М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университеті агротехнологиялық факультетінің студенттері мен Ұлттық ұлан академиясының курсанттары арасында “Наурыз – достық мерекесі” атты байқау өтті. Қатысушылар 5 командаға бөлінді. Сайыс барысында әр топ қазақ, армян, өзбек, қытай, орыс ұлттарының мәдениетін, әдеп-ғұрпын таныстырып, ұлттық тағамдарын әзірледі. Білім алушылар әр ұлттың тамағын жоғары оқу орнының азық-түлік технологиясы зертханасының базасында алдын ала …
Қазақ “Ақыл – жастан, асыл – тастан” деп тегін айтпаған ғой. Небір қилы замандарда жастарымыз еліне қорған болып, қайсарлықтың үлгісін көрсете білді. Ұлт тарихындағы елеулі оқиғалардың бәріне жастарымыз белсене қатысты. Заманның тамыр соғысын тап басатын, келер күнді қорықпай қарсы алатын да – осы буын. Содан да болар, өткен ғасырдың басында даламызда құрылған алғашқы ұйымдар да …
Бүгінгі өмір талабының бірі – киелі жеріміздің тарихи атауларын біріздендіру десек, бұл бағыттағы жұмыстар тарих, әлеуметтану, геодезия, география мамандарымен бірлесе отырып, ономастикалық заңдылықтарға сай жоспарлы әрі сауатты түрде жүргізуді міндеттейді. Меніңше, әр мемлекеттің топонимиялық жүйесі ұлттық айшықты белгілерді білдіріп тұруы шарт. Өкінішке қарай, теріскей аймақтарда қазақша атаулардан гөрі кірме топонимдер үлесі әлі басым. Мәселен, Булаев …
Ел арасында “Журналистика – аттың жалында, түйенің қомында жүріп, қызмет ететін кәсіп” деген сөз жиі айтылады. Белгілі жазушы Шерхан Мұртаза: “Жорналшылар да түйе сияқты: арқалағаны – алтын, жегені – жантақ”, – деп әманда қызығынан қиындығы көп, жақсылыққа жаны құштар қоғам жаршыларының табиғатын дәл сипаттай білген. Күнделікті өмір құбылыстарын ой елегінен өткізіп, зерттеп-зерделеудің, сүбелі тақырыптар мен …
Жыл өткен сайын Наурыз мейрамы еліміздегі барша халықтың, ұлт пен ұлыстың сағына күтетін ортақ мерекесіне айналып, жаңа мазмұнмен, жарасымды сән-салтанатымен түрлене түсуде. Ұлық мерекені ұлықтау үшін жыл сайын өтетін думанды кеш елдің ортақ қуанышына айналғаны рас. Әйтсе де биылғы көктем мерекесі қазақтың мәдениеті мен салт-дәстүрін, әдет-ғұрпы мен құндылықтарын айшықтайтын Наурызнама онкүндігі аясында ерекше атап өтілді. …
Сегіз сері атындағы қазақ халық аспаптары оркестрі ұйымдастырған концерт “Наурыз көктемі” деп аталды. Іс-шараға Батыс Қазақстан облыстық Ғарифолла Құрманғалиев атындағы филармония жанындағы Дәулеткерей атындағы қазақ халық аспаптары оркестрінің көркемдік жетекшісі және бас дирижері Еркін Нұрымбетов арнайы шақыртылыпты. Оркестірге жетекшілік еткен ол халық назарына Құрманғазының “Қуаныш”, Дәулеткерейдің “Бапас”, Әлшекейдің “Желдірме”, Жантөренің “Шалқыма”, Махамбеттің “Ақжелең” күйлерін және …
Қазақ халқының Наурызды қарсы алудағы ежелгі наным-сенімі бойынша, дәл осы кеште даланы Қыдыр ата аралайды екен. Сол себепті қазақ үшін Наурыз түні “Қызыр түні” аталып, қасиетті саналған. Ал осы “Қызыр түнінде” ел аралайтын Қыдыр атаның қазақ өміріндегі орны қандай? Бұл қаншалықты дұрыс? Жалпы адамдарға дәулет дарытып, бақ қондырады дейтін ізгі сеніммен астасып жататын аталған әулие …
Құрылтай шақыру – ертеден келе жатқан ата дәстүріміз. Төл тарихымызға үңілетін болсақ, бабаларымыз ұлт тағдырына қатысты қадау-қадау жайттарды алқалы жиындарда халық болып талқылап, ақылдасып, бүкіл елді біріктіретін шешім қабылдап отырған. Талас құрылтайынан кейін Алтын Орда дербес мемлекетке айналды. Ордабасы, Қарақұм құрылтайлары қол бастаған батырларды елді, жерді қорғауға ұйыстырды. Орынбордағы бірінші қазақ құрылтайында Алаш партиясы құрылды. …
“Ата көрген – оқ жонар”, – деген рас-ау! Қазақтың ұлттық тұрмыстық қолөнер бұйымдарын жасау, бір жағынан насихаттау бағытындағы үзіліссіз еңбек жолыма үңілсем, көз алдыма атам елестейді. Ол кісінің арқасында кенжелеп қалған қолөнермен түбегейлі айналысып, кәнігі, кәсіпқой маман болып қалыптастым. Атам тері илейтін, қамшы өретін, жылқының жалы мен құйрығынан арқан есетін. Әдемілеп безендірген жүген, ноқта, доға …
Қазақ – ықылым заманнан бері сән-салтанатпен өмір сүрген халық. Алайда құс қанатына байланған заман ағымы, дәуір талғамы, солақай саясаттың салдарынан кейбір әдет-ғұрпымыз, салт-дәстүріміз қазір өзге түгілі өзімізге таңсық. Қазіргі буын қоржын, аткежім, текемет дегеннің не екенін біле бермейді. Ал білетіндердің ол жайлы айтып, насихаттап жатқаны шамалы. Ел болып еңсемізді көтергелі бері өлгеніміз тіріліп, өшкеніміз жанып, …
Наурыз келдi! Қара жер семiрiп Бөгiп жатыр. Төрт түлiк малым Даламның Көлдей етегiн толтырып Төлдерiн төгiп жатыр. Өрiсiм у-шу болып Көңiлiмдi қозғап тұр. Қошақандарым Сыбызғыдай ән салып, Құлыншақтарым Күмiс қоңыраудай жар салып, Ботақандарым Иiр мойынды қобыздай Боздап тұр. Көкпеңбек мұздары Тасқа түскен шыныдай Шатырлап сынып жатыр. Жап-жасыл көктерi Жердi көктеген инедей Жапырлап шығып жатыр. Алған …
Қазақ ауыз әдебиетінің көркін келтірген эпикалық – батырлар жыры, ғашықтар жыры, тарихи дастандар, қиссалар – қанша уақыт өтсе де өзінің рухани мәнділігін жоғалтпайтын, ұлттық әдебиеттің қалыптасуына, орасан зор ықпалын тигізген құндылықтар. “Қозы Көрпеш-Баян сұлу”, “Қыз Жібек”, “Бозжігіт”, “Еңлік-Кебек”, “Айсары-Шорман” сияқты қисса-жырлар шыққан жеріне, ортасына, уақытына қарамастан қазақ даласының әр түкпірінде басқа да жыр-қиссалардың өмірге келуіне …
Кешегі Шал ақын, Шөже, Орынбай, Ақан сері, Үкілі Ыбырайлар ғұмыр кешкен киелі мекенде жырдың көші әманда үзілмек емес. Ғасырлар бойы ән мен жырға бесік болған Қызылжар халқының да қара өлеңге деген ықыласы ерекше. Жыл сайын өңірде өтетін аламан айтыстарда залға лық толып отыратын сөзұғар көрермен – соның дәлелі. Қазақтың аузы дуалы, сөзі уәлі ақындары да …
Наурыз мейрамына арналған мәдениет және ұлттық салт-дәстүр күні аясында мерекелік іс-шаралар қаламыздағы көпқабатты үйлердің аулаларында ұйымдастырылды. Тұрғындар бірігіп, ортақ дастарқан жайып, концерт қойды, ұлттық ойындар өткізді. Сондай мерекенің бірі – Жамбыл көшесі, 80 мекенжайындағы үйдің ауласында өтті. Өңір басшысы Ғауез Нұрмұхамбетов аулаға жиналған қалалықтарды Наурыз мейрамымен құттықтап, бірлесе ұйымдастырылған мереке үшін алғысын білдірді. – Бес …
Сафуан Шаймерденов атындағы қалалық классикалық гимназияда Наурыз мейрамына арналған “Ұлыс күні – ырыс күні” атты облыстық оқушылар айтысы өтті. Сөз сайысына қатысқан өрендер қазақтың төл мейрамы жайлы әсерлі шумақтар айтып, жиналғандарды бір серпілтіп тастады. – Біз облыстық деңгейдегі оқушылар айтысын алғаш рет ұйымдастырып отырмыз. Бұл – мектебіміз үшін үлкен мәртебе. Білім ордасында жас ақындар үйірмесі …
Петропавл гуманитарлық-техникалық колледжі жанындағы жазушы Герольд Бельгер атындағы музейде 120-ға жуық жәдігер бар. Солардың бірі – көне скрипка. Музей жетекшісі Ақнұр Қаженованың айтуынша, аталмыш жәдігерді білім ордасына жазушының Мәскеуде тұратын қызы, актриса, режиссер, продюсер Ирина Ковалева 2017 жылы табыстапты. – Атамыз Карл Фридрих Бельгер көзі тірісінде бірнеше музыкалық аспапта ойнаған. Бұл – сол кісінің скрипкасы. …
Сәбит Мұқанов атындағы облыстық қазақ сазды-драма театрында Наурыз мерекесіне орай балаларға арналған “Жақсылыққа жаршы болған Наурыз” атты ойын-сауық шарасы ұйымдастырылды. “Алпамыс батыр” жырының желісі бойынша сахналанған қойылымда балаларға жеті қазынаның мәні, асық ату, арқан тартыс, ақсүйек ойындарының тәртібі түсіндірілді. Ойын соңында Ұмай ана кейпіндегі актриса аластау дегеннің не екенін көрсетсе, Қыдыр ата балаларға ақ батасын …
– Хамзат Қажымұратұлы, мұсылмандар үшін қасиетті саналатын Рамазан айының басталуымен құттықтаймын! Әңгімеміздің әлқиссасын осы тақырып төңірегінде бастасақ. Оразаны тамақтан ғана тыйылу деп түсінетіндер көп. Неге? – Ораза араб тілінде “саум” деп аталады. Саум сөзінің тілдік мағынасы барлық нәрседен тыйылу деген ұғымды берсе, шариғаттағы мағынасы – таң атқаннан күн батқанға дейін ораза ниетімен ішіп-жеуден тыйылу дегенді …
Хамзат ҚАЖЫМҰРАТҰЛЫ: “ДІН – ҰСТАЙ АЛСАҢ ҚАСИЕТ…” Read More »
Кеңес билігі 1926 жылдан бастап Наурыз мейрамын тойлауға ресми түрде тыйым салса да, ел ішінде атап өтілетін. Үлкендер жағы “Ұлыстың ұлы күні келді” десіп, бір-бірімен төс қағыстырып, көрісу рәсімін жасайтын. “Ақ мол болсын, қайда жүрсең, жол болсын!” деген игі тілектер айтылып, көптен көріспеген ағайын құлын-тайдай шұрқырасып, арқа-жарқа болатын. Әбден тоң болып қатқан жер-ана бусанып, жыл …
Қазақ радиосын үзбей тыңдаймын. Бас-аяғы жұмыр кезекті хабар республикамызды ширек ғасырға жуық басқарған Дінмұхаммед Қонаевқа арналыпты. Қала, көше, мектептерге есімінің берілуі әбден құптарлық. Есіме біреуді-біреу біліп болмайтын аласапыран, қиын-қыстау кезеңде елімізге жетекшілік еткен, қазақтан шыққан тұңғыш бірінші хатшы Жұмабай Шаяхметов оралды. Әлі күнге дейін мемлекет қайраткеріне лайық құрмет көрсетілмей, ұлықталмауының себеп-салдарына қанша үңілгенмен, шешуін таппаған …
Ұлтын жанындай сүйген тұлға әлі күнге дейін еленбей келеді Read More »
