Soltüstık Казахстан
Елімізде соңғы жылдары тұрақты түрде тауарларға таңбалау жүргізу қолға алынғаны белгілі. Соның арқасында көлеңкелі айналымның үлесі төмендеп, халықты жалған өнімнен қорғауға мүмкіндік туды. Биылғы жылдың бірінші сәуірінен бастап елімізде аяқкиім тауарларын таңбалау және қадағалау ережелері толық күшіне енген болатын.
Жақында аяқкиім импорттаушылар үшін қоймаларда қалған тауарларды таңбалау мерзімін келер жылдың бірінші ақпанына дейін ұзарту туралы шешім қабылданды. Қазіргі таңда елімізде жануарлар терісінен жасалған өнімдер, темекі бұйымдары, аяқкиім мен дəрі-дəрмек секілді төрт тауар тобына міндетті таңбалау жүргізу қажет болса, зергерлік бұйымдарды таңбалау қанатқақты жобасы ретінде іске асырылуда.
Жалпы еліміздегі аяқкиім тауарлары айналымының 96 пайызы – импорттық, 4 пайызы ғана – отандық өнім. Цифрлық таңбалаудың басты артықшылығы сол, аяқкиімді белгілеп, тауарды жеткізу тізбегін қадағалауға мүмкіндік беруде. Биылғы жылдың қазан айында тауарларды таңбалау жəне қадағалау үшін 3,2 мың қатысушы тіркеліп, 78,3 млн.-нан астам таңбалау коды берілген. 12,1 мың таңбалау коды айналымнан шығарылған.
Өнеркəсіп жəне құрылыс министрлігі аяқкиім қалдықтарын таңбалау мерзімін 2023 жылғы 1 қарашадан 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін ұзарту жөніндегі жұмысты қолға алған болатын. Бірақ импорттаушылардың өтініштерін аяқсыз қалдырмай, кеңесте таңбалау мерзімін 2024 жылғы 1 ақпанға дейін тағы бір айға ұзарту туралы шешім шығарды. Сонымен аталған күнге дейін аяқкиімді импорттаушылар өз қоймаларында таңбалауға мүмкіндік алды.
Кеден қоймаларының тауарларды таңбалау үшін орын беруге дайындығы мен оның жағдайы – өзекті мәселелердің бірі. Қоймалардың көбінде жылу жоқ, кейбіреуі электр желілерімен жабдықталмаған. Сондықтан Мемлекеттік кірістер комитетіне қажетті инфрақұрылым мəселесін шешу тапсырылды. “Таңбалауды жалғастыру керек. Аяқкиімді таңбалауда қазірдің өзінде нəтиже бар екенін, өз өндірісіміз өсіп, нарық тазарып жатқанын көріп отырмыз. Ол үшін аяқкиімді импорттаушыларға, фармацевтикалық нарыққа жəне басқа да қатысушыларға осы үдерістің барлық мүмкіндігі мен шартын түсіндіріп, таңбалауға қажетті құрал-жабдықтардың құны туралы бизнесті нақты хабардар ету керек”, – деді министрлік өкілдері.
Тауарларды таңбалауды жүргізуде тиісті кешенді шешімдерді біріктіретін құрылғыларды, дəрі-дəрмек нарығындағы қатысушыларға ақысыз негізде жабдықтарды беру мүмкіндігі бойынша екінші деңгейлі банктермен жұмыс жүргізу қажет. Сондай-ақ 2024 жылғы 1 шілдеден бастап енгізілетін дəрілік заттарды таңбалауға медициналық ұйымдарды қажетті құрал-жабдықтармен қамтамасыз етумен Денсаулық сақтау министрлігі мен “Қазақтелеком” АҚ бірлесіп айналысатын болды.
Әсет ҚАНАФИН.