Soltüstık Казахстан
Биыл қазақтың классикалық музыкасының негізін салушылардың бірі, алтын ғасырдағы ән діңгегі, ұлы композитор, аруақты ақын һәм асқақ әнші Ақан сері Қорамсаұлының туғанына 180 жыл толды. Серінің серт үстіндегі семсердей ғажайып әндері – асыл мұрамыз. Біз бұған Алаш ардақтысының есімін иеленген облыстық филармонияда өткен Ақан сері Қорамсаұлы атындағы II республикалық дәстүрлі әншілер байқауында көз жеткіздік.
Байқаудың шымылдығын “Әдемі-ау” қазақ халық аспаптары ансамблінің өнерпаздары мың бұралған биімен ашты.
– Ақан сері – қазақ ән өнерінің падишасы. Ол Николай патшаның алдында алаш қауымының зар-мұңын өлеңдетіп ақтарған. Азаттықтың аңсар жаршысы, отаршылдардың қиянатын жан-дүниесінің тұңғиық түйсік тұмасымен сезінген, көкірегінің зердесімен көріп назаланған да наразы болған ұлт рухының бір мұңлық мінәжатшысы осы ән ардагері. Бүгінгі байқаудың негізгі мақсаты еліміздің түкпір-түкпіріндегі Ақанның әнін әуелете салатын таланттарды жинап, серінің шығармаларын туған жерінде кеңінен насихаттау, жас өнерпаздарды анықтап, кәсіби шеберліктерін жетілдіру, дәстүрлі ән өнері арқылы ұлттық мәдениетке деген сүйіспеншілікті арттыру, ұлттық құндылықтарымызды дәріптеу, – деді шараны ұйымдастырушылардың бірі, дәстүрлі әнші Біржан Есжан.
Додаға еліміздің өңірлерінен 18 бен 35 жас аралығындағы қырықтан астам дәстүрлі әнші қатысып, байқау талаптарына сәйкес өз өнерлерін көрсетті. Олардың өнерлерін Ербол Айтбаев, Қайрат Кәкімов, Нұржан Жанпейісов, Дәуренбек Әлкенов сынды мәдениет саласының белді өкілдері бағалады. Жеңімпаздарға дипломдар, ақшалай сыйлықтар және Молдахмет Тырбиұлы, Мұса Асайынов, Игібай Әлібаев, Кәкімбек Салықов атындағы арнайы жүлделер табысталды.
– Бүгін Қызылжардың аспанында ән қалықтап жатыр. Ақан атамыздың артында қалған асыл қазынасын қазақ халқының игілігіне жаратып, руханияттың дамуына үлес қосқан жастарымызға ризашылығымды білдіремін. Қазақ әнін айтып, халықтың рухын асқақтатқан әншіні қалың бұқара алақанында ұстайды. Сынға түскен жүйріктерге сәттілік тілеймін, – деді қазылар алқасының төрағасы, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі, профессор Ербол Айтбаев.
Облыстық мәдениет, тілдерді дамыту және архив ісі басқармасы басшысының орынбасары Санат Әубәкіров бұл ән байқауының Ақан сері шығармаларын кеңінен насихаттауға зор үлес қосатынын жеткізді.
– Қазақтың ән өнерінің жарқын өкілдері туралы айтқанда біз ең алдымен аузымызға Ақан серіні, Біржан сал мен Мұхитты аламыз. Ақан серінің “Құлагері”, “Әудемжері” мен “Мақпалы” әлемдік классиканың керемет туындылары. Бабамыз сегіз қырлы, бір сырлы адам болған. Ит жүгіртіп, құс салған, жүйрік баптап, бәйгеге қосқан. Ақандай арда ұлын ұлықтап жатқан Қызылжар халқына ризашылығымды білдіремін, – деді Маңғыстаудың намысын қорғап келген Әзімхан Адай.
Байқаудың бірінші кезеңінен сүрінбей өткен 18 әнші ақтық сайысқа жолдама алды. Бірінші кезеңнен өте алмаған әншілерге Алғыс хаттар, арнайы сыйлық, “Ақан серінің 180 жылдығы” мерейтойлық төсбелгісі табысталды. Байқаудың қорытындысы туралы мақаланы газетіміздің келесі санынан оқи аласыздар
Самрат ҚҰСКЕНОВ,
“Soltüstık Qazaqstan”.
Суреттерді түсірген
Самат БАЙҒАЗЫ.