Soltüstık Казахстан
Қоғамның барлық саласына жаңа технологиялар енгізіліп жатыр. Цифрландыру жалпы мемлекет бойынша, оның ішінде, құқық қорғау органдарында да прогрессивтік дамудың түйінді факторы саналады.
Бас прокуратураның Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитетіне қарасты облыстық басқарма “Цифрлық Қазақстан” мемлекеттік бағдарламасы аясында цифрлық жобаларды жүзеге асыруды басты мақсат еткен. Олардың қатарында “Электрондық қылмыстық іс”, “Әкімшілік құқық бұзушылықтардың бірыңғай тізілімі”, “Тексеру субъектілері мен объектілерінің бірыңғай тізілімі” және ЦДИАӨМ бірлескен “Е-Өтініш” платформалары бар. Осылайша әкімшілік және құқықтық саладағы құқық қорғау және мемлекеттік органдар, сондай-ақ қадағалау-бақылау органдары мен бизнес субъектілеріне қатысты қызметтер барынша қамтылып отыр.
Әкімшілік іс жүргізудің бірыңғай тізілімінің азаматтар үшін басымдығы мынада – процедураның ашықтығы, бақылаудың мүмкіндігі, айыппұлдарды жедел өтеу, шектеулерді автоматты түрде шешу, уақытты үнемдеу. Бұрындары әкімшілік айыппұлдарды төлеу үшін банк кезегінде тұрып, тиісті уәкілетті органдарға барып, көп уақыт жоғалтатын. Қазір аталған үдерістер автоматтандырылған, төлем онлайн форматында, үйден шықпай-ақ екінші деңгейдегі банк арқылы рәсімделеді. Мемлекет тарапынан бұрмалау тәуекелі төмендетіледі, қателіктерге жол берілмейді, қаржы үнемделеді, сондай-ақ айыппұлдарды өндіріп алу үдерісі жеделдейді.
Жобалардың бірі – тексеру субъектілері мен объектілерінің бірыңғай тізілімі. Оны құрудағы мақсат – мемлекеттік органдардың уақытша және еңбек шығындарын қысқарту, тексерулердің және олардың нәтижелерінің бірыңғай ақпараттық платформасын құру, тексерулердің ашықтығы, бизнеске әкімшілік қысым көрсетуді азайту, бақылау және қадағалау органдарына тексеруді тағайындау, тіркеу тәртібін оңтайландыру, тексеруге бизнесті таңдаған кезде адамдық факторларға жол бермеу үшін тәуекелділікті басқару процесін автоматтандыру, сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне жол бермеу, алдын алу, құқықтық статистика жүйесін нығайту, жүйелі ведомстволық бақылау және прокурорлық қадағалауды арттыру. Тексеру кестесін қалыптастырған кезде объектілердің арнайы ерекшелігі, тәуекел дәрежесі, тексеру, шағым беру және өтініштер саны, БАҚ мониторингісі, нақты мәліметтер есепке алынады. Мұның өзі тексеру барысында тәуекел дәрежесінің төмен немесе жоғары екенін анықтауға мүмкіндік береді.
“Qamqor – бизнесті қорғау” мобильдік қосымшасын кәсіпкерлер де кеңінен қолданады. Онлайн чатта сұрақ қойып, жауап алуға, өтінішке фото, бейнематериалдар қосып беруге, тексеру қорытындылары туралы мәліметтер сұратуға болады. Бұдан бөлек, “Электрондық өтініштер” жобасы да іске қосылған. Бұл жобалардың мақсаты – өтініштердің бірыңғай тізілімін құру, қарау үдерісін оңтайландыру үшін деректер қорын біріктіру, қарау сапасының бақылауын қамтамасыз ету, проблемаларды жедел анықтау және жою. Жергілікті атқарушы органдар үшін де өте тиімді, яғни мониторинг жүргізіп, талдай алады, жүйелі проблемаларды айқындайды, нәтижелер бойынша әлеуметтік шиеленістің алдын алу болжанады. Артықшылығы – кері байланыс орнатылады, азаматтардың уақыты үнемделеді, мемлекеттік органдармен өзара әрекет етеді. Жоба Әкімшілік рәсімдік-процестік кодекстің талаптарына сәйкес жүргізіледі.
Осылайша заманауи жобаларды жүзеге асырып жатқан мемлекеттік бағдарлама аясында барлық құқық қорғау және мемлекеттік органдар жаппай интеграцияланады.
Махаббат КӘРІБАЙҚЫЗЫ,
Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитеті облыстық басқармасы бастығының орынбасары.