Қазақстан Республикасының “Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы” кодексінің 1-бабы бойынша көпбалалы отбасылар тізіміне құрамында бірге тұратын төрт және одан көп кәмелетке толмаған баласы, оның ішінде кәмелеттік жасқа толғаннан кейін білім беру ұйымдарын бітіретін уақытқа дейін (бірақ жиырма үш жасқа толғанға дейін) орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі бөлімде білім алатын балалары бар отбасылар кіреді.
Қазақстан Республикасының “Балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы” 2005 жылғы 28 маусымдағы №63 Заңына сәйкес көпбалалы отбасыларға мемлекет тарапынан ай сайын мемлекеттік жәрдемақы төленеді. Көпбалалы отбасыға берілетін жәрдемақыны тағайындауға өтініш беру кез келген уақытта қандай да бір мерзіммен шектелмей жүзеге асырылады. Жәрдемақы өтініш жазған күннен бастап тағайындалады. Ол барлық қажетті құжаттар болған кезде беріледі. Растаушы құжаттарды ұсынбаған немесе анық емес деректері бар құжаттарды ұсынған адамдарға жәрдемақы тағайындалмайды.
Көпбалалы отбасына берілетін жәрдемақы мөлшері республикалық бюджет туралы заңнамаға сай тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіш мөлшерінің өзгеруін ескере отырып, отбасындағы бала санына байланысты төленеді, яғни төрт балаға – 16,03 айлық есептік көрсеткіш, бес балаға – 20,04 айлық есептік көрсеткіш, алты балаға – 24,05 айлық есептік көрсеткіш, жеті балаға – 28,06 айлық есептік көрсеткіш, сегіз және одан көп балаға – әрбір балаға 4 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде тағайындалып, төленеді. 2021 жылы төлем мөлшері балалардың санына байланысты 46 760 теңгеден (4 бала) 81 852 теңгеге (7 бала) дейін белгіленді, ал 8 балаға – 93 344 теңге, 9 балаға – 105 012 теңге, 10 балаға – 116 680 теңге, 11 балаға – 128 348 теңге, 12 балаға – 140 016 теңге, 13 балаға – 151 684 теңге, 14 балаға – 163 352 теңге, 15 балаға – 175 020 теңге, 16 балаға – 186 688 теңге беріледі.
2021 жылдың 1 сәуіріндегі жағдай бойынша облыста 3820 көпбалалы отбасы мемлекеттік жәрдемақы алады. Республикалық бюджеттен жыл басынан аталған жәрдемақыға 777,6 млн. теңгеден астам қаржы жұмсалды.
Мемлекеттік корпорацияға жәрдемақыны тағайындау туралы өтінішпен бірге мына құжаттар қоса беріледі:
1) жеке басын куәландыратын құжат;
Қандас мәртебесі бар адамдар қандас куәлігін ұсынуы тиіс;
2) балалардың туу туралы куәліктері;
Өтініш беруші мен баланың құжатындағы мәліметтер сәйкес келмеген жағдайда, неке қию, некені бұзу туралы куәлікті ұсынуы тиіс.
Бала қамқоршылыққа алынған немесе баланы асырап алған жағдайда растайтын құжаттар талап етіледі.
3) Отбасы құрамындағы 18 жастан 23 жасқа дейінгі балалар күндізгі бөлімде оқыса, онда жыл сайын оқу орнының анықтамасын ұсынады.
Кенжегүл ХАМЗИНА,
Еңбек, әлеуметтік қорғау және көші-қон комитеті
Солтүстік Қазақстан облысы бойынша департаментінің бөлім басшысы.