«Soltüstık Qazaqstan»

PDF

Руханият

ПОЭЗИЯ ПАДИШАСЫ

Ғабит Мүсірепов атындағы облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы жанындағы ұлттық және шетел әдебиеттер бөлімінің мамандары ақын, жазушы, драматург Әбділда Тәжібаевтың туғанына 115 жыл толуына орай Мағжан Жұмабаев атындағы жоғары колледжде “Поэзия падишасы” атты “дөңгелек үстел” отырысын өткізді. Әбділда Тәжібаев 1909 жы­лы 4 ақпанда дүниеге келген. Ол алты жасында жетім қалып, ана­сы Айманкүл екі баласын – …

ПОЭЗИЯ ПАДИШАСЫ Read More »

Ет турау да – өнер

Кең даланы ен жайлап, емін-еркін көшіп-қонған халқымыздың басты тағамы ет еді ғой. Жазық далада шұбырған мал. Саф ауа, салқын самал. Жұмыртқадай киіз үйлер, қарбалас ауыл өмірі. Қазанда бүлкілдеп қайнап жатқан ет. Осы көріністердің бәрі сана түкпіріміздегі тарихи жадымызды оятып, өзіміз көрмеген кешегі күнді сағындырады. Тамаша табиғат арасында қымыз сапырып, ет жеп өмір сүрген қазақтың рухы …

Ет турау да – өнер Read More »

Мұңлы музыка сырын кім ұғар?

“Көк түріктің семсері” атанған Күлтегін бабамыздың “халқын жұ­татпайтын қаған бақытты” деген сөзі әр қазақтың шаңырағының төрінде ілулі тұрса, еш артықтық етпес еді. Бабаларымыз егемен­дікті сан ғасырлар армандап, сол үшін қанын төгіп, жанын пида етіп, аманаттаған мемлекеттің иесі – бүгінгі ұрпақ “мың өліп, мың тірілген” шексіз құрбандық­тың қиямет зардабын ұмытпаса, жадынан шығармаса, жан жүре­гімен сезінсе екен …

Мұңлы музыка сырын кім ұғар? Read More »

АУҒАН СОҒЫСЫНЫҢ АҚИҚАТЫ

Облыстық тарихи-өлкетану музейінде кеңес әскерлерінің Ауғанстан жерінен шығарылғанына 35 жыл толуына орай “Батырлық аты – Ауғанстан” атты көрме ашылды. Тағылымы мол іс-шараға облыстық мәдениет, тілдерді дамыту және архив ісі басқармасының мамандары, “Ауғанстан және жергілікті соғыс ардагерлері одағы” облыстық филиалының өкілдері мен Ұлттық Ұлан академиясының курсанттары қатысты. – Бұл әскери қақтығыс XX ға­сырдың қаралы тарихының бел­гісі …

АУҒАН СОҒЫСЫНЫҢ АҚИҚАТЫ Read More »

ХАМЗАНЫҢ ҚАТАЛ ТАҒДЫРЫ

Алматыда Әл-Фараби атын­да­ғы Қазақ ұлттық универси­те­ті­нің журналистика факультетінің дипломын алған күні достарым: “Сен екі бірдей университетті та­мамдадың. Біріншісі – мемлекет­тік, екіншісі – Хамза Абдуллиннің университеті”, – деп құттықтаған еді. Өмірде кездейсоқ ештеңе жоқ. Алматыға алғаш барған жыл­дары ақын-жазушылармен кездесулерді босатпауға тыры­сатынбыз. Әдеттегідей кездесу­лер­дің бірінде ҚазМУ-дің түлегі, әдебиетші Нәби Жүнісбаев бұ­рын біз естімеген өлең жолда­рын оқыды: …

ХАМЗАНЫҢ ҚАТАЛ ТАҒДЫРЫ Read More »

АЙТЫСТЫҢ АҚТАҢГЕРІ ЕРІК АҚЫН

Драматург, дарынды ақын, жерлесіміз Ерік Асқаровтың туғанына 65 жыл толуына орай Сәбит Мұқанов атындағы облыстық ғылыми-әмбебап кітапханада “Аққан жұлдыздай Ерік ел есінде” атты әдеби-сазды кеш өтті. Жиналған қауым алдымен “Поэзияда өшпес із қалдырған” атты көрмені тамашалады. Іс-шараны жүргізген жазу­шы-журналист Жақсыбай Сам­рат ақынның жарқын бейнесін еске алып, тебірене сөз сөйледі. Қа­ламгердің туыстары Зейнол­ла Олжабайұлы, Мұрат Нұры­шев …

АЙТЫСТЫҢ АҚТАҢГЕРІ ЕРІК АҚЫН Read More »

Махаббат бәрін жеңеді

Сәбит Мұқанов атындағы облыстық қазақ сазды-драма театрында Түркия мемле­кеті­нің Ыстамбұл қаласынан кел­ген режиссер Құбылай Ерделі­караның “Сараң” комедиялық спектаклі сахналанды. Режис­сердің айтуынша, спектакль жұртшылыққа қызықты болуы үшін бір жарым сағаттық қойы­лымның 30 минуты биге ар­налған. Қолындағы байлығын қара басынан қызғанатын Гарпа­гон­ның Элиза есімді қызы, Клеант деген ұлы бар. Гарпа­гонның сарайына қызметке орналас­қан Валердің арманы – Элиза­ны …

Махаббат бәрін жеңеді Read More »

ҚАЛАМГЕРДІҢ МАШИНКАСЫ

Жамбыл ауданына қарасты Сәбит ауылында орналасқан С.Мұқанов атындағы әдеби-мемориалдық үй-мұражайындағы бағалы жәдігерлердің бірі – “Москва” жазу машинкасы. Қаламгер бұл машинкамен көптеген шығармаларын, сүйекті туындысының бірі – “Аққан жұлдыз” романын жазған. Кейін оны жазушының ұлы Марат Сәбитұлы пайдаланыпты. – Бұл жәдігерді бізге қаламгердің Алматы қаласында тұрып жатқан туыстары 1990 жылы тапсырды. Қазіргі таңда музей қорында 700-ден астам …

ҚАЛАМГЕРДІҢ МАШИНКАСЫ Read More »

Бата мен тілекті шатастырмайық

Бірде белгілі азаматтың жыл­дық дұғасына бардым. Өзім қа­тарлылар бір дастарқан басына жайғасып, марқұмның аруағы­на дұға бағышталып, кейін ке­зек үлкеннен бата сұрау үрдісі­не келгенде көңілім қоңылтақ­сып қалды. Микрофон төрде жай­ғас­қан қарияға ұсынылды. Мана­дан бері сөзге қонақ бер­мей отыр­ған ол “әшейінде ауыз жап­пас, той дегенде өлең тап­пас­тың” керін келтірді. Ұзақ-со­нар сылдыр сөзі әбден мезі ет­ті. Жиналған­дардың алды …

Бата мен тілекті шатастырмайық Read More »

“КЕУДЕМНЕН ҚАНАТ ҚАҚҚАН ЖЫР-КЕПТЕРДІ…”

Сұлу сөздің хас шебері Жүсіпбек Аймауытұлы қазақ өлеңінің ұлы тұлғасы Мағжанның мөлдір поэзиясын талдағанда: “Ақынның ақындығын үстінен қарап топшыламай, ішіне кіріп зерттеу керек”, – депті. Алаш қаламгері көрсеткендей, біз осы мақаламызда қалың Қазақ еліне айтыскер болып танылған өнерпаз, ақын Ерік Асқаровтың лирикалық туындыларының ішіне кіріп, өлең өрісіндегі қолтаңбасын талдап, туындыларын тақырыптық-идеялық, көркемдік-эстетикалық табиғатына қарай зерделеуді …

“КЕУДЕМНЕН ҚАНАТ ҚАҚҚАН ЖЫР-КЕПТЕРДІ…” Read More »

“БІЗДІҢ СӘКЕН СЕРІ”

Уәлиханов аудандық орталық кітапханасының оқу за­лында жерлесіміз, қазақтың көр­нек­ті жазушысы, драматуруг, аудармашы Сәкен Жүні­совтің туғанына 90 жыл толуына орай “Біздің Сәкен сері ” кітап бұрышы ашылды. Кітап бұрышы негізі төрт бө­лім­нен тұрады. “Сайына қарай – саласы, Әкесіне қарай – баласы” атты бірінші бөлімінде Сәкен Жү­нісовтің отбасы, сонымен қатар әкесі Нұрмақ Жүнісовтің елі үшін атқарған еңбектері, …

“БІЗДІҢ СӘКЕН СЕРІ” Read More »

Зұлмат жылдар жаңғырығы

С.Мұқанов атындағы облыс­тық қазақ сазды-драма театры­нда қойылған “12 ми­нут” атты трагикомедиялық қойылымға қазақ театр өнерінің негізін қалаушылардың бірі, қо­ғам қайраткері Жұмат Шанинның қайшылыққа толы өмірінің тағ­дырлы кезеңі арқау етілген. Мәс­кеуде өткен Қа­зақстанның мәде­ниет және өнер онкүндігіне “Қыз Жібек” спектак­лін сахналауға бара жатқан жол­да ұлы шетінеп кетеді. Партия басшылары қатысқан қойылым бар-жоғы 12 минутқа кешігіп бас­талғаны …

Зұлмат жылдар жаңғырығы Read More »

“Қамажай” — халық әні емес

Қазақтың ән өнері де халқымызбен тағдырлас. Қазақтың басынан өткен небір алмағайып замандар ән мұрамызды да айналып өткен жоқ. Сол кезеңде талай құнды мұраларымыздан көз жазып, қолда барды әрең сақтап қалдық. Содан да болар, кей туындылардың авторы, тарихына қатысты таластар бүгінгі күнге дейін толастамай келеді. Бұл мақаламызда айтпағымыз бертінге дейін “халық әні” болып ел арасына кеңінен …

“Қамажай” — халық әні емес Read More »

КЕҢ ТЫНЫСТЫ ҚАЛАМГЕР

Бүгін туғанына тура 90 жыл толып отырған марқұм жерлесіміз, қаламгер Сәкен Жүнісов бірыңғай жазу­шылықпен айналысқан жарты ғасырға таяу шы­ғар­машылық өмірінде қазақ әдебиетін өркен­де­туге өлшеусіз үлес қосты. “Ақан сері” дилогиясы, “Жапандағы жалғыз үй”, “Заманай мен Аманай” ро­мандары қалың оқырман қауымнан да, әдеби сын­шылар тарапынан да жоғары баға алды. “Ажар мен ажал”, “Тұтқын­дар”, “Қызым, саған айтам”, “Жа­ралы …

КЕҢ ТЫНЫСТЫ ҚАЛАМГЕР Read More »

Қайырлы ҒАФУРОВ: “СҰРАП АЛҒАН АТАҚТАН АБЫРОЙЫҢ АРТПАЙДЫ”

– Қызылжарлық өнерсүйер қауым сізді алдымен айтыскер ақын ретінде таныды, кейін әншілігіңіз бен күйшілігіңізді көрді. Соңғы жылдары дирижерлік етіп жүрсіз. Жергілікті өнер колледжінде ұстазсыз. Диплом бойынша қай саланың маманысыз өзі? – Жалпы мен өнерлі отбасынан шыққанмын. Мектепке бармай тұрып, яғни, бес жасымнан бастап домбыраны жаныма серік еттім. Ата-әжемнің қолында өстім. Мектеп бітірген соң Көкшетау қаласындағы …

Қайырлы ҒАФУРОВ: “СҰРАП АЛҒАН АТАҚТАН АБЫРОЙЫҢ АРТПАЙДЫ” Read More »

ХАЛҚЫНА ҚОРҒАН БОЛҒАН

Биыл қамшының са­бын­дай қысқа өмірін қа­зақ жұртының тәуелсіз­дігі үшін құрбан еткен ер­жүрек бабамыз – Баян батыр­дың туғанына 310 жыл толады. Осы айту­лы да­та­ға орай С.Мұқа­нов атын­дағы облыс­тық ғы­лыми-әмбебап кі­тапха­на­да “Батыр Баян – ел тарихындағы ұлы тұл­­ға” атты тарихи кеш ұйымдастырылды. Жиын­ға қатысқан зиялы қауым өкілдері мен ба­тырдың ұрпақтары асыл тұлғаның өмірі, көр­сеткен ерлігі туралы баян …

ХАЛҚЫНА ҚОРҒАН БОЛҒАН Read More »

“Жас қырандар — балапан”

Қызылжар ауданының орталығы – Бескөл ауылындағы “Парасат” мектеп-лицейінде қазақ айтыс өнерінің жарық жұлдызы, ақын, драматург Ерік Асқаровтың 65 жылдығына арналған “Ұлт ертеңі – ұрпақ” атты облыстық оқушылар айтысы өтті. Сынға түскен 7 жұптың өнерін астаналық айтыскер ақын Рауан Қайдаров бастаған қазылар алқасы бағалады. – Оқушылардың әдемі айтыс жасағанына куә болып отырмыз. Қараша айында “Дара дарын” …

“Жас қырандар — балапан” Read More »

“Қарлығаштың” қоржынындағы жүлде

Қызылжарлық “Қарлығаш” би ансамблінің жас бишілері Мәскеуде өткен өнер бәйгесінде бақ сынап, жүлделі оралды. “Московская время” би байқауына барлығы мың жарымнан астам өнерпаз қатысқан. Қызылжарлық өрендер жүзден жүйрік атанып, бірінші орынды иеленді. – Сайысқа шағын құрамда 21 қатысушыны апардық. Өнер бәйгесі екі күнге созылды. Біз орындаған туындылар өзгелердікінен ерекшеленіп тұрды. Қазақ биіне қазылар алқасы мен …

“Қарлығаштың” қоржынындағы жүлде Read More »

“ДРУЖБА” ПАТЕФОНЫ

Шал ақын аудандық тарихи-өлкетану музейіндегі құнды жәдігерлердің бірі – “Дружба“ патефоны. Оны аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Тұрар Оразалин мәдениет ошағына 2017 жылы “Музейге сый” акциясы аясында тапсырған. Тұрар Сейітжанұлының анасы Мапту Оразалина ұжымдастыру жылдары “Солтүстік Қазақстан облысының үздік сауыншысы” атанып, Қазақ ССР Жоғары Кеңесі Төралқасының Құрмет грамотасымен марапатталады. Қарапайым еңбек адамына сый ретінде патефон табысталыпты. …

“ДРУЖБА” ПАТЕФОНЫ Read More »

ҚАЗАҚ ЖЫРЫНЫҢ ЖЕЗКИІГІ

Қазақ әдебиетінің классигі Ғабит Мүсірепов “Ақынды қаламының күші қай биікке көтерсе алатын орны сол жерде” , – деген екен. Ғабең сөзімен таразыласақ ақын Кәкімбек Салықов өлең өлкесінің, поэзия әлемінің биігінен өз орнын ойып тұрып алғандығына дау айта алмаймыз. Еңбек жолын қатардағы ауысым шеберінен бастаған жас маман өзінің білімі мен ұйымдастырушылық қабілетінің арқасында айналасы он жылдың …

ҚАЗАҚ ЖЫРЫНЫҢ ЖЕЗКИІГІ Read More »