Ата-бабаларымыз кезінде жүйрік ат мініп жарысса, бүгінгі жастар велосипедпен додаға түсіп жүр. Түрлі халықаралық жарыстарда топ жарып, еліміздің атын әлемге танытуда. Соңғы уақытта байрақты бәсекелерге қатысып жүргендердің арасында қызылжарлықтардың қарасы қалың. Бұл Солтүстік Қазақстан облысы – еліміз велоспортының ұстаханасы екенін тағы бір дәлелдей түседі.
Қызылжарда велоспорт өзге өңірлермен салыстырғанда жақсы дамыған. Оған дәлел атақты жерлестеріміздің Кеңес үкіметі тұсында да, еліміз Тәуелсіздік алғаннан кейін де жеткен жетістіктері. Велоспорттан КСРО чемпионы, Қазақстанның ішкі біріншілігінің бірнеше дүркін жеңімпазы Николай Гребенщиков солтүстіктің тумасы екенін айта кеткен жөн. Ол Сидней Олимпиадасының күміс, Лондондағы жаһандық аламанның алтынын жеңіп алған атақты жерлесіміз Александр Винокуровтың алғашқы бапкері екенін біреу білсе біреу білмес.
Кеңес одағы тұсында облыста велоспорт жақсы дамығанымен жерлестеріміз ішкі чемпионаттардан ары аса қойған жоқ. Халықаралық деңгейге шығып, ел мерейін үстем етуге мүмкіндік болмады. Ал Қазақстан егемендік алған соң спорт саласына айырықша назар аударыла бастады. Республикамыздың түкпір-түкпірінде спорт мектептері ашылып, кәсіби клубтар құрылды. Біздің өңірімізде велоспортты дамытуға арналған орталық пайда болған еді.
– Петропавлдағы балалар мен жасөспірімдерге арналған спорт мектебі 1998 жылдың маусым айында құрылды. Бұған дейін велоспорт дене шынықтыру кешендерінде үйірме ретінде ғана жұмыс істеп келген. Велоспорттың дамуына үлес қосқандардың бірі – Николай Гребенщиков. Мұндай азаматтардың арқасында барша әлем солтүстік веломектебін таныды, – дейді велоспорттан олимпиадалық резервтегі балалар мен жасөспірімдерге мамандандырылған спорт мектебі директорының орынбасары Алла Винникова.
Спорт мектебі ашылған кезде 717 жасөспірім бірден үйірмелерге жазылған екен. Жастардың көбі чемпион болуды емес, велосипед тебуді үйренгісі келгендері анық.
– Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында жастар республикалық жарыстарға қатыса бастады. Әрине балалардың саны көп болған соң, нәтиже де көп күттірген жоқ. Алғашқы шәкірттеріміз – бүгіндері спорт саласындағы белгілі бапкерлер. Кейбірі бізде жаттықтырушы болып жұмыс істейді, – дейді Алла Винникова. Еліміздің ең атақты велошабандозы, әлемге танымал Александр Винокуров та облыс орталығындағы велоспорт мектебінде тәлім алған. Спорттық мансабындағы алғашқы жеңістеріне де осы жерде жеткен.
Петропавлдағы велоспорт мектебінің бағындырған асулары көп. 25 жылдың ішінде көптеген спорт саңлақтарын баптады, соның ішінде халықаралық дәрежедегі екі спорт шеберін, 38 спорт шеберін, 111 спорт шеберлігіне үміткерді даярлады.
Бүгінгі таңда велоспорт мектебінде 240 бала жаттығады. Бәрі Александр Винокуровтың ізін басып, Олимпиада шыңына шыққысы келеді. Бұл межеге бәрі бірдей жете алмас, бірақ араларында Алексей Луценко сынды таланттар да көп.
– Спорт мектебінде балалар 18 жасқа дейін жаттығады. Олардың арасынан оза шапқандар ұлттық құрама сапында өнер көрсетуге мүмкіндік алады. Кейбірімен “Астана” кәсіпқой командасы келісімшартқа отырады. Басым бөлігі елордалық клуб құрамында өнер көрсетіп жүр, – дейді велоспорт мектебі директорының орынбасары.
Биыл велоспорт мектебінің 9 тәрбиеленушісі ұлттық құрама сапына алынған. Олар: Мансұр Бейсембай, Михаил Подлужный, Даниил Зинкевич, Егор Логачев, Аслан Тектұрғанов, Максим Шнакинберге, Данияр Шаяхметов, Иван Клих және Ярослав Филлипов. Жасөспірімдердің соңғы жылдары халықаралық деңгейдегі жарыстарда жақсы нәтижелерге қол жеткізуіне теріскейде ашылған “Vino Junior Team” клубының да көмегі зор.
– 2012 жылы Александр Винокуровтың Олимпиададағы жеңісінен соң халықаралық құрлықтық команда құру туралы шешім қабылданды. Бұл клубтың сапында жерлестеріміз өнер көрсетеді, – дейді Алла Винникова.
Велоспорт мектебінің тарихы тереңде, жетістіктері көп, бірақ негізгі жеңістерін еліміздің егемендігімен байланыстыруға болады. Себебі биік белестерді Қазақстан Тәуелсіз ел атанған соң бағындырды.
Аманжол НҰРТАЗИН,
“Soltüstık Qazaqstan”.