Soltüstık Казахстан
Ұстаз – әрбір адамның өміріне әсер ететін ерекше тұлға. Оның еңбегі білім мен тәрбиенің тұғырын қалап, ұлттың болашағын қалыптастырады. Қазіргі қоғамда мұғалім тек білім беруші емес, сонымен бірге оқушылардың рухани әлеміне, адамгершілік құндылықтарына әсер ететін маңызды тұлғаға айналып отыр. Мұғалім тек білім берумен шектелмейді, сонымен қатар бала бойына мәдениеттілік, жауапкершілік, әділдік секілді қасиеттерді дарытады. Осындай қасиеттерге ие болып, үздік білім беру жолында аянбай еңбек етіп жүрген ұстаздардың бірі – Жанар Жүкенова.
Жанар Төлегенқызы – білім беру саласында көп жылдар бойы қызмет етіп келе жатқан білікті ұстаз. Ұстаздық ету – ұрпақтың болашағын қалыптастыратын үлкен жауапкершілік. Әр баланың қабілетін ашу үшін мұғалім жан-жақты, рухани бай және мейірімді болуы қажет. Жанар Төлегенқызының ұстаздық жолы осы қасиеттермен тығыз байланысты. Ол бала кезінен әкесіне жақын болып, оның жолын қуып, есепші-экономист болуды армандаған. Бірақ тағдырдың жазуымен білім беру саласында 42 жыл үздіксіз қызмет еткен анасының ізін басып, мұғалімдікті таңдайды. Содан да болар адалдығымен, шәкірттеріне деген махаббатымен әркез ерекшеленіп тұрады.
– Жұмыс істеп жүрген алғашқы жылдары отбасын құрып, дүниеге кішкентай қызымыз – Айгерім келгенде, қатты қуандық. Ұстаздықтан қол үзгім келмеді. Бұл жағдайды түсінген ата-енем үлкен қолдау көрсетті. Өкінішке қарай, жұбайымнан ерте айрылып, нәзік жүрегіме қайғы ұялап, тіршіліктің ауыртпалығын сезінгенде шәкірттерім жаныма демеу болды. Сол кезеңде оқушыларымның алдындағы жауапкершілік пен қамқорлықты сезініп, өмірлік бағыт-бағдар беретін маңызды тұлға болуым керек екенін түсіндім, – дейді ұстаз.
Өзінің еңбек жолында педагог-зерттеуші деңгейіне көтеріліп тәжірибесін дамытып, шыңдалған ұстаз – бүгінде қаладағы Әлихан Бөкейхан атындағы №25 жалпы білім беретін орта мектепте бастауыш сынып мұғалімі.
Ұстаз еңбегінің нәтижелілігі – тек берген білімінің көлемімен емес, сол білімнің оқушылардың өміріне қалай әсер еткендігімен өлшенеді. Мұғалімнің басты мақсаты – білімді тек ақпарат ретінде беру емес, оны оқушылардың бойына сіңіріп, өмірде қолдана алатындай жағдай жасау. Білікті ұстаз оқушылардың жеке қабілеттерін дамытып, олардың таным көкжиегін кеңейтіп, сыни ойлауды, жауапкершілікті қалыптастырады. Ұстаздың жетістігі оның шәкірттерінің жетістігімен бағаланады. Олар алған білімдерін өмірде қолдана біліп, қоғамға пайдасын тигізсе, ұстаз еңбегінің ақталғаны. Жақсы мұғалім шәкірттеріне шабыт беріп, оларға сенімділік сыйлайды, бұл оқушылардың білімге деген құлшынысын арттырады. Ұстаздың әрбір жетістігі – білім сапасы мен тәрбиенің үндестігі арқылы көрініс табады.
Жанар Төлегенқызы ұзақ жылдар бойғы еңбегі үшін бірнеше мәрте мемлекеттік және өзге де наградалармен марапатталған. 2018 жылы облыстық білім басқармасының Құрмет грамотасына, 2019 жылы сол уақыттағы Білім және ғылым министрлігінің Құрмет грамотасына лайық деп танылды. 2023 жылы қалалық білім бөлімі және Ыбырай Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Алғыс хатпен марапаттады.
Ол білікті ұстаз ретінде мақалалар жариялап, өз тәжірибесімен бөлісіп отырады. Оның 2023 жылы жарық көрген “Сабақтағы тілдік дағдыларын дамыту жаттығулары” атты еңбегі Солтүстік Қазақстан облысының “Білім саласындағы әдістемелік жұмыс және ақпараттық технологиялар орталығының” жинағында жарық көрді. Ұстаз бұл еңбегінде балалардың тілдік қабілеттерін арттыруға арналған жаттығулар жүйесін ұсынды. Олардың тілдік білімдерін жетілдіру жолдарын қарастырды.
Шәкірттері жылдар бойы алғаш әріп танытқан мұғалімнің мейірімін, қамқорлығын еске алып, өз жетістіктерін осы бір жанашыр жанның қолдауымен байланыстырса, бұл – ұстаз үшін ең үлкен марапат. Жанар Жүкенованың еңбегі осындай игі із қалдырып, шәкірттерінің болашағына шамшырақ болып келе жатқаны – оның нағыз ұстаз екенін дәлелдейді.
– Мектеп – балалардың екінші үйі, ұстаздар екінші анасы десек артық айтқандық емес. Әр үйдің еркелерін бір арнаға тоғыстырып, олармен жұмыс істеу оңайға соқпайды. Алайда баланың тілін тауып, тілдесу, жақсы тәрбие берудің өзі бір үлкен ғанибет. Тарлан Шәкенов деген оқушымның жасы сексенге келген әжесі “немеремнің ұстазы” деп әр мерекеде телефон шалады. Жаслан деген оқушым бүгінгі таңда үлкен азамат болып, қызын оқуға берерде маған жетектеп әкелді. Басқа да шәкірттерімнің отбасымен әлі күнге дейін араласып тұрамын. Қанша уақыт өтсе де олардың “Сізді ұмытпаймыз” деген сөздері жаныма жылулық сыйлайды. Сол кезде менен бақытты ұстаз жоқ шығар деп ойлап қоямын. Рас, мұғалім ешқашан өзіне жоғары баға бере алмайды, біздің басты жемісіміз бен жеңісіміз – оқушыларымыз, – дейді ол.
Өмір жолында сенімділік пен адалдық сияқты қасиеттерді қалыптастырған ұстаздың әрбір сөзі оқушының жадында сақталып, оларды үлкен өмірге жетелейді. Ұстаздың шынайы махаббаты мен қамқорлығы арқылы қалыптасқан шәкірттер ертеңгі қоғамның беткеұстар азаматтары болары анық.
Ләзиза МЫРЗАНТАЙҚЫЗЫ,
“Soltüstık Qazaqstan”.