“ТҮРІК ТІЛІНЕ ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҚ ЖОҒАРЫ”

Ғылым және жоғары білім министрлігінің арнайы шақыруымен және Түркия Республикасының Астана қаласындағы елшілігінің ықпал етуімен Ыстамбұл қаласындағы Мармара университетінің оқытушысы, PhD докторы Нұргүл Йылдыз Қызылжар өңіріне арнайы келіп, жастарға түрік тілін үйретіп жатыр. Нұргүл Йылдыз – тәжірибелі оқытушы. Осыған дейін әлемнің бірқатар елдерінде түрік тілінен сабақ берген. Қазіргі таңда М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университетінде “Екінші шет тілінің практикалық курсы” пәні аясында студенттерге тіл меңгертіп жүрген ғалымды әңгімеге тартқан едік.

– Нұргүл Йылдыз ханым, оқыр­мандарымызға өзіңізді та­ныстырып өтсеңіз.

– Мен Ыстамбұлда дүниеге кел­дім. Мектепті бітіргеннен кейін Ыс­тамбұлдағы Мармара университетіне оқуға түстім. Жоғары оқу орнын жақсы бағамен тәмамдап, түрік тілі пәнінің мұғалімі дәрежесіне ие бол­дым. Содан соң Мармара универ­ситетінің магистратурасына құжат өткіздім. Емтиханды сәтті тап­сы­рып, магистратурадағы оқуымды бастадым. Өзбек жазушысы Нимет Эминовтің “Үш әңгімесі” тақыры­бында диссертациялық жұмыс жаз­дым. Біраз жыл түрік тілі және әде­биеті пәнінің мұғалімі болып жұмыс істегеннен кейін Мармара универ­ситетіне оқытушылық емтихан тап­сырдым. Одан сәтті өткен соң өзім бітірген жоғары оқу орнында жұмыс істей бастадым. Өзің бітірген білім ұясында қызмет ету – керемет сезім.

Магистратурадан кейін өз уни­вер­ситетімде докторантураны жал­ғастырып, Османлы түрікшесі мә­тін­дерімен жұмыс істедім. Бір сөз­бен айтқанда, оқытушылық өмірім Мармара университетімен байла­нысты.

– Ғылым докторы ретінде зерттеп жүрген салаңыз туралы айтып берсеңіз.

– Ғылымның мен зерттеп жүр­ген саласы – тіл мен әдебиет, жаңа түрік тілі және шетелдіктерге түрік тілін үйрету, тілдің немесе диалек­тінің белгілі бір кезеңдегі жағдайын, құрылымы мен қызметін және сол дәуірге тән ережелерді зерттеу.

– Сізге М.Қозыбаев универси­тетінің студенттері мен оқыту­шы­ла­рына түрік тілінен сабақ беру жөніндегі ұсынысты кім жасады?

– Түркияның Ұлттық білім ми­нистрлігі жыл сайын шетелге жұ­мыс­қа орналасу үшін кәсіби білікті­лік емтиханын ұйымдастырады. Түркияның әртүрлі мемлекеттік университеттерінде жұмыс істейтін көп­теген оқытушылар бұл емтихан­ға өтініш береді. Емтихандарды сәт­ті тапсырған оқытушылар шетелде жұмыс істеуге құқылы болады. Содан кейін осы оқытушыларға шетелдерден түскен ұсыныстар таныс­тырылады.

Маған М.Қозыбаев атын­да­ғы Солтүстік Қазақстан универ­си­теті ұсынылды. Мен бұл ұсынысты қабылдамас бұрын біраз зерттеу жүргіздім. Шындығында, мені не күтіп тұрғанын білмедім. Бірақ мен осы ұсынысты қабылдағаныма қуа­ныштымын. Бұған дейін Батыс Аф­рикадағы Кот-д’Ивуар еліндегі Феликс Хуфуэ Бойнни универси­тетін­де жұмыс істегенмін.

– Егер құпия болмаса, алдағы жоспарларыңыз туралы айтса­ңыз.

– “Сөз ұшып кетеді, жазу қала­ды” деген нақыл сөз бар. Мен жұртшылыққа пайдалы болатын жұмыс­тардың басы-қасында жүргім келе­ді. Сегіз жылға жуық уақыт бойы әлемнің түрлі елдерінен келген студенттерге түрік тілін үйретіп келемін. Әртүрлі елдерде қызмет ет­тім. Тіл үйрете отырып, өзім де үй­рендім. Кез келген тіл мұхит сияқты, оның шегі жоқ. Қасымда жүрген кісілер менің естелік жазғанымды қалайды. Осы жайлы ойланып жүрмін.

Қызылжар өңіріне келгені­ме екі ай ғана болды. Солтүстік Қа­зақстан облысында түрік тілін оқы­туды жалғастырғым келеді. Өйткені жаңа ғана бұл жаққа бойым үйренді. Сонымен қатар студенттер тіл үй­ренуде жақсы жетістіктерге қол жет­кізіп келе жатыр. Қызығушылық жоғары.

– Түркия мен Қазақстанның жоғары білім саласында қандай айырмашылықтар мен ұқсастық­тарды байқадыңыз?

– Білім екі елге де маңызды. Біз жастардың таным көкжиегін кеңей­тіп, барынша жетілгенін қалаймыз. Бұл – тек білім беру ар­қы­­лы қол жеткізуге болатын дүние. Жас­тарды ілім-білімге баулуда оқы­тушылар­дың қосар үлесі зор. Екі ел­дің білім беру жүйесінде айырма­шы­лықтар бар. Мәселен, Қазақ­стан­да студент­тердің спорттық жә­не музыкалық сабақтары бар екен. Түркияның жоғары білім беру жүйе­сін­де тиісті салалық кәсіби дәріс­терге ерекше назар аударылады. Дәрісханалық сабақтардан бөлек, түрлі үйірме­лерде студенттер өзде­рінің қала­уына қарай көркемдік және эстети­калық дамуын жалғас­тыра алады.

– Қызылжар өңірі, жаңа ұжым сізді қалай қарсы алды?

– Солтүстік Қазақстан облысы – тыныш өңір. Табиғаты біршама қа­тал, бірақ бұл күнделікті өмірге әсер етпеу үшін барлық сақтық шара­лары қабылданған.

М.Қозыбаев университеті – алға нық қадам басып келе жатқан, жақ­сы қалыптасқан жоғары оқу орны. Университетте әр сала бойынша түрлі іс-шаралар жиі өткізіліп тұра­ды. Менің білуімше, студенттер сабақтан тыс уақытта жұмыс істейді екен. Білім ала жүріп, жұмыс істегендері – құрметке лайық іс.

Ғалымдар мен ұстаз әріптесте­рім өте еңбекқор. Олар маған бар­лық жағынан көмектесіп тұрады. Мұндай қамқорлық жаңа ортаға тез сіңісіп кетуіме септігін тигізді.

– Әңгімеңізге рақмет!

Әңгімелескен

Ләзиза МЫРЗАНТАЙҚЫЗЫ,

“Soltüstık Qazaqstan”.