Өткен ғасырдың алғашқы ширегінде қазақ даласында өсіп-өркендеп, өркениет биігіне қол созған қалалар санаулы еді. Олардың қатарында қазаққа құтты қоныс болған Орал, Қызылжар, Семей сияқты бірнеше қала бар. Бұл шаһарлардың басты артықшылығы тек қызған саудасы мен өрлеген өндірісі ғана емес, темір жол бойында орналасқандығында. Заманында Алаш арыстары бас қосып, қазақтың ордасы тігілер астана сайларда таңдаушылардың назары …
Ақан сері атындағы облыстық филармонияда «Сағындырған әндер-ай» атты концерт өтті. Мәдени шарада өткен ғасырдың 60-80 жылдары қазақ әнінің көкжиегін кеңейтіп, өресін биіктеткен өнер саңлақтары Әбілахат Есбаев, Бақытжан Байқадамов, Әсет Бейсеуов, Нұрғиса Тілендиев, Шәмші Қалдаяқов, Сейдолла Бәйтереков, Ескендір Хасанғалиев, Кеңес Дүйсекеев сынды сазгерлердің туындылары орындалды. – Ардақты тұлғалардың ғажап әндері жабырқаған жанның жүрегіне үміт отын жағып, …
Қазақстан Тәуелсіздік алғаннан кейін тарихшылардың «Енді қазақ тарихы қалай жазылуы керек?» деген сұраққа жауап іздей бастауы заңды еді. Жетпіс жыл бойы басым идеология саналған коммунистік насихаттың бұғауына шырмалған кәсіби тарихшылардың өзі сенімсіздеу, аңтарылу кезеңін бастан өткізді. Дәл осы кезде Қазақстан Тәуелсіздігі туралы құжаттарды қабылдауға Қазақ КСР Жоғарғы кеңесінің депутаты ретінде белсене қатысқан, әрі сол кезде …
Қазақ тілінің бүгінде мемлекеттік тіл ретінде өз тұғырына қона алмай отырғанының бірнеше себебі бар. Кеңестік саясаттың салқынын айтып ақталған боламыз. Алайда егемендік алғанымызға 34-ші жылға кетті ғой, осы аралықта туғандардың, әсіресе соңғы уақытта өмір есігін ашқандардың тілінің шұбарлығына келмеске кеткен заманның еш қатысы жоқ. Демек, кемшілік өзімізден. Қазақ тілін дамыту – мемлекеттік саясаттың басым бағыттарының …
Тарих парағына қанмен қатталған 1986 жылғы Желтоқсан ызғарында бодандық бұғауын бұзып, бостандық тілеп бұлқынған қазақ жастарының жүрегінде қазақ халқының арман-аңсары бұрқ-сарқ қайнап жатқан еді. Сол жүректен жанқиярлық ерлік те туды, мөлдіреп ән де туды. Ел басына күн туған алмағайып уақытта дүйім халық тебірене шырқаған «Қара бауыр қасқалдақ» әні дәл сол жылы өмірге келген. Әннің сөзін …
АНАСЫНЫҢ ПАНАСЫ Ол туғанда әкесі бірден: «Атын Жомарт қоямын» деді. Анасы: «Ой, әкесі, жомарт болу үшін алдымен бай болуы керек қой, колхоздың қойын баққан әкесінен қалатын байлығы жоқ, ол кімге несін беріп жомарт болсын? Одан да Байбол деп қойсаңызшы, бай болсын», – деп қарсыласыпты. Дегенмен, еркектің аты еркек емес пе, ауылсәбетке барды да, баласының метіркесіне …
Жылқы дегенде елең етпейтін қазақ кемде-кем. Осы бір ауыз сөзді естігенде ішің уылжып сала беретіні несі екен? Құдды ұшы-қиыры жоқ жерде ауыздығымен алысқан жүйрікке мініп жүйткіп келе жатқандай әсерде боласың. Иә, біз «тегіміз – түркі, түлігіміз – жылқы» деп төрт түліктің төресі – жылқыны қадірлеп өскен елміз. Арғы аталарымыз пешенесіне жазылған дәулетті жылқының санымен бағалаған. …
Қазақ әдебиетінің классигі, академик-жазушы Ғабит Мүсіреповтің Алматыдағы музей-үйінде құнды жәдігерлер, тарихтан сыр шертетін деректер, қаламгер қолымен ұстаған мүкаммал-мүліктер қоры мол жинақталған. Әр жәдігердің өз тарихы бар. Сондай құнды экспонаттарымыздың бірі – «Сатпаев» кітабы. 1980 жылы Мәскеудегі «Молодая гвардия» баспасынан жарық көрген орыс тіліндегі еңбектің авторы – жазушы Медеу Сәрсеке. Кітаптың ішкі парағына М.Сәрсекенің әріптес аға-досы …
С. Мұқанов атындағы облыстық ғылыми-әмбебап кітапханада жазушы, журналист, Президент сыйлығының лауреаты, «Құрмет» орденінің иегері, Қазақстанның құрметті журналисі Айтбай Сәулебектің «Толғауы терең Тоқсан би» кітабының тұсаукесері өтті. Іс-шараға зиялы қауым өкілдері, ақын-жазушылар, Алматы, Астана, Қостанай, Көкшетау, Ресейдің Омбы, Түмен, Қорған қалаларынан арнайы келген меймандар қатысты. Облыстық ішкі саясат басқармасы басшысының орынбасары Кемел Оспанов туынды авторы Айтбай …
Жуырда «Фолиант» баспасынан Қазақстанның Еңбек Ері, дарынды композитор, талантты жазушы Ілия Жақановтың «Біржан сал» атты жинағы жарық көрді. Туындыға танымал музыка зерттеушісінің Біржан салдың өнегелі өмірі мен халықтың байтақ мұрасындағы інжу-маржан саналатын шығармаларын жан-жақты зерттеп, зерделеп, олардың шығу хикаясын, тарихын, шынайы ақиқатын нәтижелі ізденістермен дәлелдеп жазған еңбектері енгізілген. Автор ән алыбының ғұмырдариясына да терең бойлаған. …
Қасиетті Қызылжар топырағы – небір асыл тұлғаларды, жақсы мен жайсаңдарды құндақтаған алтын бесік. Қазақ руханиятының, әдебиеті мен мәдениетінің қалыптасуына бастарын бәйгеге тіге жүріп зор еңбек сіңірген ардақты тұлғалардың біразы өмір керуенінен көштерін үзіп алса да, олардың арттарында мұрасын насихаттайтын жарлары, ұрпақтары қалды. Оқырманға өңірден шыққан белгілі тұлғалардың, қабырғалы қаламгерлердің өнегелі өмір жолдарын, айшықты іздерін таныстыру …
Сөздің шыны сол, кеңес заманында бұқаралық ақпарат құралдарының жағдайы жаман болған жоқ. Қиындықтардың бәрі нарықтан басталды. Осылай «Soltüstık Qazaqstan» газеті де шөміштен қағылды. Мен редакция тізгінін қолыма алған 2003 жылы мемлекеттік тапсырыстың көлемі 4 миллион теңгенің ар жақ, бер жағында еді. Бұл дегеніңіз, газет те, онда қызмет істейтін журналистер де өлместің күнін кешті деген сөз. …
Қазақ әдебиетінің классигі, жазушы Ғабит Мүсіреповтің ғұмырнамасынан сыр шертетін «Ғабит Мүсірепов» энциклопедиясы жарыққа шықты. Сиясы кеппеген жинақты Алматыдағы С.Мұқанов пен Ғ.Мүсіреповтің әдеби-мемориалдық музей-кешенін ұзақ жылдар бойы басқарған Әділғазы Қайырбеков әзірлеген. Энциклопедияда қазақ әдебиетінің қамбасын небір жауһар дүниелермен толтырған қаламгердің өмір жолы, өскен ортасы, шығармаларының жазылу тарихы, ой-тұжырымдары, замандастарының лебізі молынан қамтылған. Аталмыш туындының алғы сөзін …
Қызылжар креативтік орталығында «Ауылға кітап» жобасы аясында қазақ тіліне аударылған әлемдік бестселлер туындылардың тұсаукесері өтті. «Мазмұндама» баспасының мамандары аударған шығармалар ауыл мектептеріне сыйға берілді. Шараға қатысқан облыс әкімінің орынбасары Жүсіп Жұмағұлов, «Мазмұндама» баспасының басшысы Теңіз Сейілхан, «ForteBank» облыстық филиалының директоры Диас Қазыбаев игі бастаманың өңіріміздің рухани өміріндегі маңызы туралы айтты. –«Ауылға кітап» жобасы тек кітап …
Есiл аудандық тарихи-өлкетану мұражайындағы құнды жәдігерлердің бірі – белгілі мемлекет және қоғам қайраткері, көзі тірісінде Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Төралқасының төрағасы, Қазақ КСР Балық шаруашылығы министрі, Парламент Мәжілісінің депутаты болған Мақтай Сағдиевтің жұмыс үстелі. Аталмыш экспонатты руханият ордасына Н.Погодин атындағы облыстық орыс драма театрының директоры Спартак Рамазанов табыстаған. Осы аудандағы Өндіріс ауылында дүниеге келген Мақтай …
Мамлют ауданындағы Меңгесер көлінің маңында батырлар аллеясы ашылмақ. Суының құрамы жөнінен теңдессіз көлге түсуге келушілер болашақта қазақ батырларының ерлік істерімен танысып, тарихқа терең бойлайтын болады. Жақында бұл жерге жоңғарлармен соғыста көзсіз ерлігімен көзге түскен Айтпай батырға арналған ескерткіш тас қойылды. Айтпай Дүйсенбіұлы – ХVIII ғасырда өмір сүрген, елін ентелеген жаудан қорғауда ерен ерлігімен көзге түскен …
Екінші дүниежүзілік соғыста ерліктің ерен үлгісін көрсетіп, Кеңес Одағының Батыры атанған отандастарымыз аз емес. Алайда кеудесін оққа тосқан апайтөстеріміздің кейбірі көзі тірісінде батыр атағын алған жоқ. Бірақ бұл олардың даңқын аласартпады, керісінше, ақиқат ашылған сайын халықтың шексіз құрметін арттыра түсті. Солардың бірі де бірегейі – биыл туғанына 100 жыл толған Рақымжан Қошқарбаев. Рақымжан Қошқарбаев 1924 …
Желтоқсан көтерілісіне қатысушы қызыл саясаттың құрбаны, жерлесіміз Нұржан Қалиасқаров атындағы «Желтоқсан» қоғамдық қорының ұсынысымен 7-17 желтоқсан аралығында қыршынынан қиылған боздақтарды еске алу онкүндігі жарияланды. Желтоқсанда зардап шеккен Боташ Қажымов, куәгері Бағдат Мұқанова, республикалық «Egemen Qazaqstan» газетінің өңірдегі тілшісі Жақсыбай Самрат, тіл жанашыры, жеке кәсіпкер Руслан Қайырбеков, қоғамдық қордың төрағасы Өмір Есқали Қожаберген жырау атындағы №6 …
Небәрі қырық тоғыз жасында мезгілсіз өмірден өткен Қызылжар өңірінің тумасы, сан қырлы талант иесі –қобызшы, домбырашы, әнші, жыршы-термеші, сатирик жазушы Ерназар Ыбыраев жайлы айтылар әңгіме аз емес. САН ҚЫРЛЫ ТАЛАНТ ИЕСІ Өткен ғасырдың тоқсаныншы жылдары – қиындығы мен қызығы қатар өрілген ерекше бір уақыт еді. Жоспарлы экономика келмеске кетіп, тапшылық, қымбатшылық елді меңдете бастағанымен, мұның …
Қазақстандағы ең көне музейлердің бірі саналатын облыстық тарихи-өлкетану музейінің 100 жылдығы кеңінен аталып өтті. Мерекелік іс-шаралар 1947- 1983 жылдар аралығында музейдің директоры болған Қазақ КСР еңбек сіңірген мәдениет қызметкері, Ұлы Отан соғысының ардагері Константин Ушковқа арналған мемориалдық тақтаның ашылуымен басталды. Облыс әкімінің орынбасары Жүсіп Жұмағұлов мұражай қызметкерлерін құттықтап, өңір басшысы мен Мәдениет және ақпарат министрінің …
