Soltüstık Казахстан
Басындағы байлығын бауырындағы баласымен өлшеген халқымыз сәбиінің есіміне де ерекше мән берген. Ат қоятын адамның өзін аттай қалап, көп арасынан таңдап алғанын шешендік сөздер, тарихи деректерден жақсы білеміз. Өздері құрмет тұтатын, елге сыйлы азаматтарға сәбиінің есімін қойғызған немесе бауыр еті баласына ырымдап, елге танымал тұлғалардың есімін берген.
Қоғамның түрленіп, заманның ауысуына байланысты ат қою дәстүрі де өзгеріп отыратыны заңдылық. Есімдер де ескіріп, қайта түрленіп, жаңарып отырады. Бұған сол дәуірдің ағымы, сол кездегі мәдени-тарихи оқиғалар да әсер етеді. Мысалы, ертеде жиі қойылған Дауылбай, Алпысбай, Жетпісбай деген өңкей “байлардың” атымен қазір сәбилерімізді атай алмаймыз.
Ат қоюға келгенде қазақтан артық қиялы ұшқыр халық жоқ шығар, сірә?! Қазір бейне бір бәсекеге айналып кеткендей. Жұртшылық баласына елде жоқ ерекше есімдерді қоюға құмар. Олардың бәрі бірдей мән-мағыналы, жарасымды болса бір жөн, естір құлаққа ерсі есімдер де естіліп қалып жүр. Балам болашақта қаржыдан тарықпасын, қалталы болсын деген мақсатты көздеген бір жерлесіміздің сәбиін Теңгебек деп атағанын естігенде көңіліміз құлазып қалған. Жуырда телеарнадан елімізде Ромео, Теңіз, Эдельвейс, Саммидастана, Эверест деген есімді иеленген жандардың бар екенін білдім. Қазақстанда 27 Мәслихат, 21 Мәжіліс, 13 Нұрлыжол, 9 Нұротан, 7 Сенат, 7 Партия есімді бар көрінеді.
Соңғы жылдары Әлихан, Кәусар, Томирис есімдері жиі қойылуда. Әрине, қазақ жігіттерінің Әлихан Бөкейхановтай ұлтжанды тұлға, қыздарымыздың Тұмар ханшайымдай намысты болғанын бәріміз қалаймыз. Алайда ат қоюда тавтологияға жол бергеніміз де дұрыс болмас. Қазақтың бостандығы жолында бастарын бәйгеге тіге жүріп қызмет еткен, бүгінде есімдері ұмытылып бара жатқан өзге де Алаш арыстарының аттары қайта жаңғырса нұр үстіне нұр емес пе?
Жанар АЛДИЯРҚЫЗЫ,
Петропавл қаласының тұрғыны.