«Soltüstık Qazaqstan»

PDF

Руханият

МАХАББАТ – МӘҢГІЛІК ТАҚЫРЫП

Сәбит Мұқанов атындағы облыстық қазақ сазды-драма театрының сахнасында Т.Қ.Жүр­генов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының театр өнері факультетінің студенттері Уильям Шекспирдің “Ромео мен Джульетта” пьесасын қойды. Әлемдегі ең танымал трагедия­ны сахналауға бел буған студенттердің өнері көрерменнің көңілінен шыққан сыңайлы. Қойылымның режиссері – 5 курс студенті Арухан Заханова. Сахна шымылдығы түрілген сәт­тен баурап алар әдемі махаббат хи­каясының …

МАХАББАТ – МӘҢГІЛІК ТАҚЫРЫП Read More »

ЫСТАНБҰЛ ЖАУҺАРЛАРЫ

“Түркітілдес журналистер қорының” президенті Нәзия Жоямергенқызының ұйымдастыруымен Қазақстан Журналистер одағының өңірлердегі филиалдарының басшылары Түркияға сапар шектік. Қаншама ғасыр бұрын бір атадан өрбіп, бір қағанат құрамында болған түбі бір түркі халқының ұрпағы – қазақтар мен түріктердің бауырластығы, тонның ішкі бауындай ынтымақтастығы аңызға айналған. Түркиялықтар Қазақстанды түркі жұртының қарашаңырағы ретінде ерекше қадірлейді. Тарихтың небір сырларын ішіне бүккен …

ЫСТАНБҰЛ ЖАУҺАРЛАРЫ Read More »

Бағзыдан жеткен билер соты

Облыс орталығындағы жоғары құрылыс-экономикалық коллед­жінде “Өркениет тоғысындағы Шы­ғыс дипломатиясы: Билер соты. Сот төрелігі. Медиация” тақырыбында конференция өтті. Атал­мыш шараны Қазақстан халқы об­лыстық ассамблеясы Қаз дауысты Қазыбек бидің 356 жылдығы ая­сында өткізді. Мазмұнды шарада Қазы­бек би туралы аңызға бергісіз әңгі­менің тиегі ағытылды. Халқымыз­дың тарихында өшпес із қалдырған Қазыбек би туралы нақты деректер бізге беймәлім. Дегенмен ел …

Бағзыдан жеткен билер соты Read More »

ҚАЗАҚ ТАРИХЫНЫҢ ШЕЖІРЕСІ

“Елім-ай” дастанының 300 жылдығына орай Түркістанда конференция өтті Қазақ өмірінің шежіресіне айналып, әдебиетіміздің “Иллиадасы” атанған Қожаберген жыраудың “Елім-ай” тарихи дастанының дүниеге келгеніне биыл 300 жыл толып отыр. Туындыда ұлтымыздың бес ғасырлық тарихы баяндалады. “Елім-ай” әсіресе “Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама” жылдарынан хабар беруімен құнды. Биыл аталған мерейтой Үкімет қаулысы негізінде ел көлемінде аталып өтілуде. Оған сай …

ҚАЗАҚ ТАРИХЫНЫҢ ШЕЖІРЕСІ Read More »

БІР БАСЫНА МЫҢ САН ӨНЕР ТОҒЫСҚАН

Ғасырлар қойнауынан көне заманның күмбіріндей бізге жеткен домбыра үні тыңдаушының жүрек қылын шертіп, әсемдік әлеміне жетелейді. Сол киелі өнерді қастерлей ұстап, ел-жұртын ән шәрбатымен сусындату – арқалы әншінің ғана қолынан келетін дүние. Аспандағы аққуға үн қосып, сал-серілер дәстүрін жалғастырған, тыңдасаң мейір қандырар асқақ әнді жанына серік етіп, өмірінің мәніне айналдырған өнер иелерінің бірі – Қызылжар …

БІР БАСЫНА МЫҢ САН ӨНЕР ТОҒЫСҚАН Read More »

Зілдің сүйегі

Облыстық тарихи-өлке­­тану музейіне бас сұққан мей­мандар палеонтология залын­да тұрған зілдің (мамонт) сүйектеріне таңданыспен қа­райды. Олар 1926 жылы та­былған. – 1926 жылғы 15-қыркүйекте Көкшетау маңындағы “Степняк” ал­тын кенішінен зілдің сүйегі табы­лып, мұражайға жеткізілген. Оған қоса археологиялық жағынан құн­ды басқа да заттар әкелінген. Оларды қазу және жеткізу ақысы төленген. Мамонттың сүйегін тап­қан Көкшетау оязының Капитанов­ка ауылының мұжығы …

Зілдің сүйегі Read More »

Тарихтан тағылым — өткенге тағзым

Егемендік алғалы тарихтың бұрын бүркемеленіп келе жатқан кезеңдері зерттеліп, шаң басқан архив деректері ғылыми айналымға түсті. Тәуелсіз республикалардың тарихшылары өткен ғасырдың 20-30 жылдары орын алған оқиғалардың әділ бағасын беру мәселесін көтере бастады. Сол жылдары жазықсыз құрбан болғандарды ақтау ісі қарқын алды. Қатаң режімнен орасан зор зардап шеккен қазақ халқы да қасіретті жылдардың зобалаңын жадынан шығарған …

Тарихтан тағылым — өткенге тағзым Read More »

ҚАЗАҚТЫҢ ТЕКТІ ҰЛЫ

Жерлесіміз Смағұл Сәдуақасовтай асыл тұлға қалай ұлықталса да жарасады. Бар-жоғы 33 жасында жасындай жарқ етіп, қамшының сабындай қып-қысқа ғұмырын қазақ халқының тәуелсіз, дербес мемлекетте емін-еркін өмір сүруіне арнады. Қоғам, мемлекет қайраткері дәрежесіне дейін көтеріліп, 1920 жылы Орынборда Қазақстандағы алғашқы қазақ жастар ұйымының хатшысы болып сайланды. Алаш өкіметінің, өлкелік партия комитетінің бюро мүшесі, Халық ағарту комиссары …

ҚАЗАҚТЫҢ ТЕКТІ ҰЛЫ Read More »

ҰЛТЫНЫҢ БІРТУАР ПЕРЗЕНТІ

Мағжан Жұмабаевтың жазбала­рында “Адам естелігінде кім болып қаламын, қашан мүлдем жоғала­мын?”, – деген сөз бар. Қиын тағдыр­ды бастан өткерген жанның сөзі. Та­лантты да, талапты жан өзінің шы­ғар­машылық құдіретіне сенімді еді, бірақ заманын билеген кеңестік жүйеге ақынның көзқарасы ұна­ма­ды. Сұрқия саясаттың салдарынан өзінің қазақ халқы үшін асқар тұлға болатынын білмей кетті. Араға жылдар салып ақынның есімін …

ҰЛТЫНЫҢ БІРТУАР ПЕРЗЕНТІ Read More »

АЗАТТЫҚ ЖОЛЫНДА ҚҰРБАН БОЛҒАНДАР

Облыс орталығында Солтүстік Қа­зақстан мемлекеттік архиві мен Қазақстан Республикасы Прези­дентінің архиві бірлесе отырып, сая­си қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарын еске алу күніне орай “Қызылжар өңірінің Алаш қайраткер­лері” атты жылжымалы фотоқұжат­тық көрме ұйымдастырды. Оған келушілердің қатары қалың болды. Әр жылдары қазақтың азаттығы үшін жандарын шүберекке түйе жү­ріп қызмет еткен ардақтылардың бір шоғыры қасиетті Қызылжар жерінде дүниеге келген. …

АЗАТТЫҚ ЖОЛЫНДА ҚҰРБАН БОЛҒАНДАР Read More »

Кемелер әлеміне саяхат

Облыстық бейнелеу өнері му­зейінде Юрий Романовтың “Бегущий по волнам” кеме модельде­рінің көрмесі ашылды. Көрмеде ұсынылған 18 модельді кемелердің авторы Юрий Владимирович мек­теп жасынан бастап жас техниктер станциясында оқыған. Кемелерді модельдеуге деген қызығу­шылығын оятқан мұғалімі Юрий Пашковты құрметпен еске алады. Бір кездегі балалық қызығушылығы бүгін сүйікті ісіне айналған. – Кеме модельдерін жасау – өте ежелгі өнер. …

Кемелер әлеміне саяхат Read More »

Сарытомардағы сайыс

Мағжан Жұмабаев атындағы ау­данның Сарытомар ауы­лында дәс­түрлі “Мағжан оқулары” байқауының облыстық ке­зе­ңі өтті. Екі күнге со­зылған сайыста облыстың әр ауданы­нан қа­тысқан 42 оқушы бақ сынады. Байқау әдеттегідей үш ата­лым бо­йынша өтіп, жас дарындар ақындық өнерін, орындау­шылық шеберлігін, зерт­теушілік қабілеттерін сынға салды. Алдымен талапкерлер ақын­ның ту­ған жеріндегі мұражайға ба­рып, он­дағы құнды жәдігерлермен танысты. Мағжан Жұмабаевтың қилы …

Сарытомардағы сайыс Read More »

Таңғы шықтай мөп-мөлдір

Түркі халықтарының жарық жұлдызына айналған қазақтың мар­ғас­қа таланты, ұлт қайраткері, тау тұлға­мыз, ақиық ақын Мағжан Жұма­баевтың туғанына 130 жыл толуына орай облыстық тарихи-өлкетану му­зейі­нің арт-орталығында “Мен жас­тарға сенемін” атты әдеби кеш өтті. Ашық аспан астындағы шара мәде­ниет қайраткері Қайырлы Ғафуров­тың орындауындағы ақынның сөзіне жа­зыл­ған, сазгер Кәкімбек Ердібаев­тың “Мен жастарға сенемін” туынды­сы­мен ашылды. Кейін М.Жұмабаев атында­ғы …

Таңғы шықтай мөп-мөлдір Read More »

АРТЫНА ҰЛАҒАТТЫ ІЗ ҚАЛДЫРҒАН

№2 Благовещенка орта мекте­бін­де Суат­көл, Есперлі, Қарағаш, Үлгі, Ай­­туар, Богдановка (Толыбай) ауыл­да­рының балаларымен бірге оқы­дым. Әңгіме арасын­да олар жерлес­тері Шағырай ше­шен, Жақия Уақ­паев жайлы жарыса, бір жағынан мақ­таныш сезіммен, айтып қалатын. Кейін облысымызға танымал журна­лист Жақия Уақпаев­тың Есперлі елді мекенінің тумасы екенін білдім. 1937 жылдардағы жеке басқа та­бынушылықтан қыр­шы­нынан қиыл­са да, өңір жылнама­сына атын өш­пес­тей …

АРТЫНА ҰЛАҒАТТЫ ІЗ ҚАЛДЫРҒАН Read More »

ҚАЗАҚ ИНТЕЛЛИГЕНЦИЯСЫНА ҚАРСЫ ЖҮРГІЗІЛГЕН РЕПРЕССИЯ

Тарихымызда орын алған 20-шы жылдардың аяғы мен 30-шы жылдардағы саяси репрессиялардың себептерін осы жылдары елде орнаған тоталитарлық жүйеден іздеуіміз керек. Жасалған қуғын-сүргін, репрессиялар бір ғана мақсатты көздегенін – партияның, оның көсемі И.Сталиннің шексіз билігін нығайту үшін жасалғанын қазіргі кезеңде анық біліп отырмыз. Қазақстанда орын алған репрессия саясаты сол кездегі Казкрайкомның хатшысы болған Ф.Голощекин есімімен тығыз …

ҚАЗАҚ ИНТЕЛЛИГЕНЦИЯСЫНА ҚАРСЫ ЖҮРГІЗІЛГЕН РЕПРЕССИЯ Read More »

ЗАМАНЫНЫҢ ЗАҢҒАРЫ

И.Шухов атындағы орталық қалалық кітапханада “Sana” әдеби-музыкалық клубы мүшелерінің ұйымдастыруымен Шал ақынның туғанына 275 жыл толуына орай “Сөз шебері” атты поэзия кеші өтті. Заманының заңғары атанған тұлғаның шығармашылық мұрасы мен өмірін наси­хаттап, поэзия арқылы жас ұрпақты рухани-адамгершілік құндылықтарға тәрбиелеуді мақсат еткен кешке облыстық ішкі саясат басқармасының мамандары, жергілікті өнерпаздар, мектеп оқушылары шақырылды. Шал ақын Құлекеұлы …

ЗАМАНЫНЫҢ ЗАҢҒАРЫ Read More »

Студенттер спектакль қойды

Сәбит Мұқанов атындағы об­лыстық қазақ сазды-драма теат­рын­да Қазақ ұлттық өнер универ­ситетінің студенттері дипломдық жұ­мыстарын қорғады. Көрерменнің на­зарына Ғабит Мүсіреповтің “Қозы Көр­пеш – Баян Сұлу” трагедиясы мен Н.В.Гогольдің “Үйлену” комедиясын ұсынды. Ғабит Мүсіреповтің “Қозы Көрпеш – Баян Сұлу” трагедиясы мен Н.В.Го­гольдің “Үйлену” комедиясы көзіқа­рақты көрерменге ертеден таныс. Классикалық туындылар бол­ған соң көпшілік қауым қызыға та­машалайды. Талай …

Студенттер спектакль қойды Read More »

Әлти қажының самаурыны

Облыстық тарихи-өлкетану му­зейіндегі құнды жәдігерлердің бірі – Әлти қажының самаурыны. Оның бүгінге дейін қалай сақтал­ға­нын білу үшін есімдері өңір жұрт­шы­лығына таныс өлкетану­шылар, марқұм Социал Жұма­баев пен Қай­ролла Мұқановтың 2003 жылы шығарған “Бір әулеттің тари­хы” кітабындағы “Сәдуақас пен Сей­тахмет Көкенов­тер” деректі ма­қаласын оқып шық­қан жөн. Өлкетанушылар Жамбыл ау­данындағы Амангелді ауылының 86 жастағы қариясы Бәри Төлеге­нов (азан …

Әлти қажының самаурыны Read More »

КӨСЕМ СӨЗДІҢ КЕНШІСІ

Мұрағат – руханияттың, арғы-бергі тарихтың қазыналы қайнары. Ел кеніші, талайғы тарихтың көм­бесі, көпшіліктің қымбат мұрасы. Белгілі қаламгер Һәм архивтанушы С.Байжановтың: “Архив дегеніміз тарихи материал, өткен өмірдің деректі ескерткіші. Ол өткендегі өмір құбылыстарын, бастан кешкен тарихты, дипломатиялық қарым-қатынастарды, саяси-қоғамдық, эко­номикалық өмірдің алуан-алуан құбылыстарын зерттеу үшін сақта­лады”, – деп жазуында үлкен мән, зор шындық бар. Жақында Қазақстан …

КӨСЕМ СӨЗДІҢ КЕНШІСІ Read More »

Ысырапта жақсылық жоқ

“Ысырап” сөзінің мағынасы керек-жарағыңды, дүние-мүлкіңді, орынсыз шашу, артық шығынға жол беру, мөлшерден артық ішіп-жеу, уақытыңды дұрыс қолданбау, Алла Тағаланың сыйлаған әрбір нығметін өз орнымен пайдаланбау дегенді білдіреді. Ысырапшыл адам берілген нығметке қанағатсыздық танытып, тек іше берсем, жей берсем, үсті-үстіне бола берсе деп ойлайды. Адам баласы өзіне берілген нығ­метті қалауынша тұтынуына болады, бірақ ысырап жасамауы қажет. …

Ысырапта жақсылық жоқ Read More »