Ақжар аудандық тарихи-өлкетану мұражайында Алаштың арда туған азаматы Смағұл Сәдуақасұлының өртелген мәйітінің күлі жатқан құтының көшірмесі бар. Музей қызметкері Айнар Мақышеваның айтуынша, құнды жәдігерді мәдениет ордасына ұлт қайраткерінің туысы Қапар Айтуғанов 2011 жылы табыстаған. ХХ ғасырдың басында Алашорда сапында тәуелсіздік үшін күрескен тұлғаның небәрі 33 жыл ғұмыр кешкені белгілі. Қазақтың ардақты перзенті өмірінің соңында Мәскеу-Донбасс …
Алаштан ән оздырған ерекше дарын иелерінің бірі – Мұхит Мералыұлы. Әнші шынында да қазақ өнерінің шеті, шегі жоқ терең де телегей мұхиты еді. Батыс өңірінде туып, бар қазақты үніне ұйытқан талант иесінің әндерінде кең тыныс байқалады. Бүгінде оның туындылары ел арасында кеңінен тараған. Мұхит – жасынан ағайын-туысқа еркелеп, баршылық тұрмыс кешіп, өнерге ерте келген жан. …
Қазақ әдебиетінің 1960-1970, 1980-1990 жылдарындағы повесть пен әңгіме жанрларын қалыптастыруда және қазақ балалар әдебиетінің дамуына өзіндік үлес қосып, із қалдырған Зейнел-Ғаби Иманбаевтың туғанына биыл 100 жыл толды. Ол қоғамдық ой-пікір, әдеби, мәдени тарихымызда ерекше орын алатын жарқын тұлғалардың бірі. Сондықтан, қаламгердің рухани бай және сан салалы мұрасын жас ұрпаққа таныту – біздің міндетіміз. Жазушының қаламынан …
“Абылай хан резиденциясы” мұражай-кешенінде өткен іс-шараны ашқан музей директоры Аян Садаев Абылайдың ақ туының жәдігерлер қатарынан орын алуы мәдениет ордасына келушілерді елжандылыққа, отансүйгіштікке баулитынын жеткізді. Қалалық ардагерлер кеңесінің төрағасы Жангелді Тәжин, Ұлттық ұлан академиясының профессоры Жанбатыр Сартаев, жазушы, журналист Жақсыбай Самрат бұл айтулы шараны тарихи сәт деп бағалады. – Абылайдың туы жайында деректер тарихшылар арасында …
Үш жүз жыл бодандықта болып, жетпіс жыл құдайсыз өмір кешсек те қарашаңырақты қадір тұтқан ұлт едік. Қазір айдың-күннің аманында қағынан жеріген құландайын ұл үйінен, қыз төсегінен безіп, тіл ділінен, дін құдайынан жиіркеніп, әке үйден қашып, ана баласын далаға лақтырды. Қарашаңырақты қастерлі, қасиетті үй санамағандықтан қазір елдің сиқы қашты. Алдымен шаңыраққа сәлем беріп кірмеген мейманын үйіне …
Өткен ғасырдың басындағы күштеп ұжымдастыру, асырасілтеушілік, саяси қуғын сүргін қазақ тарихының қасіретке толы қанды беттеріне жазылды. Осы жылдары қаншама арыстар жазықсыз құрбан болып, ұлтымыз өзінің бас көтерер азаматтарынан айырылып қалды. Кеңестік жүйенің қызыл оғы ұлт зиялыларын нысанаға алып, қазақ даласында бұрын соңды болмаған қасіретті кезең басталды. Тәуелсіздік алғалы бері тарихтағы ақтаңдақтарды ашып, есімі ұзақ жылдар …
Петропавлда саяси қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарына арналған мемориалдың ашылғанына биыл 20 жыл толып отыр. Жазықсыз жапа шеккен 8 мыңға жуық адамның есімі жазылған ескерткіш кешені кезінде “халық жауы” атанған Мағаз Сағындықовтың ұлы – өңірдің құрметті азаматы, бүгінде жасы 90-ға жақындаған Болат Мағазұлының қажырлы еңбегінің арқасында бой көтерді. Болат Сағындықов әкесі Мағаздан бір жасында айырылған. Колхозды …
Халқымызға қарсы жасалған қасіреттің таңбаланып, күнтізбеге енгізілгеніне биыл 26 жыл толады. Бірақ қуғын-сүргіннің қасіреті, аштық жылдардың ақиқаты, қазақты ұлт ретінде жою саясатының сұрқия жоспары толық ашылды деп айтуға әлі ерте. Түбіне тереңдей берсең, талай тағдыр мен тың деректердің шығары анық. Бас көтергенін баудай түсірген сол кездегі биліктің айқын бет-бейнесін бүгінгі ұрпақ танып-білуі тиіс. “Ұлттың қасіретін …
ХХ ғасырдың 20-30 жылдарында кеңестік империя “халық жауы” деген жаламен қазақ халқының мыңдаған асыл азаматын жазықсыз жазалады. Басқасын айтпағанда, бір ғана Қызылжар өңірі бойынша он мыңнан астам адам түрмеге қамалып, ату жазасына кесілген, жер аударылған. Қуғын-сүргінге ұшырағандардың бірі – Хамза Ыбырайұлы. Ол 1899 жылы Шал ақын ауданындағы Балуан ауылының Қаратоқа қыстауында өмірге келген. Алғашқыда ауыл …
Күйбең тірлік шаршатқанда, театрға ат басын бұрып, рухани демалуды әрбір адам қалайды. Көрерменнің көп жағдайда сахнада көркем туындының желісі бойынша әзірленген қойылымнан өзін көретіні жалған емес. Театрдың миссиясы да осы. Кейіпкердің мінез-құлқы, ғұмыры арқылы адамды, қоғамды тәрбиелеу. Бірақ сахнадағы көрініс әдеттегі өмірден өзгешелеу, әдемі. Әртүрлі жарықтар мен қойылымдық техника арқылы спектакльдің бейнелі де көркем образын …
Адам өмірінің ең бір кемеліне келіп, толысып, жүрекке даналық пен дегдарлық ұялаған шағы ақсақалдық қой. Кейде бізге жаңылғанда жөн сілтеп, өмірімен үлгі-өнеге көрсетіп жүрген ақсақалдар жетпейтін сияқты көрінеді. Бар ғұмырын халқына арнап, өмірінің соңғы сәтіне дейін қоғамдық істен, қалам жұмысынан ажырамаған адам – ардақты әкем Балғожа Кенжеғозин еді. Балғожа Кенжеғозин 1902 жылы Жамбыл ауданы, Есперлі …
Елордадағы Ұлттық академиялық кітапханада рәмізтанушы, ақын, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Ербол Шаймерденұлының туғанына 70 жыл толуына орай ғылыми-танымдық конференция өтті. “Ғасырлар қолтаңбасы немесе рәміздік танымның баспалдақтары” тақырыбындағы іс-шара аясында “Мәңгілік мұра: Елтаным..” атты кітап көрмесі ұйымдастырылды. Конференцияға қатысқан қазақ әдебиетінің танымал тұлғалары, Парламент депутаттары, мәдениет және қоғам қайраткерлері, белгілі ғалымдар қазақ елінің тұңғыш рәмізтанушысы және …
С.Мұқанов атындағы облыстық ғылыми-әмбебап кітапханада жерлесіміз, мемлекет және қоғам қайраткері Ербол Шаймерденовтің туғанына 70 жыл толуына орай “Еліміздің ардақты перзенті” атты әдеби кеш ұйымдастырылды. Тағылымы мол іс-шараға зиялы қауым өкілдері, ақын-жазушылар, М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университетінің студенттері мен Әл-Фараби атындағы мектеп-лицейдің оқушылары қатысты. Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, ақын Ербол Шаймерденұлы – әдебиет әлемінде өз қолтаңбасын …
Бұл суретпен қалың қазақ әлі таныса қойған жоқ. Себебі Алаш арысы Әлихан Бөкейханның жарқын бейнесін сақтаған жәдігер жақында ғана табылды. Фото Ресейдің Омбы мемлекеттік тарихи өлкетану мұражайының Орыс императорлық географиялық қоғамы Батыс Сібір бөлімі қорында сақталып келген. Сурет табылған папкада фотоға “Алиханъ Букейхановъ. Павлодаръ, 1908” деген анықтама берілген. Құнды жәдігерді тауып, көшірмесін “azattyq.org” сайтына жариялаған …
Қазақ әдебиеті мен ғылымына, педагогикасы мен баспасөзіне өлшеусіз үлес қосып, негізін қалаған Алаш қайраткері Ахмет Байтұрсынұлының өмірінен сыр шертер көркем фильм көрерменге жол тартты. “Соңғы үкім” туындысы ұлт ұстазысының өмір кезеңдерінен, қайраткерлік жолынан, ұлты үшін еткен ерен еңбегінен хабар береді. Өткен ғасырдың басында Орынборда жарық көрген “Маса” жинағында ақын: Қазағым, елім, Қайқайып белің, Сынуға тұр …
Бүгін 25 мамыр – азат елдің арыстан жүректі батыр ұлдарының бірі – Кеңес Одағының Батыры, Халық Қаһарманы, тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш Қорғаныс министрі, армия генералы, аса көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері Сағадат Қожахметұлы Нұрмағамбетовтің туған күні. Генерал Сағадат Нұрмағамбетовтің дүниеге келгеніне 100 жас толып отыр. Сағадат Қожахметұлы Нұрмағамбетов – ел әскерінің мақтанышы әрі армияның іргетасын қалаушы. …
25-ші мамыр күні соңғы қоңыраудың сыңғырлаған үнімен өтетін салтанатты жиында әкеміз тағы бір жылға есейген шәкірттерін құттықтап, арманы биік түлектеріне ақ жол тілеп жатса, аяулы шәкірттері мен ұстаздар қауымы әкеміздің туған күніне арнап ақжарма тілектерін жеткізіп жатушы еді. Бұл күні біз ата-анамыздың бауырында өткізген бақытты балалық шағымыз бен жалындаған жастық кезімізді сағына еске аламыз. Екеуі …
Жақсы адамның аты ешқашан өшпейді және назардан тыс қалмайды. Қарапайым қазақ отбасында туып-өскен, кеңес өкіметі кезеңінде де асыл дініміз исламды насихаттап, ауыл-аймаққа бірліксүйгіштігімен танылған Мұхамеджан Меңдіханұлының есімі өңір жұртшылығына жақсы таныс. Мен молданың отбасында төрт жыл тұрдым. Сол үйдің мүшесі ретінде өз баласындай қамқорлығында болдым. Ол кездегі Преснов, Октябрь, Мамлют аудандарынан Қызылжар қаласына келген жолаушылардың …
Байлық дегенді жер астындағы кеніміз, қордағы қаржымыз деп ұғатын рационалды сана иелері ең басты байлықтың мәдени мұрамыз, руханиятымыз екенін бағамдай бермейді. Мемлекеттің де бар қуаты оның мәдени әлеуетінен көрінеді. Адамзат тарихындағы алпауыт империялар сан мыңдаған әскерімен емес, гүлденген өркениетімен есте қалды. Кей жағдайда мәдениеттің әсері қарудың күшінен де қуатты. Еліміздің бір бөлігіндей ғана жердегі Ежелгі …
Халқымыздың куанышы мен күйініші, қайғысы мен қасіреті, аңсаған арманы қос ішекті аспаптың шанағынан күй болып төгілген. Біз үшін домбыраның орны ерекше. Бүгінде қазақтың тарихымен тамырлас қасиетті аспапқа өскелең ұрпақтың қызығушылығы зор. Қазақ елінің тарихы мен шежіресінен сыр шертер ғибратты термелер мен күйлерді орындап, көпшіліктің ілтипатына бөленіп жүрген “Күдер” ансамблінің өнерпаздарын мақтан етуге болады. Сәбит Мұқанов …
