Біржан-Сара айтысы қазіргі таңға дейін шешілмеген жұмбақ болып келе жатыр. “Біржан-Сара айтысы шын мәнісінде болды ма?”, “Бұл айтыстың авторы – Әріп Тәңірбергенов деген шындық па?” деген сұрақтарға өздігінше жауап бергісі келгендер көп. Бір ғалымдар тобы айтыс тарихта болды десе, екінші тобы айтыс болмаған, айтысты Әріп өз ойынан құраған деседі. Тіпті бір топ ғалымдар – Біржан …
ХІХ ғасырдың басында азаттық жолындағы күреске ислам діні өкілдерінің де қатысқаны тарихтан белгілі. Жалпы діни қозғалыстар тақырыбы кеңес заманында аса көп зерттеле қойған жоқ. Біз әңгіме еткелі отырған аты аңызға айналған Марал ишан Құрманұлы жөнінде революцияға дейін де, одан кейін де, біздің заманымызда да біршама кітап жазылды, газет-журналға мақалалар шықты. Тарихи тұлға туралы материалдарды энциклопедиялардан …
– Облыс орталығындағы “Абылай хан резиденциясы” музей-кешені республикалық маңызы бар сәулет ескерткіші саналады. Мемлекеттік қорғауға алынған музейдің тыныс-тіршілігіне тоқталып өтсеңіз. – “Абылай хан резиденциясы” осыдан 17 жыл бұрын ашылған болатын. Музей кешені үш жүздің басын қосқан батыр бабамыздың ел тарихындағы айшықты орнын арттырып, Абылай хан заманынан қалған тарихи ескерткіш екендігін айғақтайды. Резиденцияда төрт зал бар. …
Аян САДАЕВ: “ТАРИХ САБАҒЫН МУЗЕЙДЕ ӨТКІЗУДІ ҰСЫНАМЫН” Read More »
Айыртау ауданындағы Шоқан Уәлиханов атындағы Сырымбет тарихи-этнографиялық музейінде Мақы (шын аты – Әбділмақыжан) Уәлихановтың сандығы сақтаулы. Музей меңгерушісі Нұргүл Құлбаеваның айтуынша, бұл сандықты музейге Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, Қазақстанның еңбек сіңірген архитекторы Шот-Аман Ыдырысұлы Уәлиханов табыстаған. Мақы Шыңғысұлы 1844 жылы дүниеге келген. Қазақтан шыққан тұңғыш кәсіби суретші. Ол жеті жасында сүзекпен ауырып, есту және сөйлеу қабілетінен …
Ақан сері атындағы облыстық филармонияның 60-шы концерттік маусымы басталды. Жаңа маусымға арналған мерекелік бағдарлама қызылжарлық көрермендерге көтеріңкі көңіл-күй сыйлады. Көрермендермен сағыныса қауышқан филармония ұжымы жаңа маусымға ерекше дайындықпен кіріскенін байқауға болады. Адамның жансарайы сазды әуенмен, әсем әнмен, мінсіз би қимылымен жадырап, рухани шабыт алатыны баршамызға белгілі. Концертте көпшіліктің көзайымына айналған шығармашылық құрам өз өнерлерін ортаға …
Әдебиет пен мәдениеттің қайнаған ортасы саналатын ару шаһар Алматыда орналасқан Қазақстан Жазушылар одағы соңғы жылдары жас қаламгерлерді қолдауға қатысты ірі-ірі жобаларды жүзеге асырып келеді. Соның бірі – “Жазушылардың әдеби шеберлік мектебі” жобасы. 17 облыс пен 3 қаладан арнайы қатысқан жас қаламгерлерге халықаралық беделді әдеби сыйлық иегерлері, Қазақстанның халық жазушылары, танымал ақындар, әдебиеттанушы ғалымдар дәріс оқыды. …
Жазушылар одағының жаңа жобасы жас қаламгерлерді қанаттандыра түсті Read More »
Биыл қайталанбас талант, қалам қуатымен қазақтың балалар әдебиетіне тыңнан түрен салып, сан бояулы көркемсөзбен сәндендірген классик жазушы Бердібек Соқпақбаевтың 100 жылдық мерейтойы ЮНЕСКО көлемінде аталып өтілмек. Бердібек Ыдырысұлы Соқпақбаев 1924 жылы 15 қазанда Алматы облысы, Нарынқол ауданы, Қостөбе ауылында дүниеге келген. Орта мектепті де сол ауылда бітірді. Бала Бердібек 8 жасында анасынан айырылып, жетімдіктің зардабын …
Ұлттың басты сипаты оның салт-дәстүрінен бастау алады. Ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келе жатқан игі дәстүріміз – ұлтымыздың айнасы. Дәстүрімізге жай ғана қызығушылық танытпай, оның терең мағынасына мән берген жөн. Бұл орайда “Қазақ аналары – дәстүрге жол” республикалық қоғамдық бірлестігі салт-дәстүрді ұлықтап, саналы ұрпақ тәрбиелеуге өз үлесін қосуда. “Қазақ аналары – дәстүрге жол” қоғамдық бірлестігі қазақ аналарына отбасы, …
Қазақ баспасөзінің алғашқы қарлығашы, Алаш арыстарының арман-мұратының көрінісі, ұлтының үні болған “Қазақ” газеті шыға бастаған тұста ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы: “Дүниенің төріне ұмтылғандар төрден орын алып жатыр. Ұмтылмағандар есікте қалып жатыр… Қалмайық десек, қарап жатпалық… Көп ісіне көп болып жабылайық… Қолымнан не келеді деп қорынбайық. Ұлтына қызмет етуге ниет болса, жұмыс табылады. Көп жұмыстың ауыры …
Ақан сері атындағы облыстық филармонияда белгілі өнерпаздар, мәдениет саласының үздіктері Динара және Асхат Таушевтардың классикалық ән кеші өтті. Шарада өнерпаздар Австрия композиторы, музыкадағы романтизм бағытының негізін қалаған Ф. Шуберттің туындыларын орындады. Сондай-ақ Ж.Бизенің “Перт сұлуы” операсынан Смит серенадасы, Д.Пуччинидің “Джанни Скики” операсынан, И.Кальманнің “Сильва” опереттасынан Сильваның ариялары шырқалды. Әншілерді рояльда сүйемелдеген Андрей Слезконың өнерін жоғары …
Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану музейі мен “Qyzylorda” телеарнасы бірлесе қолға алған “Құнды жәдігер” жобасы музей қорын тарихи мұралармен толықтыра түскен бастама болып отыр. Жуырда осы жоба аясында қазақ даласындағы орны бөлек діни қайраткер Марал ишан Құрманұлының асасының көшірмесі мен тақымы тиген ер музей қорына тапсырылды. Түркістан қаласында өткен Ұлттық құрылтайда Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ХVІІІ-ХІХ ғасырларда …
Қарттарды қолдау айлығы аясында И.Шухов атындағы қалалық кітапханада “Көңілдің жарық нұры” атты кездесу кеші өтті. Іс-шараға “Қазақ аналары – дәстүрге жол” қоғамдық бірлестігі облыстық филиалының мүшелері қатысты. Кеш барысында ұйым төрайымы Алма Махамбетова сөз сөйлеп, қазыналы қариялардың өнегесін жастарға үлгі етті. Шараға қатысқан жастар мен аға ұрпақ өкілдері арасында интеллектуалдық, танымдық сайыс өтті. Сайыс барысында …
М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университетінде Жошы ұлысының 800 жылдығына арналған “Жошы ұлысы: мұра және оның Еуразиялық кеңістік тарихындағы рөлі” атты конференция өтті. Шараға Жапония, Түркия мемлекеттерінің, Астана, Алматы, Тараз, Ақтөбе қалаларының зерттеушілері қатысты. – Шыңғыс ханның үлкен ұлы – Жошы хан тарихта тек қолбасшы, ел билеуші ретінде ғана емес, көреген, дана көшбасшы ретінде қалды. Бұл …
Қазақ әдебиетінің қабырғалы қаламгері Ғабит Мүсіреповтің Жамбыл ауданы, Жаңажол ауылындағы музей-үйіндегі құнды жәдігерлердің бірі – жазушының ұнатып киген костюм-шалбары, галстугі, жейдесі. Музей директоры Клара Қашаеваның айтуынша, Ғабит Махмұтұлы өте ұқыпты, тұла бойын таза ұстайтын сәнқой болған. Соңғы үлгідегі әрі талғаммен тігілген киімдер киген. – Бұл жәдігерлер музейге ерекше сән беріп тұрғандай. Жас кезімде жазушымен бірнеше …
Сәлім Құрманғожин қазақ дипломатиясының тарихына Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрінің бірінші орынбасары және өз ісіне адал, дипломатиялық қызметке өзін толық арнаған жарқын тұлға ретінде енді. Еліміздің Венгриядағы тұңғыш төтенше және өкілетті елшісі қызметін атқарған кезінде Сәлім Әлмағамбетұлы Венгриямен екіжақты ынтымақтастықты дамытуға зор үлес қосты. Тәжірибелі дипломат, адал одақтас, лайықты басшы бола отырып, өзінің бар білімі …
Көне замандарда қалыптасып, бүгінге дейін өз қасиетін жоғалтпай жеткен, қазақ ұлттық мәдениетінің аса құнды салаларының бірі – қолөнер. Қолөнер – ілкі заманның шежіресі, халқымыздың рухани болмысының айнасы, салт-дәстүрдің сарқылмас кеніші. Өңірімізде қазақтың тұрмыс-тіршілігінің өзегі болған мұраны жаңғыртып, төл өнерді жанына серік еткен жандар аз емес. Соның бірі – Қапура Әлімжанқызы. Тайынша ауданына қарасты Мәдениет ауылында …
Қатпар қыртысты тарихтың “ақтаңдақ” беттері жайлы көп ойлана-толғана келіп, қолыма қалам алуды ұйғардым. Оған себеп, әлі күнге дейін “Тың эпопеясы” туралы алаулатып, жалаулатып, әсірелеп суреттеп, күнгей тұстарына терең бойламай бетін қалқып өте шығатынымыз. Солтүстік Қазақстан мемлекеттік архивінің директоры Сәуле Мәлікова өз мақаласында ақиқат пен аңызға толы кезеңде небір жаңашыл бастамаларға жол ашылғанын, сонымен қатар асыра …
Өңірімізде жер-су, елді мекен атауларының тарихи қалыптасуы, заманына қарай әртүрлі күй кешуі, ой тереңіне салып сараптасақ, қилы-қилы жолдармен, саяси-әкімшілік, үстем таптық тегеурінмен алыса отырып осы күнге жеткенін көреміз. Өзінің түпкілікті атауынан ауытқып, саяси соқпақтың салдарынан сан өзгерген атаулардың сансыз тізбегі терең ойға қалдырады. “Неге?” деген сұрақ толғандырып, өзіміздің салғырт мінезіміздің өз тарихына пана болмағандығы ашындырады, …
М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университеті тарих мұражайының қабырғасында көрнекті ғалым, белгілі археолог Виктор Зайбертті еске алу кеші өтті. Шараға Виктор Федоровичтің туыстары, достары, әріптестері мен шәкірттері қатысып, оның ғылыми мұрасы туралы әңгімеледі. Виктор Зайберт – тарих ғылымдарының докторы, археология профессоры, Қазақстанның Әлеуметтік ғылымдар академиясының корреспондент-мүшесі. Бүкіл әлемге Ботай мәдениетін таныстырған зерттеушінің артына қалдырған мұрасы аз …
Сәбит Мұқанов атындағы облыстық ғылыми-әмбебап кітапханада жерлесіміз, ақын-революционер Баймағамбет Ізтөлиннің туғанына 125 жыл толуына арналған “Жалындап жанған жас өмір” атты еске алу шарасы өтті. Алғашқылардың бірі болып сөз алған облысымыздың құрметті азаматы, Баймағамбет Ізтөлиннің жерлесі Серікбай Құсайынов күрескер ақынның өмірі мен қызметі, шығармашылығы туралы баяндады. Қазақстан Журналистер одағының мүшесі Марал Зейнел-Ғабиқызы әкесі, белгілі жазушы Зейнел-Ғаби …
