Әлемдік білім беру кеңістігіне кірігуге байланысты мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды ұйымдастыруға жоғары талаптар қойыла бастады. Бұл үдеріске жаңа, барынша тиімді психологиялық-педагогикалық тәсілдеме іздеу жеделдетілді.
Заманауи инновациялық үдерістер баланың қабілетін ашудың бірінші деңгейі ретінде мектепке дейінгі білім беру жүйесіне әсер етеді. “Балдәурен” бөбекжай-бақшасында “Балалардың бастамасын, қызығушылығын және қозғалысын біріктіру – әлемді тануға апаратын жол” тақырыбында тәжірибеге бағытталған іс-шара өткізілді. Бұл шарада мектепке дейінгі білім берудің дамуы, жаңа сапалы деңгейге өтуі, инновациялық технологиялар баланы дамытудың тиімді жолы екені дәлелденді.
Іс-шараның өзектілігі – мектеп жасына дейінгі балаларда экспериментті-танымдық іс-әрекет арқылы дербес және белсенділік қабілетін қалыптастыру бағытында тәжірибе алмасу.
Бөбекжай-бақша тәрбиешілері білім беру кеңістігінде балалардың конструктивті біліктерін дамытуға бағытталған “Робототехника әлеміне саяхат”, зерттеу іс-әрекеті арқылы мәселенің мәнін түсіну және талдау, қорытынды жасауға бағытталған “Шай технологиялары” балалар эксперименті орталығында танымдық жұмыстарды ұйымдастырды.
Сондай-ақ “Lesson Study” тәсілі бойынша ұйымдастырылған ашық сабақ өтті. Балабақша ұжымы балалар денсаулығының бірыңғай жүйесінде бассейннің маңыздылығына баса мән береді. Сондықтан суда әртүрлі дене жаттығулары комбинацияларын пайдалана отырып, заттармен және затсыз әртүрлі қимылдар жасау мен саламатты өмір салтын сақтауға ынталандырудың әдіс-тәсілдерін ұсынды.
Жалпы балалардың эксперименті оның мектепке дейінгі дамуындағы жетекші әрекет болып табылады. Эксперимент тамақтану, ойын, оқу іс-әрекеті, жүру, ұйықтау арқылы енеді. Мектеп жасына дейінгі бала қазірдің өзінде зерттеуші болып табылады. Зерттеу іс-әрекетінің әр түріне – экспериментке қызығушылық танытады. Тәжірибелер баланың ойлауын, логикасын және шығармашылығын дамытуға көмектеседі және табиғаттағы тірі және жансыз заттардың арасындағы байланысты анық көрсетуге мүмкіндік береді. Осы ретте тәрбиеленушілердің тәжірибе барысында алған білімі мәңгілік сабақ болып қалады.
Облыстық “Өрлеу” орталығы мектепке дейінгі ұйым тәрбиешілеріне танымдық қабілеттерін дамыту үшін бірнеше жұмыс алгоритмін ұсынды. Ол – зерттеу объектісін таңдау, алдын ала жұмыс (экскурсия, бақылау, әңгімелесу, оқу, иллюстрациялық материалдарды тексеру, жеке құбылыстардың нобайлары, фактілер және т.б.), мәселенің теориясын зерттеу, эксперименттік бағытта ұйымдастырылған іс-әрекеттің түрін, мазмұнын және тақырыбын анықтау. Сонымен қатар тәрбиеленушілермен жұмыстың мақсаттары мен міндеттерін іріктеу, ойын арқылы зейінді, қабылдауды, есте сақтауды, ойлауды дамыту, құрал-жабдықтарды, оқу құралдарын пайдалана отырып, алдын ала зерттеу жұмыстарын, жыл мезгілін, тәрбиеленушілердің жасын, оқытылатын тақырыпты ескере отырып, көмекші құралдар мен құрал-жабдықтарды таңдау және дайындау қажет.
Жалпы іс-шара соңындағы ұйымдастырылған рефлексияда баланың жасы мен даму деңгейіне сай келетін ресурстардың қолжетімділігі және қауіпсіз ортада тәрбиелеу жайында әңгіме өрбіді. Білім берудегі даралау үдерісінде балалардың бастамасын дамыту, тәрбиеленушілердің өзіндік әркетін ұйымдастыру бойынша ұсыныстар айтылды.
Әлима ҚАБДЕНОВА,
“Өрлеу” “Біліктілікті арттыру ұлттық орталығы” АҚ филиалы Солтүстік Қазақстан облысы бойынша Кәсіби даму институтының аға оқытушысы.
Әлия МӘЖИТОВА,
“Балдәурен” бөбекжай-бақшасының әдіскері.