Soltüstık Казахстан
Бүгінгі сот жүйесі жаңаша қалыптасып, еліміздегі түбегейлі өзгерістермен бірге реформаланып келеді. Сол себепті бұл салада ілкімді істер, айтулы өзгерістер аз емес. Заңдық, кәсіби біліктілік тұрғысынан ғана емес, сот саласы материалдық, әлеуметтік жақтан да ілгері қадам басты. Қазір жүйелі түрде жүргізіліп жатқан жұмыстар өз нәтижесін беруде.
Елімізде заң үстемдігін орнату тек құжат жүзінде ғана емес, ішкі тәртіп негізінде де қалыптасады. Сот – әділдік салтанат құратын орын. Сондықтан бұл жерде қатаң тәртіп пен талап орын алуы тиіс. Сот ғимаратына кірудің бұлжымас заңы, яғни өз тәртібі бар.
Сот жүйесінде рұқсатнама режімі әкімшілік ғимараттардың қызметкерлері, жұмыскерлер мен келушілердің өмірлеріне қауіп, денсаулығына зиян келтірмеу мақсатында енгізілді. Әкімшілік ғимараттарға рұқсатнама арнайы құжаттар бойынша расталады. Мәселен, қызметшілер мен жұмысшылар тұрақты жеке “SMART” карта бойынша, іссапарға кеткен немесе келгендер, аумақтық органдардың қызметкерлері мен жұмысшылары қызметтік куәлікті көрсете отыра қысқа мерзімді электронды карта арқылы, ал келушілер кезекші бөлімнің біржолғы рұқсаттамасы бойынша жеке басын куәландыратын құжат пен қызметкердің ауызша өтінімі негізінде кіре алады.
Келуші ғимаратқа кірген кезде күзет қызметкеріне немесе сот орындаушысына өзінің келу мақсаты туралы хабарлауға міндетті. Сондай-ақ жеке басын куәландыратын құжатты көрсетуі, күзет қызметкерiнiң, сот орындаушысының талап етуi бойынша техникалық құралдарды пайдалана отырып қарап-тексеруден, егер заңды негiздер болса, жеке тексеруден өтуге және қол жүгiн тексеруден өткізуі, мемлекеттік мекемелерде белгіленген тәртіпті және қоғамдық орындарда өзін-өзі ұстау заңдылықтарын сақтауы тиіс.
Қызметшілер мен жұмысшыларға, келушілерге әкімшілік ғимарат пен оның іргелес аумағына тізімдегі тыйым салынған заттарды әкелуге рұқсат етілмейді. Қазақстан Республикасының “Бұқаралық ақпарат құралдары туралы” Заңына сәйкес сот отырысы залына кіруге ұсынылған тізім бойынша сот ғимараттарына және сол аумаққа бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерінің кіруіне рұқсат беріледі. Сот отырысына қатысушылар техникалық бақылаудан өткеннен кейін сот орындаушыларымен күту залында отырады. Отырысқа қатысушыларға сот қызметкерлерінің қызмет орындарына шақырусыз кіруге тыйым салынады. Судьяларға, департаменттің және оның аумақтық органдарының қызметкерлеріне азаматтарды (туыстарын, таныстарын және т.б.) жеке мәселелері бойынша қабылдауына жол берілмейді.
Руслан КӘКІМОВ,
Петропавл қалалық мамандандырылған тергеу сотының приставы.