Soltüstık Казахстан
Ақ дегені алғыс, қара дегені қарғыс болған, өзімізге мәңгі жасайтындай көрінген кеңестік дәуірде жеріне, еліне адал еңбек сіңірген біртуар азаматтар аз болған. Бүгінде үзеңгі қағыстырып, бірге жүрген замандастарымыздың қатары сиреп барады. Келместің кемесіне мініп, қайтпас сапарға аттанғандар ел есінен біртіндеп шыға бастайды. Өкінішке қарай, бұл табиғи, уақыт деген төрешінің еншісіндегі заңдылық.
Халқымыздың дәстүр-мұрасын ұрпақтан-ұрпаққа жеткізетін алтын көпір – көне-көз қарттардың қатарына қосылғасын, жақсының жақсылығын, өз заманының ел сыйлаған азаматтары болғанын жас құрақтай жайқалып өсіп келе жатқан өскелең ұрпақтың санасына жеткізіп, өнеге ретінде айтып отыруды өзімнің азаматтық парызым деп санаймын. Сондай азаматтардың бірі де бірегейі, еліне еңбегі сіңіп, шыншылдығымен, адалдығымен елдестерінің құрметі мен сүйіспеншілігіне бөленген, адамгершілігі мен азаматтық арына кір келтірмей өткен Ғалит Ахметов туралы сөз қозғауды жөн көрдім. Менің қолыма қалам алудағы мақсатым – оның рухына тағзым етіп, есімін ел есінде жаңғырту.
Рузай (Ғабит Мүсірепов атындағы аудан) өңірінің тумасы, отыз жылдан астам уақыт құқық қорғау саласында мінсіз қызмет атқарған Ғалит жолдасым ел тыныштығын сақтауға бар білімі мен тәжірибесін, қажыр-қайратын жұмсады. Көзі тірі болса биыл ардақты азаматтың 70 жылдығын атап өтер едік. Амал нешік. Тағдырға еш шара жоқ. Ғалитпен 1977 жылы танысып, қызметтес болдым. Мен Дружба кеңшарында, ол аудан орталығы Куйбышевте учаскелік инспектор болды. Бірақ бірталай жылдан кейін белгілі бір себептерге байланысты мен ішкі істер органынан кетуге мәжбүр болдым. Алайда бұл жағдай достық қарым-қатынасымызға бөгет болған жоқ. Тура жиырма бес жыл осындай асыл азаматпен мені жолдас қылған тағдырыма ризамын! Шіркін-ай, Ғалиттың ақжарқын мінезі, жұмыс бабындағы парасаттылығы өзі қатарлы қызметтестерінен озық болмаса, кем түспейтін. Заң саласында алдына жан салмайтын білікті, келбеті келісті азамат болатын. Оның сөйлеген сөзінен, жүріс-тұрысынан тектіліктің нышаны менмұндалап, байқалып тұратын.
Ол сол кездегі Куйбышев ауданының ішкі істер бөлімінде тапжылмастан отыз жыл абыройлы қызмет етіп, тергеу бөлімінің басшысы қызметінен құрметті демалысқа шықты. Қарағанды жоғары милиция мектебін үздік бітіріп, қатардағы лейтенанттан милиция подполковнигі шеніне дейін көтерілді. Жұмыс бабында әрқашан адал, шыншыл болды. Шыншылдық, адалдық дегеннен шығады, жетпісті алқымдап ақ пен қараны, алтын мен жезді айыратын жасқа келгенде бір байқағаным, өзім өмір сүрген екі дәуірде де шындықты айтқан адамның аяғынан шалып, қызмет бабында өсу жолына әрдайым кедергі келтіріп отырғандар табылады екен. Дәл осындай жағдай Ғалиттің өмірінде де болды. Өзінің қызметтегі іскерлігімен көзге түсіп, мамандығының хас шебері ретінде облыс, республика көлемінде үздік тергеуші атанса да, шындықты бетке айтатын турашылдығы көп адамға ұнамады. Әйтпесе, өзі қатарлы, одан кештеу келген кейбір пысықайлар облыс көлемінде лауазымды қызметтерге көтеріліп жатты. Байқауымша, бұл жағдай жалғыз Ғалиттың ғана тағдырынан алынған жайт емес, алаштың бар жақсыларының өмір жолдары тап осындай әділетсіздік пен қиянатқа толы болған. Ешкімге де, ештеңеге де ренжудің қажеті жоқ. Әлі де болса замана көші түзеліп, түтініміз түзу шығатын күнге де жетерміз деген үмітім бар.
Ертеде көпті көрген бір қария немересіне өмірдің көп шындықтарының бір сырын ашпақшы болып:
– Әр адамның бойында екі қасқырдың таласына ұқсайтын тартыс жүріп жатады. Бір қасқыр зұлымдықты бастайды: қызғаныш, кекшілдік, өтірік, менменшілдік. Екінші қасқыр жақсылықты көксейді: махаббат, бейбітшілік, шындық, адалдық пен қайырымдылық.
Атасының бұл сөзіне қызығушылық білдірген немересі:
– Ата, түбінде қай қасқыр жеңіп шығады? – деп сұрайды.
Қария аздап езу тартып, немересіне былай деп жауап береді:
– Екі қасқырдың қайсысын асырасаң сол жеңеді, – деген екен. Сол сияқты Ғалит та шама-шарқы келгенше адалдық пен шыншылдықты ардақтап, тазалықтың ақ туын желбіреткен азамат еді. Шіркін, дүние… Қара нардай қайратты, дарқан көңілді, жомарт жүректі аяулы азаматымыз о дүниелік болғалы тоғыз жыл зымырап өте шығыпты. Өкінішке қарай, зайыбы Бал бақилық болды, артында қалған ұл-қызы ата-анасын бүгінде сағынышпен еске алады.
Дана халқымыз әкім болсаң да, қара болсаң да еліңе, халқыңа сіңірген еңбегіне қарай бағалаған. Бұл тұрғыдан Ғалит Ахметовтің азаматтық шоқтығы биік, жұлдызы жоғары тұрады. Қанша уақыт өтсе де, уақыт тозаңынан асыл бейнесі көмескі тартпайтын, аға буынның ішінде жақұттай жарқырап өткен Ғалиттай азаматтың өмір жолын насихаттай білсек, кейінгі өскелең ұрпаққа асыл мұра емес пе? “Ерім дейтін ел болмаса, елім дейтін ер қайдан келеді” демей ме қазақ халқы. Ал әрқашан да жақсыларымызды түгендеу, солардың өнегелі өмірі арқылы ұрпағымызды тәрбиелеу баршамыздың азаматтық парызымыз.
Батырбек СМАҒҰЛОВ,
зейнеткер.
Айыртау ауданы.