамандандырылған “ЛОРД” лицейі (директоры Константин Рыб), Әбу Досмұхамбетов атындағы облыстық дарынды балаларға мамандандырылған гимназия-интернат (директоры Күлжан Төкенова), Тайынша ауданындағы Алабота орта мектебі (директоры Мархаба Ақтаева), Талшық орта мектебі (директоры Болат Зәкенов), Мағжан Жұмабаев атындағы Петропавл гуманитарлық колледжі (директоры Нағима Тәженова), Солтүстік Қазақстан кәсіби-педагогикалық колледжі (директоры Жеңіс Әбілмәжінов), Петропавл қаласындағы №1 кәсіптік лицей (директоры Жеңіс Бабжанов); балабақшалар: “Нұрбөбек” (меңгерушісі Ольга Осипова), Петропавл қаласындағы “Болашақ” (меңгерушісі Гүлнар Сатина), Тайынша қаласындағы “Болашақ” (меңгерушісі Ботагөз Алпысова), облыстық балалар мен жасөспірімдер шығармашылығы орталығы (директоры Владимир Новик), Ғабит Мүсірепов атындағы аудандағы балалар мен жасөспірімдердің дене шынықтыру клубы (директор Владимир Ташков) және басқалары.
Жинақтаған тәжірибе мен бұрынғы жетістіктерімізге сүйене отырып, жаңару арнасындағы біздің саланың қарқынды алға жылжуын жалғастыру үшін білім беру қызметкерлерінің алдағы міндеттері қандай болмақ?
Қаржыландырудың жаңа үлгісін енгізу, педагог қызметкерлердің әлеуметтік мәртебесін көтеру, білім берудегі менеджментті және жоғары білікті кадрларды даярлауды жетілдіру – бұл таяудағы жылдардағы дамудың негізгі басымдықтары.
Егер мәселеге кәсіби көзқараспен келетін болсақ, мұғалім өзінің қызметін тәрбие мен оқытудың сапасын арттырумен дәстүрлі түрде байланыстыруды негізгі борышы санайды. Алайда, егер мұғалімдікті оңтайлы қоғамдық-саяси күш ретінде, яғни азаматтық парыз ұстанымы ретінде қарастыратын болсақ, онда педагогтердің өз елінің тағдыры үшін жауапкершілігі айтарлықтай кеңи түседі.
Бұл ретте біздің жалпы рухани құндылықтарымыз, мәдени-білім беру жетістіктеріміз туралы сөз болып отыр, оларды қорғап және сақтап қана қоймай, сонымен қатар көбейтіп, жаһандық көлемде жан-жақты алға бастыруымыз қажет.
Ұлттық білім беру жүйесінің пішіні анық байқалған қазіргі заман жағдайларында тұлғаны дамыту үдерісі ретінде тәрбиеге мүдделілік қайтадан артып отыр. Мұғалім мен оқушының тұлғалық-бағдарлық қарым-қатынасы оның маңызды құрамдас бөлігі болып табылады.
Тұлғаның рухани тәрбиесіне, адамның адамгершілік бейнесін қалыптастыруға ерекше орын беріледі. Бүкіл қоғамды біріктіретін мемлекеттік тілді оқыту сапасын арттыру ерекше назар аударуды қажет етеді. Өндіріс, әлеумет, отбасы, мектеп білім беру факторларын бұдан әрі де интеграциялау көзделіп отыр.
Кәсіби және техникалық білім беру инфрақұрылымдары жақсартылуда. Өндірістен қол үзе отырып, маманның өндірісте бетпе-бет келетін технологиялары мен жабдықтарын меңгермей, бүгінгі өз ісінің шеберін даярлау мүмкін еместігі ешкімнің де күмәнін тудырмайды.
2020 жылға дейін еліміздің білім беру жүйесі халықаралық стандарттармен бекітілген адами капиталды дамыту деңгейі және жоғары білім сапасы түріндегі нәтижелерге қол жеткізетін болады. Бұл бізден шығармашылық қуат пен кәсіби шеберлікті қажет етеді және ол бір күннің немесе жылдың жұмысы емес екендігі түсінікті жағдай.
Облыс педагогтерінің білім беруді жаңғырту бойынша толық мөлшерде белгіленген бағдарламалық мақсаттарды өмір шындығына айналдыру үшін ғылыми-әдістемелік және шығарма-шылық әлеуеті, оң тәжірибеде қалыптасқан жоғары кәсіби шеберлігі жеткілікті.