Қазақстан Республикасының Конституциясына және “Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тәртібі туралы” Заңға сәйкес барлық азаматтар өтініштерін мемлекеттік және жергілікті өзін-өзі басқару органдарына, лауазымды адамдарға жіберуге құқылы. Белгіленген уақыт ішінде өтініштер қарастырылып, шешім қабылдануы және дәлелді жауап берілуі тиіс.
Өткен жылы облыстық экология департаментіне тұрғындардан 78 өтініш келіп түссе, оның 35-і – шағым. Олардың дені мемлекеттік экологиялық бақылау бөліміне келді. Мәселен, жеті өтініш ағын суға қатысты болды. Атап айтқанда, солтүстікқазақстандықтар қалдық суды заңсыз ағызу, оған өндірістік қалдықтарды рұқсатсыз төгу фактілері бойынша шағымданды. Сондай-ақ, Есіл өзеніне құйылып жатқан белгісіз төгіндінің қайдан келгенін анықтап, су сапасын тексеру бойынша шаралар қабылдауды өтінген екен.
Бұдан бөлек, ауаның ластануы туралы жеті өтініш келіп түсті. Олар, негізінен, қала маңындағы полигондарда қалдықтарды жағуға қатысты болды. Сондай-ақ, өндіріс және тұтыну қалдықтарына қатысты 16 шағым қарастырылды. Мысалы, облыс тұрғындары өңірде рұқсат етілмеген үйінділердің пайда болуы туралы хабарлады. Бөлім мамандары қоқыс полигонына барып, фактілерді растағаннан кейін жергілікті атқарушы органдарға қалдықтарды рұқсатсыз төгетін орындарды жою қажеттілігі туралы хаттар жіберді. Мұндай хабарламалар біздің бөлімнің “Facebook” пен “Instagram”-дағы парақшаларына көптеп түседі. Сонымен қатар құрылыстың заңдылығын, қоршаған ортаға қоқыс төгуге рұқсаттың бар-жоғын тексеру, инспекциялық тексеріс жүргізу туралы өтініштер бар. Қаралған өтініштердің 19-ы қанағаттандырылды, 33-і бойынша түсінік берілді.
Жеке тұлғалар департаментімізге хабарласқан кезде аты-жөнін, куәлігіндегі жеке сәйкестендіру нөмірін, поштасының мекенжайын көрсетуі керек. Ал заңды тұлғаның өтінішінде атауы, поштасының мекенжайы, бизнес-сәйкестендіру нөмірі талап етіледі. Әр түскен өтініш бөлімде тіркеледі. Анонимді өтініштер қаралмайтынын ескеру қажет. Мұндай өтініштер алда жасалуы мүмкін немесе жасалған қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы және мемлекетке, қоғамдық қауіпсіздікке қатер туралы мәлімет болғанда ғана қаралады.
Азаматтардың мемлекеттік органдарға, ұйымдарға, мекемелерге ұсыныстарымен, өтініштерімен, шағымдарымен жүгінуі – жеке тұлғаның құқықтарын жүзеге асырудың және қорғаудың, мемлекеттік аппараттың халықпен байланысын нығайтудың маңызды құралы.
Толқын ЖҮНІСОВА,
облыстық экология департаментінің бас маманы