«Soltüstık Qazaqstan»

PDF

Әжелер салған ән қандай!

Soltüstık Казахстан

 Kyzylzhar_akparat@mail.ru

Халқымыздың мерей тұтар, мақтаныш етер асыл мұрасы, за­­ма­на сүзгісінен өткен – халық әндері. Халық әндері салт-дәс­­түрге, әдет-ғұрып, көңіл күйге, белгілі бір тақырыпқа бай­ла­нысты шығып отырған. Шал ақын аудандық мәдениет үйінің, “Ата­мұра” қазақ ұлттық орталығының жанынан, осыдан 18 жыл бұрын “Балқадиша мұрасы” деп аталатын әжелер ансамблі құрылған бо­латын. Бірнеше облыстық байқаулардың жеңімпазы атанған ұжым алдағы уақытта да талай шыңдарды бағындырудан үмітті.

Бұл ансамбльдің қазығы 2005 жылы қағылды, жетекшісі – Гүлнәр Әбілқайырова. Құрамында жастары 55-тен 75-ке дейінгі 10 ақжаулықты әже бар. Құрылған күнінен бастап ан­самбль жұртшылықты халық мәде­ниетімен кеңінен таныстыруды көз­деді. Ансамбль құрылған жылы халық әндерінен поппури орындап көрермендер көзайымына айналды. 2017 жылы ұжымға “Халықтық” атағы берілді.

Ұжым құрамында елді мекен­дерден келіп тұратын қатысушылар да бар, олар: Қарлығаш Жұмаға­лиева, Күлбаршын Нұрманова мен Алмагүл Қазбекова. Ансамбль фольклорлық-сахналық бағытта жұ­мыс істейді, сондықтан салт-дәстүрді және орындау мәнерін сақтауға тырысады.

Ұжым мүшелері репертуарла­рының басым бөлігі қазақ халық әндері мен жергілікті ақындардың туындылары. Олардың қатарында Бүркіт Бекмағанбетовтің “Сал­дау­рен”, Жарасбай Нұрқановтың “Нау­рыз”, “Аққу” әндері, Сенбі Айтпен­бетовтің “Шал ақын ауылы” жаңа әні де бар. Сондай-ақ әртүрлі бағыт­тағы: “Маусымжан”, “Тойбазар”, “Ақ қу­рай”, “Дедімай-ау”, “Ой-жайлау”, “Ой, көк”, “Беу айдай”, “Елім-ай”, “Катюша” (екі тілде М.Блантер, М.Иса­ковский), “Қазақ­тай ел қайда”, “Дей салдым”, “Бір ба­ла”, “Гүлде­райым”, “Әгугай”, “Сәу­лемай”, “Туған жер”, “Құралай”, “Су тасушы қыз”, “Шолпан”, “Ақ тамақ”, “Дударай”, “Әсем әнім сырнайдай” атты туындыларды орындаушылар шабытта­на шырқайды. Уақыт өте ансамбль­дің репертуары толыға түсіп, олар орындаған әндер, об­лыстық деңгейдегі байқауларға қатысуға жолдама алды.

Ансамбльдің марапат қоржы­ны да қомақты. Олар түрлі деңгейдегі жүлделі орындарды олжалаған. Құрылған сәттен бастап фольклорлық ансамбль өз тың­даушысын тез тауып, көрермен­нің көңілінен шыға біл­ді. Ізденім­паздығының арқасында ұжым аудан мен облыс көлемінде жоғары дең­гейге көтерілді.

Ансамбль мүшелері бүгінде аудан көлемінде кешендер, мекеме­лер және жекеменшік кәсіпорын­дардың салтанатты ашылу рәсімдеріне қатысып, қоғамдық өмірдің барлық игі бастамаларында өз шығармашылық белсенділіктерін көрсетіп, ұлттық өрнекті айқындап, өнерімізді шеберлікпен жеткізіп жүр. “Ән салдырған әжелер” облыстық онлайн байқауы, Қазақстан Респуб­ли­ка­сының Конституциясы күніне орай ұйымдастырылған “Salt dästür” этномәдени фестивалінде I орын иегері атанды.

Ұжымның репертуары жыл са­йын жаңа әндермен толығып отыра­ды. Әжелер тек ән айтып қана қой­майды, сонымен қатар театрландырылған қойылымдарға да қатысады және “Атамұра” қазақ этномәдени бірлестігі өкілдері ұйымдастыратын шаралардан қалыс қалмайды.

Ән салмаған, әнді естімеген адам жоқ шығар. Оның тыңдаушысы да, орындаушысы да халық. Кезде­суде әжелер жас өрендермен өз тәжірибелері туралы ой бөлісіп, өсиет айтып эмоциялық күш-қуат алып, болашаққа деген сенімдерін арттырады. Жас буынға ұлттық өнерді насихаттап, қазақтың салт-дәстүрлерін жаңғыртуды мақсат ет­кен ардақты әжелердің шығар­машылық қорында 40-тан астам ән бар.

Ұлттық салт-дәстүрді жаңғыр­туда алдарына жан салмай, уа­қытпен санаспай өнерімен танылып жүрген әжелердің арасында қолөнер шеберлері де бар. Қарлығаш Шаях­метқызы – он саусағынан өнер тамған шебер. Күлзия апамыз осы ан­самбльдің бас киімдерінің үлгісін әрдайым қадағалап отырады. Ол талай байқау-көрмелерге қатысып, ұлттық құндылықтарды насихаттап келеді.

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:

Share on facebook
Facebook
Share on telegram
Telegram
Share on whatsapp
WhatsApp