АЭС – стратегиялық нысан

Soltüstık Казахстан

 Kyzylzhar_akparat@mail.ru

Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа арнаған биылғы Жолдауында атом электр стан­сасының салыну-са­лынбауына қатысты соңғы шешімді халық қа­былдайтынын айтты. Осыған орай Қызылжар өңірінде де түсін­діру жұмыста­ры жүргізіліп, жұрт­шылықтың, үкіметтік емес ұйым­дар, саяси партиялар өкілдерінің қатысуы­мен өтіп жатқан қоғам­дық тал­қылаулардың мәні айрық­ша. Өйткені, келелі ұсыныстар осын­дай маңызды жиындарда ортаға салынып, талқыланатын мәселе бойынша нақты жауап­тар беріледі.

Физика маманы ретінде ай­та­­рым, көкейдегі түйткілді тар­қататын мәліметтер молырақ ұсы­­ныл­са, соғұрлым АЭС-тің қауіп­сіз­дігіне деген сенім беки түсері анық. Электр энергиясын тұтыну тапшылығы шешімін тап­пай, осы­лай жалғаса берсе, ал­дағы 10 жылда тығырыққа тіре­луіміз әб­ден мүмкін. Елімізде электр энергиясын тарататын екі жүзден астам стансаның басым бөлігі ес­кірген. Соның салдарынан, энер­гия көзін көр­ші Ресейден алуға мәжбүрміз. Қиындықтың алдын алудың ең тиімді жолы – Франция, Түркия, Қытай, Оңтүстік Корея сияқты қуат көзін өндірудің қолжетімді драйвері саналатын атом электр станса­ла­рының ішкі зор әлеуеті мен мүмкіндіктерін қа­растыру. Бір байқағаным, жиын­ға қатысу­шы­ларды АЭС құры­лысы мен қауіп­­сіздік шарала­рын қатаң сақ­тау, оған кепілдік беру, сондай-ақ озық техноло­гияларды қол­дану, тә­жірибелі мамандармен, білікті кадрлар­мен қамтамасыз ету жайы қатты қызықтырады.

АЭС стратегиялық нысан бол­ғандықтан, оны салуды мем­ле­кет жеке-дара шешпейді. Біз­дің елі­мізде атом өнеркәсі­бінің толық кешенін қалыптас­тыруға толық негіз бар. МАГАТЭ сияқты халық­аралық деңгейде мойын­далған ұйым алдында 2050 жыл­ға дейін ауаға шыға­ратын көмір­қышқыл га­зын 2-3 есеге дейін азайту ту­ралы мін­деттеме қа­был­дағанын ескер­сек, бұл тұрғыдан қарағанда, АЭС құрылы­сын жүргізу әлде­қайда тиімді. Өйткені, электр энер­гиясын өн­діру балансында көмірдің үлесі 80 пайызға жуық. Осыдан-ақ экологиядық зарда­бы­ның қанша­лықты екенін ша­ма­лай беру­ге болады. Сондық­тан АЭС құ­рылысына, жұмысы­на қойылатын стандарттар мен та­лаптар қатаң сақталса, ешқандай қор­қы­ныш жоқ.

Жанаргүл ШАЙКЕНОВА,

Ә.Досмұхамбетов атындағы облыстық дарынды балаларға мамандандырылған гимназия-интернатының физика пәнінің мұғалімі, техника ғылымдарының магистрі.