«Soltüstık Qazaqstan»

PDF

ҚАЗАҚСТАН — УРАНҒА БАЙ ЕЛ

Soltüstık Казахстан

 Kyzylzhar_akparat@mail.ru

Облыстық әкімдікте “Қоғамдық оптимизм және энергетикалық қа­уіпсіздік: Қазақстандағы атом энергетикасын дамыту перспек­тива­сы” атты тақырыпта “SARAP” экс­перттік клубының өңірлік жиыны өтті. Шарада Қоғам­дық даму және Қазақстан Респуб­ликасының Ұлттық ядролық орта­лығы ғылыми зерттеу институт­тарының мамандары жергілікті билік, облыстық және қалалық мәслихат депутаттарымен, қоғам­дық кеңес мүшелерімен, азамат­тық қоғам белсенділерімен, партия өкілдерімен, жастармен кездесіп, елімізде атом электр стансасын салу мәселесі жөнінде пікір алмасты.

Қазақстандық қоғамдық даму институтының өкілдері бұған дейін еліміздің бірқатар өңірінде болып, жергілікті халықпен кез­десулер ұйымдастырғанын ай­тып өту қа­жет. Бұған дейін 50 отырыс өткіз­ген. Біздің өңірде өткен жиын ба­ры­сында қонақтар Қазақстан Пре­зидентінің биылғы Жолдауы ая­сын­да атом энерге­тикасын дамы­ту мәселесін ор­таға салды.

– Қазақстандық қоғамдық даму институты Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолда­уымен 2021 жылдан бері “SARAP” эксперттік клубының отырыстарын өткізіп жүр. Биыл­ғы Жолдауда мемле­кеттік бас­қару ісінің тиімділігін ба­рынша арттыру қажеттілігі ай­тылды. Мемлекеттік басқару ісінің тиім­ділігін арттыру үшін билік пен қоғам арасында диалог болу керек. Қазан айында атом электр стансасы туралы референдум өтеді. Бұл тақырып қазір қоғамда қызу талқылануда. Осы салада­ғы кәсіби сарапшылармен өңірге келіп, тұрғындардың ой-пікірле­рін тыңдап, диалог алаңын құруды басты мақсат еттік, – деді Қазақ­стандық қоғамдық даму инсти­ту­тының қоғамдық үрдіс­терді зерт­теу орталығының бас­шысы Риззат Тасым.

Отырыста облыс әкімінің орын­басары Жүсіп Жұмағұлов сөз алып, өңірге келген қонақ­тарға ри­зашылығын жеткізді.

– Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқы­на арнаған биылғы Жолдауында елі­міздің таяу жылдардағы басты сая­си, әлеуметтік және эконо­микалық дамуы бойынша нақты тапсыр­маларды айқындап берді. Соның ішінде энергетика сала­сының да­муын ерекше атап өтті. Алдағы уақытта еліміздің энер­гетикалық қауіпсіздігін қамта­масыз етуге ба­сымдық беріледі. Бұл кездесудің біз үшін маңызы зор. Өйткені кәсі­би мамандар мен сарапшылардан еліміздегі атом саласының дамуы туралы нақты мәліметтер алуға мүмкін­дік туды. Отырыс нәтижелі бо­лады деген ойдамын, – деді Жү­сіп Рахатұлы.

Жиында Қазақстандық қоғам­дық даму институты басқарма төрағасының орынбасары Ол­жас Бейсенбаев азаматтық пікір бел­сен­ділігі мен құндылық бағ­дарына қатысты баяндама жаса­ды. Ұлттық ядролық орталықтың Атом энергия­сы институты ди­рек­торының орын­басары Ербо­лат Қоянбаев онлайн байла­нысқа шығып, атом энергетикасы қауіпсіздігі саласын­дағы қызмет туралы келелі әңгіме өрбітті. Ол ядролық реактор құры­лысына мамандар даярлау қажет екенін айта келе, 10 жыл ішінде кадр тапшылығын біртіндеп шешу­ге болатынын жеткізді. Қазірдің өзінде еліміздің бірқатар жоғары оқу орындарында бакалавр ма­ман­дар даярлануда. Биыл ядро­лық орталық базасында 200-ден астам студент тәжірибеден өтсе, 20-дан астамы дипломдық жұ­мыс­тарын қорғады. Сондықтан Ербо­лат Қоянбаев кадр әлеуе­тіне қа­тысты көңілде күпті ой бол­мауы тиіс екенін тілге тиек етті.

Ұлттық ядролық орталық жа­нындағы ғылыми зерттеу инсти­ту­ты бас инженерінің орынба­сары Денис Зарва елімізде атом сала­сын дамыту туралы өз ойын ортаға салды. Оның айтуынша, атом электр стансасын салу үшін Абай немесе Алматы облыстары таң­далады. АЭС құрылысы Қазақ­станның мультипликативті да­муына зор ықпал етеді. Ол АЭС-тің әлеуметтік, экономика­лық, техни­калық, экологиялық тиімді тұста­рын сөз етіп, зама­науи әрі жоғары қуатты станса барлық қауіпсіздік талаптарына сай болатынын атап өтті.

Жиында мамандар қоршаған ортаның қауіпсіздігіне де баса мән берді. Айтуларынша, жылу электр стансасынан қоршаған ортаға бөлінетін улы газдар мөл­шері әл­деқайда жоғары болса, атом электр стансасында хи­миялық лас­тану көрсеткіші тө­мен. Әрі жылу электр станса­ларында энергия көмір немесе газ есебінен өндірі­летінін ескер­сек, АЭС отын ретінде уранды өте аз мөлшерде пайда­ланады. Ал Қазақстан – уранға өте бай ел. Әлемдік тәжірибеге сүйе­нетін болсақ, қазір дүние жүзінде атом электр стансасының 415 реакто­ры болса, бүгінде 60 реактор салы­нуда. Жалпы көп­теген ел­дерде атом электр стан­салары өнер­кәсіптік және тұ­тынушылық мақ­сатта қолданы­латын электр энер­гиясымен қам­тамасыз ете­тін негізгі көздердің бірі болып табылады.

Отырыс барысында қонақ­тарға жергілікті белсенділер Чернобыль мен Фукусима оқиға­лары және Семей аймағындағы ядролық бом­ба сынақтары жүрек сыздатар жайт­тармен есте қал­ғанын, сон­дықтан ядролық апат­тар мәсе­лесінде Қазақстанның қауіпсіздігі туралы түрлі сауал­дар қойды. Өз кезегінде ма­мандар сұрақтарға толыққанды жа­уап беріп, солтүс­тікқазақстан­дықтардың пікірі еске­русіз қал­майтынын жеткізді.

Ақмарал ҚҰРМАНАЙҚЫЗЫ,

“Soltüstık Qazaqstan”.

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:

Share on facebook
Facebook
Share on telegram
Telegram
Share on whatsapp
WhatsApp