«Soltüstık Qazaqstan»

PDF

Руханият

ТӨРТ ТҮЛІКТІҢ ТӨРЕСІ

Жылқы дегенде елең етпейтін қазақ кемде-кем. Осы бір ауыз сөзді естігенде ішің уылжып сала беретіні несі екен? Құдды ұшы-қиыры жоқ жерде ауыздығымен алысқан жүйрікке мініп жүйткіп келе жатқандай әсерде боласың. Иә, біз «тегіміз – түркі, түлігіміз – жылқы» деп төрт түліктің төресі – жылқыны қадірлеп өскен елміз. Арғы аталарымыз пешенесіне жазылған дәулетті жылқының санымен бағалаған. …

ТӨРТ ТҮЛІКТІҢ ТӨРЕСІ Read More »

ҚАЗАҚТЫҢ ТҰҢҒЫШ АКАДЕМИГІ

Қазақ әдебиетінің классигі, академик-жазушы Ғабит Мүсіреповтің Алматыдағы музей-үйінде құнды жәдігерлер, тарихтан сыр шертетін деректер, қаламгер қолымен ұстаған мүкаммал-мүліктер қоры мол жинақталған. Әр жәдігердің өз тарихы бар. Сондай құнды экспонаттарымыздың бірі – «Сатпаев» кітабы. 1980 жылы Мәскеудегі «Молодая гвардия» баспасынан жарық көрген орыс тіліндегі еңбектің авторы – жазушы Медеу Сәрсеке. Кітаптың ішкі парағына М.Сәрсекенің әріптес аға-досы …

ҚАЗАҚТЫҢ ТҰҢҒЫШ АКАДЕМИГІ Read More »

ҮШ ЖҮЗГЕ МӘЛІМ ДАРА БИ

С. Мұқанов атындағы облыстық ғылыми-әмбебап кітапханада жазушы, журналист, Президент сыйлығының лауреаты, «Құрмет» орденінің иегері, Қазақстанның құрметті журналисі Айтбай Сәулебектің «Толғауы терең Тоқсан би» кітабының тұсаукесері өтті. Іс-шараға зиялы қауым өкілдері, ақын-жазушылар, Алматы, Астана, Қостанай, Көкшетау, Ресейдің Омбы, Түмен, Қорған қалаларынан арнайы келген меймандар қатысты. Облыстық ішкі саясат басқармасы басшысының орынбасары Кемел Оспанов туынды авторы Айтбай …

ҮШ ЖҮЗГЕ МӘЛІМ ДАРА БИ Read More »

БІРТУАР БІРЖАН

Жуырда «Фолиант» баспасы­нан Қазақстанның Еңбек Ері, да­рынды композитор, талантты жа­зушы Ілия Жақановтың «Біржан сал» атты жинағы жарық көрді. Туындыға танымал музыка зерт­теушісінің Біржан салдың өнегелі өмірі мен халықтың байтақ мұра­сындағы інжу-маржан саналатын шығармаларын жан-жақты зерт­теп, зерделеп, олардың шығу хи­каясын, тарихын, шынайы ақиқа­тын нәтижелі ізденістермен дә­лелдеп жазған еңбектері енгізіл­ген. Автор ән алыбының ғұмырда­риясына да терең бойлаған. …

БІРТУАР БІРЖАН Read More »

«ЖЫРЫ ЖЕТСЕ БОЛҒАНЫ АРМАНЫНА…»

Қасиетті Қызылжар топырағы – небір асыл тұлғалар­ды, жақсы мен жайсаңдарды құндақтаған алтын бесік. Қазақ руханиятының, әдебиеті мен мәдениетінің қалыптасуына бастарын бәйгеге тіге жүріп зор еңбек сіңірген ардақты тұлғалардың біразы өмір керуенінен көштерін үзіп алса да, олардың арттарында мұрасын на­сихаттайтын жарлары, ұрпақтары қалды. Оқырманға өңірден шыққан белгілі тұлғалардың, қабырғалы қа­ламгерлердің өнегелі өмір жолдарын, айшықты іздерін таныстыру …

«ЖЫРЫ ЖЕТСЕ БОЛҒАНЫ АРМАНЫНА…» Read More »

ҚАЛА ӨМІРІНІҢ АЙНАСЫ

Сөздің шыны сол, кеңес заманында бұқаралық ақпарат құралдарының жағдайы жаман болған жоқ. Қиындықтардың бәрі нарықтан басталды. Осылай «Soltüstık Qazaqstan» газеті де шөміштен қағылды. Мен редакция тізгінін қо­лыма алған 2003 жылы мемлекеттік тапсырыстың көлемі 4 миллион теңгенің ар жақ, бер жағында еді. Бұл дегеніңіз, газет те, онда қызмет істейтін журналистер де өл­местің күнін кешті де­ген сөз. …

ҚАЛА ӨМІРІНІҢ АЙНАСЫ Read More »

ҒАБЕҢНІҢ ҒҰМЫРНАМАСЫ

Қазақ әдебиетінің классигі, жа­зушы Ғабит Мүсіреповтің ғұмырна­масынан сыр шертетін «Ғабит Мүсі­репов» энциклопедиясы жарыққа шықты. Сиясы кеппеген жинақты Алматыдағы С.Мұқанов пен Ғ.Мүсіреповтің әдеби-мемориалдық му­зей-кешенін ұзақ жылдар бойы бас­қарған Әділғазы Қайырбеков әзір­леген. Энциклопедияда қазақ әдебиетінің қамбасын небір жауһар дүние­лермен толтырған қаламгердің өмір жолы, өскен ортасы, шығармалары­ның жазылу тарихы, ой-тұжырым­дары, замандастарының лебізі мо­лынан қамтылған. Аталмыш туын­дының алғы сөзін …

ҒАБЕҢНІҢ ҒҰМЫРНАМАСЫ Read More »

ЖАУҺАР ТУЫНДЫЛАР – ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕ

Қызылжар креативтік орталығында «Ауылға кітап» жобасы аясында қа­зақ тіліне аударылған әлемдік бест­селлер туындылардың тұсаукесері өтті. «Мазмұндама» баспасының ма­мандары аударған шығармалар ауыл мектептеріне сыйға берілді. Шараға қатысқан облыс әкімінің орын­басары Жүсіп Жұмағұлов, «Мазмұндама» баспасының басшысы Теңіз Сейілхан, «ForteBank» облыстық филиалының дирек­торы Диас Қазыбаев игі бастаманың өңіріміздің рухани өміріндегі маңызы тура­лы айтты. –«Ауылға кітап» жобасы тек кітап …

ЖАУҺАР ТУЫНДЫЛАР – ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕ Read More »

МАҚТАЙ САҒДИЕВТІҢ ЖҰМЫС ҮСТЕЛІ

Есiл аудандық тарихи-өлкетану мұражайындағы құнды жәдігерлердің бірі – белгілі мемлекет және қоғам қайраткері, көзі тірісінде Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Төралқасының төрағасы, Қазақ КСР Балық шаруашылығы министрі, Парламент Мәжілісінің депутаты болған Мақтай Сағдиевтің жұмыс үстелі. Аталмыш экспонатты руханият ордасына Н.Пого­дин атындағы облыстық орыс драма театрының ди­ректоры Спартак Рамазанов табыстаған. Осы аудандағы Өндіріс ауылында дүниеге кел­ген Мақтай …

МАҚТАЙ САҒДИЕВТІҢ ЖҰМЫС ҮСТЕЛІ Read More »

БАТЫРЛАР АЛЛЕЯСЫ АШЫЛМАҚ

Мамлют ауданындағы Меңгесер көлінің маңында батырлар аллеясы ашылмақ. Суының құрамы жөнінен теңдессіз көлге түсуге келушілер болашақта қазақ батырларының ерлік істерімен танысып, тарихқа терең бойлайтын болады. Жақында бұл жерге жоңғарлармен соғыста көзсіз ерлігімен көзге түскен Айтпай батырға арналған ескерткіш тас қойылды. Айтпай Дүйсенбіұлы – ХVIII ғасырда өмір сүрген, елін ентелеген жаудан қорғауда ерен ерлігімен көзге түскен …

БАТЫРЛАР АЛЛЕЯСЫ АШЫЛМАҚ Read More »

ЖЕҢІС ТУЫН ТІККЕН БАТЫР

Екінші дүниежүзілік соғыста ерліктің ерен үлгісін көрсетіп, Кеңес Одағының Батыры атанған отандастарымыз аз емес. Алайда кеудесін оққа тосқан апайтөстеріміздің кейбірі көзі тірісінде батыр атағын алған жоқ. Бірақ бұл олардың даңқын аласартпады, керісінше, ақиқат ашылған сайын халықтың шексіз құрметін арттыра түсті. Солардың бірі де бірегейі – биыл туғанына 100 жыл толған Рақымжан Қошқарбаев. Рақымжан Қошқарбаев 1924 …

ЖЕҢІС ТУЫН ТІККЕН БАТЫР Read More »

БОЗДАҚТАРДЫҢ ҰМЫТЫЛМАС ЕСІМІ

Желтоқсан көтерілісіне қатысушы қызыл саясаттың құрбаны, жерлесіміз Нұржан Қалиасқаров атындағы «Желтоқ­сан» қоғамдық қорының ұсынысымен 7-17 желтоқсан аралығында қыршыны­нан қиылған боздақтарды еске алу он­күндігі жарияланды. Желтоқсанда зардап шеккен Боташ Қажымов, куәгері Бағдат Мұқанова, рес­публикалық «Egemen Qazaqstan» газетінің өңірдегі тілшісі Жақсыбай Самрат, тіл жанашыры, жеке кәсіпкер Руслан Қа­йырбеков, қоғамдық қордың төрағасы Өмір Есқали Қожаберген жырау атындағы №6 …

БОЗДАҚТАРДЫҢ ҰМЫТЫЛМАС ЕСІМІ Read More »

Голливудта алғаш қобыз тартқан қазақ

Небәрі қырық тоғыз жасында мезгілсіз өмірден өткен Қызылжар өңірінің тумасы, сан қырлы талант иесі –қобызшы, домбырашы, әнші, жыршы-термеші, сатирик жазушы Ерназар Ыбыраев жайлы айтылар әңгіме аз емес. САН ҚЫРЛЫ ТАЛАНТ ИЕСІ Өткен ғасырдың тоқсаныншы жылдары – қиындығы мен қызығы қатар өрілген ерекше бір уақыт еді. Жоспарлы экономика келмеске кетіп, тапшылық, қымбатшылық елді меңдете бастағанымен, мұның …

Голливудта алғаш қобыз тартқан қазақ Read More »

Бір ғасырлық шежіре

Қазақстандағы ең көне музейлердің бірі саналатын облыстық тарихи-өлкетану музейінің 100 жылдығы кеңінен ата­лып өтті. Мерекелік іс-шаралар 1947- 1983 жылдар аралығында музейдің директоры болған Қазақ КСР еңбек сіңірген мәдениет қызметкері, Ұлы Отан соғысының ардагері Константин Ушковқа арналған мемориалдық тақтаның ашылуымен басталды. Облыс әкімінің орынбасары Жүсіп Жұмағұлов мұ­ражай қызметкерлерін құттықтап, өңір басшысы мен Мәдениет және ақпарат министрінің …

Бір ғасырлық шежіре Read More »

ЖЕЛТОҚСАН – ТӘУЕЛСІЗДІК БАСТАУЫ

Қай халықтың болсын тарихындағы елеулі оқиғалар сол халықтың болашағына айтарлықтай өзгеріс әкеледі, келешегін айқындайды, тағдырында айшықты із қалдырады. Қазақ тарихындағы сондай оқиғалардың бірі 1986 жылғы желтоқсан ай­ында бүкіл Қазақстанды қамтыған қазақ жастар қозғалысы. Біреулер оның көлемін та­рылтып, тек Алматы қозғалысымен шектейді, екіншілері оның саяси мәнін төмендетіп жай ғана «оқиға» деп санай­ды, ал енді үшіншілері оны …

ЖЕЛТОҚСАН – ТӘУЕЛСІЗДІК БАСТАУЫ Read More »

«Көкшолақтағы» көңіл мұңы

 Биыл белгілі ақын, сазгер, өнерпаз, сал-серілік дәстүрдің жалғастырушысы Кенен Әзірбаевтың дүниеге келгеніне 140 жыл толды. Арада осынша уақыт өтсе де халқы ақын есімін ұмытпай, әндеріне ұйып келеді. Кенен әндері бар қазақтың құлақ құрышын қандыратын халықтың сарқылмас бұлағына айналған. Көзі тірісінде қазақ өнерінің бәйтерегі атанған Кенен Әзірбаевтың дарыны ерте жастан ашыла бастайды. Он жасында қолына домбыра …

«Көкшолақтағы» көңіл мұңы Read More »

АЙТБАЙ БАТЫР және ОНЫҢ ЗАМАНЫ

 Айтбай батыр Дүйсенбіұлы – XVIII ғасырдың ортасы мен аяғында тарих сөресіне сыланып шыққан ұлы тұлғалардың бірі. Туған жылы белгісіз, Керейдің ішіндегі Самай руынан тарайды.  Қазақ даласына патша өкіметінің империялық саясаты ене бастаған кез. Абылай заманындағы келісімшарттар өз күшін жойып, хан тұқымының әлсіздігінен Ресей патшалығының колониалдық саясаты кең ауқымды өрби бастады, қазақ сахарасында жаңа бекіністер салынып, …

АЙТБАЙ БАТЫР және ОНЫҢ ЗАМАНЫ Read More »

Тойкен КҮДЕРОВА: «ӨНЕР – КӘСІП ЕМЕС,  ҰЛТТЫҢ НЕСІБЕСІ»

 – Тойкен Қабиқызы, сізді өңір жұртшылығы «Күдер» ансамблінің негізін қалаған өнер жанашыры ретінде жақсы таниды. Алдағы жылы ансамбльдің құрылғанына 30 жыл толмақ. Мерейтойға байланысты қандай жоспарларыңыз бар? – «Күдер» тәуелсіздіктің елең-алаң жылдарында құрылды ғой. Қазақ ұлттық өнері тынысын аша алмай, шатқаяқтап тұрған кез. Қалалық әкімдік жанындағы өнер бөлімінің сол кездегі басшысы Валерий Копытин бастамамызды қолдап, …

Тойкен КҮДЕРОВА: «ӨНЕР – КӘСІП ЕМЕС,  ҰЛТТЫҢ НЕСІБЕСІ» Read More »

Ауылдан адам көшсе де…

Сәбит Мұқанов атындағы облыстық қазақ сазды-драма театрында “Шырайлы мекен” спектаклінің прьемерасы өтті. Қойылымға күн сайын тұрғындары азайып, жүдеп-жадап бара жатқан ауылдардың қоңырқай тіршілігі арқау болған. Спектакльдің режиссері – Думан Адыкенов. – Ауылдардың жаппай та­рап, ыдырап бара жатқаны жан­ға жара салмай қоймайды. Өңі­ріміздегі осы ахуалды спек­такль­дің басты тақырыбы етуге тырыстық. Іргесі сөгілгелі тұрған елді мекендегі 5 …

Ауылдан адам көшсе де… Read More »

“АРХЕОЛОГТЫҢ ЖҰМЫСЫ ҚАЛА ОРНЫН ҚАЗУМЕН ШЕКТЕЛМЕЙДІ”

Жуырда өңірімізге жұмыс сапарымен К.А.Ақышев атындағы археология ғылыми-зерттеу институтының директоры, жерлесіміз Марал Хабдулина келіп-кетті. Ол Қожаберген жырау атындағы №6 орта мектеп пен М. Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университетінің білім алушыларымен кездесіп, өркениеті өрістеген, қойнауы сырға толы қазақ жерінің археологиялық байлықтарымен таныстырды. Тарих ғылымдарының кандидатымен болған сұхбатымызды назарларыңызға ұсынып отырмыз. – Марал Қалымжанқызы, ғылымның айналасында жүр­ген …

“АРХЕОЛОГТЫҢ ЖҰМЫСЫ ҚАЛА ОРНЫН ҚАЗУМЕН ШЕКТЕЛМЕЙДІ” Read More »