“БОКС — МЕНІҢ ӨМІРІМ”

Қазақ боксы әлемге мәлім. Соңғы кездері жігіттермен бірге қыздарымыз да халықаралық жарыстарда ел намысын абыроймен қорғап жүр. Олимпиада жүлдегері атанған бұрымдыларымыз да бар. Қазақстан чемпионаты – жүзден жүйріктерді анықтайтын маңызды жарыс. Жақында Петропавлға еліміздің мықты деген былғары қолғап шеберлері жиналып, өзара мықтыны анықтады. Солтүстік Қазақстан облысының намысын қорғаған жерлесіміз Наталья Богданова өз салмағында қарсылас шақ келтірмей, жеңіс тұғырына көтерілді. Күрзі жұдырықты қызымызбен болған сұхбатты оқырман назарына ұсынамыз.

– Наталья, жеңісің құтты бол­сын! Алғашқы сұрағым келгені – нағыз ерлердің спорты санала­тын боксқа қалай келдің?

– Шынымды айтайын, боксшы бо­ла­мын деген ой үш ұйықтасам тү­сіме кірмепті. Алғашында жеңіл ат­летикамен айналыстым. Себебі әкем осы спорт түрінен жаттықты­рушы болған соң ізін басуды жөн көр­дім. Нәтижелерім де жақсы болды. Бос уақытта басқа секцияларда ба­лалар қалай дайындалып жатқанын қарайтынмын. Соның ішінде боксқа қызыға бастадым. Ұлдардың спа­ринг­терін тамашаладым, кейін теле­дидардан танымал былғары қолғап шеберлерінің жекпе-жектерін көре бастадым. Ойлана келе бокспен ай­налыспаққа бел будым. Осыдан төрт жыл бұрын бокс секциясына жа­зылдым. Әрине, бастапқыда қиын бол­ды. Техниканы игеру үшін біраз тер төктім. Бірінші бапкерім менен чем­пион шықпайды деп ойлады-ау деймін, аса елей қоймады. Тіпті жар­ты жылдай боксты тастап кеттім. Кейін достарым мені қолдап, басқа жаттықтырушыға барып көру тура­лы кеңес берді. Осылайша тағдыр мені қазіргі бапкерім Дастан Бауыр­жанұлымен жолықтырды.

– Дастан Қабденов қандай ма­ман?

– Дастан Бауыржанұлы өте та­лапшыл маман, керек кезде қолдау көрсете біледі. Маған бокстың әліп­песінен бастап үйретті деуге әбден болады. Техникамды шыңдап, үлкен жарыстарға алып шықты. Алғаш рет облыстық біріншілікте чемпион атан­ғаным әлі есімде. Бұл – мен бағындырған бірінші белесім еді.

– Білуімізше, бокстан бөлек кикбоксингпен де қатар айналы­сады екенсің. Бұл спорттан ба­ғын­дырған белестерің жайлы ай­тып берсең.

– Иә, алғашында бокс пен кик­бок­сингті қатар алып жүрдім. Екі спорт түрі бір-біріне ұқсайды ғой. Тек кикбоксингте аяқпен тебуге болады. Кикбоксингтен әлем чемпионатына да қатыстым, халықаралық жарыс­тарда топ жардым. Небәрі үш жыл­дың ішінде халықаралық дәрежедегі спорт шебері нормативін орында­дым. Дүниежүзілік біріншілікте же­ңімпаз атандым. Бірақ мен үшін нө­мір бірінші спорт түрі ол – бокс. Бокс – менің өмірім десем де болады.

– Ал бокстағы ең үлкен жетіс­тігің қайсы?

– 2021 жылы облысымыздың аты­нан Қазақстан чемпионатында бағымды сынадым. Бірден қола жүл­дегер атандым. Өткен жылдың жел­тоқсан айында Қостанайда күміс медаль еншіледім. Осыдан екі ай бұ­рын ұлттық құрама сапында Вен­грияға барып, халықаралық жарыс­та 66 килограмм салмақ дәреже­сінде бірінші орынды иелендім. Ең үлкен жетістіктерім – осылар.

– Спортшылардың көбі жарыс қарсаңында салмақ қуатыны бел­гілі. Сен артық салмақпен қалай кү­ресесің?

– Менде бұл тұрғыдан ешқандай мәселе жоқ. Өзімнің таза салмағым 66 килограмм. Сондықтан мен ешқа­шан салмақ қуған жоқпын. Жалпы бокспен айналысып бастағаннан бері осы салмақ дәрежесінде жұды­рықтасып жүрмін.

– Елімізде әйелдер боксында бәскелестік жоғары екені белгілі. Әсіресе ұлттық құрама сапына өту қиын. Сенің салмағыңда, яғни 66 килограмда, Олимпиада жүлде­гері Дариға Шәкімова, әлем чем­пионатының жүлдегері Надежда Рябец бар. Басқа салмаққа ауысу ойың­да жоқ па?

– Шынында да, ұлттық құрамаға ілігу оңай емес. Бір кездері елімізде Дариға Шәкімоваға тең келер ешкім болмады. Кейін қостанайлық На­деж­да Рябец командада бірінші нө­мірлі боксшы атанды. 2022 жылы Қостанайда өткен ел чемпионатында финалда Надеждамен жұдырық­тастым. Өкінішке қарай, төрешілер қарсыластың қолын көтерді. Бірақ мен бұл жекпе-жекте жеңілген жоқ­пын деп есептеймін. Бапкерім де, жекпе-жекті теледидардан көрген барлық мамандар да соны айтты. Осы жолы сол кеткен есені қайтардым деп ойлаймын.

Жалпы мен ұлттық құрама сапы­на 2021 жылы іліктім. Сол уақыттан бері халықаралық жарыстарға қаты­сып жүрмін. Әзірге әлем чемпионат­тары мен кубогтарында, құрлықтық до­даларда бағымды сынап көрген жоқпын. Алдағы уақытта сәті түсетін шығар.

– Жақында Петропавл төрінде бокстан VI жазғы республикалық спартакиада өтіп, жеңімпаз атан­дың. Осы жарыс жайлы айтып берші.

– Ел чемпионатының орнына өткен спартакиадаға Қазақстанның үздік боксшылары келді. Бұл жарыс­та Азия ойындарына қатысатын спортшылардың есімдері анықтал­ды. Біздің өңірден командаласым Мә­дина Бауыржан екеуіміз ғана жұ­дырықтастық. Өкінішке қарай, Мә­динаның жолы болмады. Ал мен же­ребе бойынша жарысты жартылай финалдан бастадым. Бірінші жекпе-жекте қарағандылық София Саф­ронованы жеңдім, ал екінші жартылай финалда Надежда Рябец пен Дариға Шәкімова кездесті. Қос­танайда кеткен есемді қайтару үшін Надежданың жеңіп, финалға шыққа­нын қаладым.

– Финал қалай өтті?

– Бапкерім жекпе-жектегі айла-тәсілдеріме сәл өзгеріс енгізіп, қорғанысқа басымдық беру қажеттігін айтты. Дәл соққыларды бағыттап, ке­йін шегініп отырдым. Қалайда Азия ойындарына жолдама ұтып алу қа­жет болды. Мақсатым орындалды. Надежда – Олимпиада ойындары­ның қатысушысы, жартылай финал­да ұлттық құрамадағы негізгі қар­сыласы Дариға Шәкімованы жеңді. Бірақ мен өзімнің мықты екенімді дәлелдедім.

– Азия ойындарына дайындықты қашан бастайсыңдар?

– Ұлттық құрама маусымның 1-і күні Түркияда оқу-жаттығу жиынын бастайды. Сол елде екі апта дайын­даламыз. Кейін Қазақстанға оралып, әр спортшы өзінің жеке бапкерімен жаттығады.

Азия ойындарында Парижде өте­тін Олимпиада жолдамасы сарапқа салынады. Кем дегенде, қола ме­даль алған спортшы төрт жылда бір рет өтетін жаһандық додаға қа­тыса алады. Сондықтан Қытайда қыр­күйектің 28-і мен қазанның 8-і күндері аралығында өтетін жарыс­тың бәсі жоғары.

– Кәсіпқой боксқа ауысу тура­лы ойланған жоқсың ба?

– Проуметрлерден кәсіпқой бокс­қа ауысу туралы ұсыныстар ке­ліп түсуде. Менің ойымша, әлі ерте­леу. Алдымен әуесқойлар арасында бағындырғым келген белестер бар. Азия ойындарында жеңіске жетіп, кейін Олимпиада жүлдегері атансам деген арманым бар. Бірақ кәсіпқой боксшылардың жекпе-жектерін қы­зы­ға тамашалаймын.

Сұхбаттасқан

Аманжол НҰРТАЗИН,

“Soltüstık Qazaqstan”.