Soltüstık Казахстан
Мамлют ауданының орталығына жақын орналасқан Белое ауылында ауызсу мәселесі осы күнге дейін шешімін таппаған. Естеріңізде болса, газетіміздің өткен сандарында Покровкадағы осыған ұқсас жағдайды тілге тиек еткен едік. Аудандық әкімдік қаржы бөлінгенін, биыл жазда тұрғындар ауызсуға қарық болатынын айтып қуантты. Ал Белое ауылына кезек қашан келерін дөп басып айту қиын.
Жақында ауылдың ахуалымен танысу мақсатымен Белоеға барып, не күлеріңді, не жыларыңды білмейтіндей бір оқиғаның куәсі болдым. Ауылдың әкімі Болат Бәкин қазақшаға мүлдем шорқақ екен. Қызметке тағайындаларда мемлекеттік тілден тест тапсырды ма деген сауал туындайды. Журналист ретінде қойған қарапайым сұрақтарға жауап бере алмаған соң аудармашы іздеуге тура келді. Екі қазақтың бірін-бірі түсіне алмағаны біздің елде аса бір таңғаларлық жаңалық емес шығар. Бұл жерде екеуіміздің сұхбаттасуымызға кім дәнекер болғаны маңызды. Осы әкімдікте қызмет істейтін ұлты орыс Мария Бирюкова аудармашылық жасады. Естіген құлақта айып жоқ. Орыс қызының көмегімен қажетті ақпараттарды сұрап алдым (Қазақшаға судай Мария жайлы газетімізде бұған дейін жазғанбыз).
Мен мақаланы жазып болғанша, яғни наурыздың 18-і қазақшаға шорқақ әкім Болат Бәкин қызметінен кетіпті. Оның міндетін қазір екі тілге де жүйрік Мария Бирюкова уақытша атқарып жүр екен.
Белое ауылдық окургіне Белое, Щучье, Чистое, Сливное және Коваль сынды бес ауыл кіреді. Округте 668 адам тұрады. Медициналық пункт, мектеп бар екен. Бір әттеген-айы округ орталығынан басқа төрт ауылдың бірінде де мектеп жоқ. Оқушылар Белое орта мектебінің интернатында жатып оқиды. Арнайы көлікпен аптасына бір рет үйлеріне апарып-алып келеді.
Ауылдың көркі кіріп, тұрмысы түзеліп келе жатқанын аңғаруға болады. Ауылішілік үш көшеге асфальт салынса, қалған жолдарға қиыршық тас төселіпті. Байланыс жүйесі ойдағыдай, интернет барлық жерде ұстайды. Орталық көшелерді түнде жарықтандыру үшін 20 шақты шам орнатылыпты. Тұрғындарды ендігі қинап тұрған мәселе – ауызсудың жайы. Ауылға кіреберіс жердегі құдықтан сатып алады. Ал күнделікті жуынуға және басқа мақсатқа пайдаланатын суды әркім өзі қазып алған құдықтан алады, одан қалды ауылдағы жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің бірі жақын маңдағы көлден әкеліп береді екен.
Ауыл тұрғындарының бір бөлігі “Кулик”, “Торкин және Со”, “Белое-Агро” сынды үш шаруа қожалығында жұмыс істеп, күнделікті нәпақасын айырып отыр. Қалғаны мектеп пен медициналық пунктте істейді. Жеке шаруашылықпен айналысатын тұрғындар да жоқ емес. 2019-2021 жылдар аралығында “Еңбек” бағдарламасы аясында Оңтүстіктен бес отбасы көшіп келген. Үшеуі Белоеда тұрса, қалған екеуі Чистоеға тұрақтаған. Бір қандасымыз мемлекеттен грант алып, аздаған мал сатып алған екен.
Ауылдағы жалғыз мектепте сабақ тек орыс тілінде жүреді. Оңтүстік өңірден көшіп келген ағайын амалсыздан балаларын орысша оқытуға мәжбүр. Біз үш қабатты білім ордасына бас сұғып мектеп директоры Елена Хоменкомен тілдестік. Мектеп 1976 жылы салынған екен. 460 балаға арналған. Қазір онда 117 оқушы білім алады. Даярлық тобында – 11, шағын орталықта – 26 бүлдіршін тәрбиеленуде. Іргедегі Чистое, Коваль және Щучье ауылдарынан қатынап оқитын 28 бала интернатта тұрады. Директордың айтуынша, бала саны соңғы уақытта көбейе бастапты. Биыл 1-ші сынып табалдырығын 19, өткен жылы 14 бала аттаған.
– 2020 жылы мектепке жөндеу жұмыстары жүргізіліп, шатыры мен терезелері ауыстырылды. Білім ошағы жылы. Оқушылар да тәртіпті. Келесі оқу жылында математикадан сабақ беретін мұғалім алмақшымыз. Осы мектепте 11 жыл білім алып, маман иесі атанып қайта келіп жатқан жастар да бар. Біз оларды құшақ жая қарсы аламыз. Өз ауылыңа қызмет етуден артық бақыт бар ма?! – дейді мектеп директоры.
Оңтүстіктен қоныс аударған отбасылардың 6 баласының сабақ үлгерімін де сұрадық. Директордың сөзінше, бүгінде орысшаға тіл сындырып жүрген көрінеді. Олардың біреуі шағын орталықта, қалғандары 1, 5, 7, 8-ші сыныптарда оқиды. Сабақ үлгерімі жақсы көрінеді. Бұл ауылда қандастарымыздың санын көбейтіп, аталған білім ордасын аралас мектеп етіп ашса артық болмас еді.
Бектұрған ЛАҚАДЫЛ,
“Soltüstık Qazaqstan”.