Soltüstık Казахстан
Жол – экономиканың күретамыры. Елімізде жыл сайын қыруар қаржы бөлініп, жол салынғанымен, көп жағдайда олардың сапасының сын көтермейтіні жасырын емес.
“Жол активтері сапасының ұлттық орталығы” республикалық мемлекеттік кәсіпорны облыстық филиалының мәліметінше, қазіргі таңда еліміздегі жолдардың ұзындығы 157 мың шақырымды құрайды. Қазақстан әлемде жолдардың ұзындығы бойынша 32-орында тұр, сапасы жағынан қандай деңгейде екенін тап басып айту қиын. Оған, ең бірінші осы саладағы мамандардың жетіспеушілігі себеп болып отыр.
Бүгінде елімізде кәсіби жолшыларды даярлайтын 8 жоғары оқу орны ғана бар. Атап айтар болсақ, Гончаров атындағы қазақ автомобиль-жол институты, Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университеті, Сәтпаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті, Қазақ қатынас жолдары университеті, Қарағанды техникалық, Дулати атындағы Тараз өңірлік және Торайғыров мемлекеттік университеттері. Осы жоғары оқу орындарында ғана білікті кадрлар даярланады.
Жол активтерінің сапасы ұлттық орталығы мамандарының айтуынша, қазіргі таңда жол құрылысымен айналысатын компанияларда инженерлер жетіспейді. Бұған қоса зертханашылар, арнайы техника жүргізушілері де жоқтың қасы. Бұл өз кезегінде жолдың сапасына кері әсер етуде. Жалпы еліміздегі жол құрылысы бағытында 1500 адам еңбек етсе, солардың тек 10 пайызы ғана арнайы мамандыққа ие.
Жоғары оқу орындары берген мәліметке сүйенсек, бүгіндері “Жол және аэродромдар құрылысы” мамандығы бойынша барлығы 670 студент білім алып жатыр. Олардың 646-сы – бакалавр, 24-і – магистрант. Ал “Көпір және тоннель құрылысы” мамандығы бойынша 84 студент оқып жүр. Олардың 4-еуі ғана магистратурада. Тағы бір айта кететін жайт, соңғы 10 жылда елімізде жол құрылысы мамандығы бойынша небары 253 адам ғана магистр атанған. Ал докторантураға бірде-бір мемлекеттік грант бөлінбепті.
Петропавл қаласына келер болсақ, гуманитарлық-техникалық колледждегі “Автомобиль жолдары және аэродромдар құрылысы” мамандығы жастар тарапынан сұраныстың жоқтығынан 2021 жылы жабылып қалған.
“Биылдан бастап елімізде “Көлік құрылысы” білім беру топтары құрылып, оған автокөлік жолдары мен аэродромдар, темір жол және көпірлер, транспорттық тоннельдер, газ-мұнай құбырлары құрылысы мамандықтары енгізілді. Бұл – жолшылар көптен күткен жаңалық. Біздің Ұлттық орталық мамандары осы мәселені ұдайы көтеріп келген еді. Тек республикалық деңгейде ғана емес, өңірлерде де филиал мамандары мектептердегі жоғары сынып оқушыларымен жүздесіп, осы мамандықты таңдауға шақыруда”, – дейді “Жол активтері сапасының ұлттық орталығы” республикалық мемлекеттік кәсіпорны облыстық филиалының директоры Жолдыбай Тентеков.
Филиал қызметкерлері Петропавл қаласының және облыс аумағындағы мектептердің жоғары сынып оқушыларына кәсіби бағдар беріп, жолшы мамандығының қыр-сырын жеткізуде. Бұған қоса өңірдегі арнаулы білім беретін мекемелердің студенттерімен де кездесулер өткізген. Бірнеше рет “Ашық есік күндері” ұйымдастырылып, оқушылар мен студенттер зертхана жұмысымен танысыпты.
Ақерке ДӘУРЕНБЕКҚЫЗЫ,
“Soltüstık Qazaqstan”.