Петропавлдағы Әбу Досмұхамбетов атындағы дарынды балаларға мамандандырылған облыстық гимназия-интернат пен отбасылық үлгідегі жетім балалар ауылының арасы – 110 метр ғана. Бұл аралықта қазір таспадай тартылған асфальт жол жарқырайды. Бұрын ойқы-шойқы болып, астаң-кестеңі шығып жататын. Нұр-Сұлтан, Алматы жақтан келген мәртебелі меймандар мұнда ат басын тірегенде олар емес, жетімдер үйінің басшысы Арыстан Әкімжанов бар мәселе өзіне тіреліп тұрғандай жерге кіріп кетердей ұялатын. Шама келсе, қонақтарды жолатпауға тырысатын. Бірақ жоғарыдан нұқсау түссе, амалсыздан мойынсұнатын.
1 маусым – Халықаралық балаларды қорғау күні сыйлық үлестірушілердің қарасы молайғанымен, беткі жабындысы опырылып, шаңы шығып жататын жол осы маңайда ойнап жүретін тәрбиеленушілер үшін үлкен қауіп-қатер төндіретінін ешкім елеп-ескермейтін. Жергілікті БАҚ беттерінде қанша жазылса да, уәденің соңы ащы ішектей созылып, су аяғы құрдымға кететін. “Басы ауырмастың қасында жаны ашымас” дегендей, жайшылықта “бар жақсылық – балаларға” дегенде алдарына жан салмайтын талай әкім-қаралардың емен есіктерін “110 метрдің” жоғын жоқтап, мұңын шаққан бір жапырақ хат 13 жыл бойы аралап, табан тоздырыпты. Бірінші хат 2007 жылы сол кездегі қала әкімі Владимир Никандровтың атына жазылып, 2020 жылдың қыркүйегінде ғана ентігін басқан тәрізді. Әбден қордаланып, түйіні тарқатылмайтындай көрінген шетін мәселеге қала басшысы Болат Жұмабеков тікелей араласып, шешіп беріпті. Ең бастысы, ниет, құлық болсын деңіз.
Қуанышты хабарды директордың аузынан естіп, ақыры келгеннен кейін тағы қандай жаңалық барын сұрастық. Оның айтқаны жанға жайлы тиіп, құлаққа жағымды естілді. Биыл 11 мамырда Білім және ғылым министрлігінің “Педагогикалық этика туралы” шешімі шығыпты. Соған сәйкес әр білім ұйымында мұғалімдердің педагогикалық этикаға жат қылықтарын талқылайтын кеңес құру қолға алыныпты. Кеңес құрамына осы ұжым, білім саласы, кәсіподақ, қоғамдық ұйым өкілдерінен құралған 7 адам еніпті. Бұған дейін дау-дамайлар, түскен арыз-шағымдар әкімшілікте қаралып келсе, енді жаңа тәртіп бойынша алқа түрінде шешім алынады. Кеңес жұмысы 2019 жылы 27 желтоқсанда қолданысқа енген “Педагог мәртебесі туралы” Заң шеңберінде қамтамасыз етіледі. Арыстан Мырзахметұлы өткенді еске түсірді. 2014 жылы екі тәрбиеші арасында кикілжің орын алыпты. Екеуі де кінәларын түсінген болу керек, өз еріктерімен қызметтен кетіпті. Содан бергі аралықта ондай оғаш жайт байқалмапты. Оның пікірінше, кез келген мәселені көпшілік болып талқылау қателіктерден, шалыс басудан сақтандырады. Ең бастысы, жеке жауапкершілік нығайтылады.
Өткен оқу жылы аяқталғанда мұнда 43 бала болыпты. Үшеуі 18 жасқа толып, жасөспірімдер үйіне орналасқан. 9 бала колледжге түскен. Қалған 31-і бес үйде тұрады. Оларға он тәрбиеші қызмет көрсетеді. Тәрбиеленушілер білімдерін қашықтан оқыту режімінде жалғастыруда. Компьютер жеткілікті. Облыстық білім басқармасы тарапынан 1,4 млн. теңге бөлініп, тағы 6 компьютер сатып алынбақ. Тек ұялы телефондар жағы аздық ететін көрінеді. Уәде берген демеушілерге үміт артып отырған жайлары бар. Әр үй интернетке қосылған.
“31 баланың біреуі – тұл жетім, яғни әкесі де, шешесі де жоқ. Оған айына 38 мың теңге мөлшерінде жәрдемақы төленіп, банкіде ашылған есепшотқа аударылып отырады. 30-ы “қорғансыз” деген мәртебеге ие. Мәселен, анасы қайтыс болса, әкесін бала білсе де, білмесе де тірі жүр деген сөз. Бұларға жәрдемақы төленбейді. Күнделікті тағамына 1300 теңге бөлінеді”, – деді отбасылық үлгідегі жетім балалар ауылының директоры Арыстан Әкімжанов сөз соңында.
Өмір ЕСҚАЛИ,
“Soltústik Qazaqstan”.