«Soltüstık Qazaqstan»

PDF

Руханият

ӨТКІР МІНЕЗІМЕН ЕРЕКШЕЛЕНДІ

Әкемнен қалған жалғыз тәбәрік– маржандай жазумен тізілген журналистік жолжазба блокнотын көзімнің қарашығындай сақтап жүрмін. Сағынған сәттерде қолыма алып, парақтаймын, өткенге ой жүгіртемін. Сонда әкем мен анамның күлім қаққан жарқын бейнесі көз алдыма келіп, жанымды әлдебір мұң торлайды. Әкем – Ермек Құсайыновтың туған жері Өрнек. Аядай ғана ауыл демесең, оның құнарлы топырағынан небір таланттар қанат қаққан. …

ӨТКІР МІНЕЗІМЕН ЕРЕКШЕЛЕНДІ Read More »

ӨҢІРІМІЗДІҢ ЖЫЛНАМАСЫ

Қазақ баспасөзі – ұлтымыздың ұлы тұлғаларының арманы еді, өзге озған жұрттармен қазақ баласының терезесін теңестіруге ұмтылысы еді. «Жүйелі сөз жүйесін табады, жүйесіз сөз иесін табады» дегенге иманынан бетер табынған халық ауызекі тілден гөрі сауатты, тасқа басылған әріптермен әдіптелген кітап сөзіне зәру екенін ерте түсінген Алаш ғұламалары қараңғылықтың шеменіне шегенделген халықтың рухани бостандығын, сана сілкінісін баспасөз …

ӨҢІРІМІЗДІҢ ЖЫЛНАМАСЫ Read More »

«КЕДЕЙ СӨЗІНЕН» – ХАЛЫҚ СӨЗІНЕ

«Soltüstık Qazaqstan» облыстық газеті – халқымыздың ұлы перзенттері еңбек етіп, асқақ рухы дарыған қасиетті қарашаңырақ. Сондықтан да болар, мен 1981 жылы С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетін тамамдаған соң Петропавл қаласына жолдамамен келіп, сол кезде «Ленин туы» атауымен жарық көріп тұрған басылым редакциясының табалдырығынан жүрегім лүпілдеп, имене аттадым. «Газеттің негізін қалаған Алаш арыстарының …

«КЕДЕЙ СӨЗІНЕН» – ХАЛЫҚ СӨЗІНЕ Read More »

АУЫЛДАҒЫ МҰРАЖАЙЛАРДЫҢ ТАҒДЫРЫ АЛАҢДАТАДЫ

Өңірде жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштері тізіміне енген 12 музей бар. Соның төртеуі – еліміздің белгілі ақын-жазушыларына арналған мемориалдық мұражайлар. Қазақ әдебиетінің классигі Сәбит Мұқановтың, көркем сөздің зергері Ғабит Мүсіреповтің, ақиық ақын Мағжан Жұмабаевтың және жазушы-журналист Иван Шуховтың музейлері қоғам қайраткерлері туып-өскен ауылдарында. Сырттан келген қонақтар өңірдің ғана емес, елдің мақтанышына айналған тұлғалардың …

АУЫЛДАҒЫ МҰРАЖАЙЛАРДЫҢ ТАҒДЫРЫ АЛАҢДАТАДЫ Read More »

ҰЛТТЫҢ ҮНІ

Қазақстанда ресми тіркелген 5834 бұқаралық ақпарат құралы бар. Соның басым бөлігі, яғни 3991-і – баспа басылымдары. Кейінгі жылдары оқырман үшін күресте жаңа медиамен бәсекеге шыдай алмаған ондаған газет жабылып қалғаны белгілі. Кейбірі қағаз нұсқасынан бас тартып, интернетке көшкенімен, халық арасында бұрынғыдай танымал емес. Адам баласының назары жаппай әлеуметтік желіге ауған қазіргі заман қиындықтарына қарамастан ақ …

ҰЛТТЫҢ ҮНІ Read More »

ҚАЗАҚТАН ШЫҚҚАН БАТЫРЛАР

Биыл өтетін мерейтойлық іс-шаралардың ішінде Жеңістің 80 жылдығы ерекше орын алады. Президент «Ана тілі» газетіне берген сұхбатында бұл күнге арнайы тоқталып, «Жеңістің биылғы мерекесі Қазақстанның бірде-бір азаматын бейжай қалдырмайтынына сенімдімін, Өйткені біздің елде сұрапыл соғыстың зардабын тартпаған отбасы жоқ деуге болады. Соғыста қаза тапқандарды ұмытпай, қаһарман ерлеріміздің рухына тағзым ету, ел ішінде бейбітшілік пен тыныштықты …

ҚАЗАҚТАН ШЫҚҚАН БАТЫРЛАР Read More »

ҰЛЫ ДАЛА КЕРУЕНІ

Петропавлдағы «Ботай» арт-галереясында «Ұлы дала керуені» атты халықаралық көшпелі көрме бастау алды. Бірегей мәдени жоба Қазақстан қалаларында ғана емес, сондай-ақ Жібек жолы бойындағы Қырғызстан, Өзбекстан, Әзірбайжан, Түркия, Қытай және басқа да елдерде жүзеге асырылатын болады. Экспозиция Жібек жолы бойындағы елдердің мәдени алуандығы мен терең тарихи байланыстарын көрсетеді. Көрмені өткізетін әрбір қала тұрғындары дәстүрлі өнер мен …

ҰЛЫ ДАЛА КЕРУЕНІ Read More »

ҒАЖАЙЫП ДҮНИЕНІҢ СЫРЫН ЖАЙЫП

Жібектей жұмсақ жылы жаздың айлы түні. Бойқызыл бойындағы қалың селеулі алқаптың арасындағы Ілия көлін жағалай қонған ауыл ән құшағында. Өткен ғасырдың елуінші жылдары әр жүректің қимасына айналған Абай әндері, әсіресе жастардың табынар тәңіріндей бойтұмарына айналып кеткен «Айттым сәлем, Қаламқас», «Көзімнің қарасы» әндері алтыбақанға жиналған қыз-бозбаланың ынтық көңілдерінен әуелей шырқалады. Айт пен тойда, шілдеханада шерменде көңілдің …

ҒАЖАЙЫП ДҮНИЕНІҢ СЫРЫН ЖАЙЫП Read More »

ҰЛТТЫҚ БОЛМЫСЫМЫЗҒА ЖАТ

Газеттің өткен сандарының бірінде жарық көрген «Қаралы үйде қазан қайнамасын» атты мақалада біраз мәселе қамтылып, жұртшылық талқысына салынған екен. Мен адамды жирендіретін кей жат қылықтар жайлы ой бөліспекпін. Расында да уақыт өткен сайын тұрмысымызда да, санамызда да әбден қалыптасып, берік орныққан рәсімдерден қол үзіп бара жатқан секілдіміз. Қайта бүгінгідей жан-жақтан қысқан жаһандану үрдістеріне икемділудің, жоқтан …

ҰЛТТЫҚ БОЛМЫСЫМЫЗҒА ЖАТ Read More »

ӨҢІРІМІЗДІҢ АЙНАСЫ

Ғабит Мүсірепов атындағы облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасында өңір баспасөзінің қарашаңырағы – «Soltüstık Qazaqstan» газетінің 105 жылдығына арналған «Мағжаннан басталған жол» атты «дөңгелек үстел» отырысы өтті. Шараға аталмыш басылымның ардагерлері мен М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университетінің журналистика мамандығы бойынша білім алып жатқан студенттері қатысты. «Кедей сөзі», «Бостандық туы», «Кеңес ауылы», «Ленин туы», «Солтүстік Қазақстан» болып …

ӨҢІРІМІЗДІҢ АЙНАСЫ Read More »

«НҰРЛЫ ЖҮЗІ ЖҮРЕГІМНІҢ ТӨРІНДЕ»

Ғасырдан астам тарихы бар облыстық «Soltüstık Qazaqstan» газеті – өңір қаламгерлерінің ұстаханасы ғана емес, талай жастың албырт сезімдерін оятып, отау құруларына себепші болған құтты мекен. Бұл сөзімізді 1989-2003 жылдары басылымның бас редакторы болған жазушы-журналист, Қазақстан Журналистер одағы сыйлығының лауреаты, «Достық» орденінің иегері Бақыт Мұстафиннің аяулы жары Дәмелі Бүркенқызының жаныңды жылытатын естеліктері қуаттай түседі. Кейіпкеріміз 45 …

«НҰРЛЫ ЖҮЗІ ЖҮРЕГІМНІҢ ТӨРІНДЕ» Read More »

ӨНЕРЛІ ЖАСТАР ОРДАСЫ

«Қына – тастан, өнер – жастан», – демекші, жастардың театрға деген қызығушылығы бүгінде әртүрлі бағытта дамып келеді. Мәселен, өңіріміздегі жалғыз жоғары білім ордасы – М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университетіндегі «Шаңырақ» театры өнерге бейім студенттердің қабілетін дамытуда. 2001 жылы құрылған мәдениет ошағы еліміздің түкпір-түкпірінен келген жастарға небір тәрбиелік маңызы зор қойылымдар ұсынуда. Осы уақыт ішінде түрлі …

ӨНЕРЛІ ЖАСТАР ОРДАСЫ Read More »

БАТАМЕНЕН ЕЛ КӨГЕРЕР

Бүгінде ағайын-туыс бас қосқан жиындарда ұрпаққа бәтуәлі сөз айтар аға буын өкілдерінің азайып бара жатқаны көңілге кірбің ұялатады. Бабадан қалған бата-тілек айтудың жолы бұзылып, сөзіміз сұйықталып бара жатқандай. Аталған мәселеге алаңдаған «Ауыл» партиясы «Батаменен ел көгерер» байқауын ұйымдастырғалы отыр. Оған 35 жастан асқан өңіріміздің кез келген тұрғыны қатыса алады. Ұлыстың ұлы күні – әз-Наурыз қарсаңында …

БАТАМЕНЕН ЕЛ КӨГЕРЕР Read More »

ҚЫЗЫЛЖАР ЗАУЫТТАРЫНЫҢ ЖЕҢІСКЕ ҚОСҚАН ҮЛЕСІ

Екінші дүниежүзілік соғыстың аяқталғанына 80 жыл өтсе де, тыл еңбеккерлерінің ұрпақтары аталары мен әжелерінің Ұлы Жеңісті жақындатуға қосқан ерлік істерін бір сәт те естен шығарған емес, әркез мақтан етеді. Тылдағы қанды қырғыннан кем болмаған жылдар әлі күнге дейін сананы сансыратып, жанарға жас үйіртеді. Ешқашан ұмытылмайтын, жадыдан өшпейтін маңызды күндерді жадыда жаңғырта отырып, аға ұрпақтың қаһармандық …

ҚЫЗЫЛЖАР ЗАУЫТТАРЫНЫҢ ЖЕҢІСКЕ ҚОСҚАН ҮЛЕСІ Read More »

БАСПА ІСІНІҢ АЛҒАШҚЫ БАСПАЛДАҒЫ

Өткен ғасырдың алғашқы ширегінде қазақ даласында өсіп-өркендеп, өркениет биігіне қол созған қалалар санаулы еді. Олардың қатарында қазаққа құтты қоныс болған Орал, Қызылжар, Семей сияқты бірнеше қала бар. Бұл шаһарлардың басты артықшылығы тек қызған саудасы мен өрлеген өндірісі ғана емес, темір жол бойында орналасқандығында. Заманында Алаш арыстары бас қосып, қазақтың ордасы тігілер астана сайларда таңдаушылардың назары …

БАСПА ІСІНІҢ АЛҒАШҚЫ БАСПАЛДАҒЫ Read More »

ЕСКІРМЕЙТІН ЕСТІ ӘНДЕР

Ақан сері атындағы облыстық филармонияда «Сағындырған әндер-ай» атты концерт өтті. Мәдени шарада өткен ғасырдың 60-80 жылдары қазақ әнінің көкжиегін кеңейтіп, өресін биіктеткен өнер саңлақтары Әбілахат Есбаев, Бақытжан Байқадамов, Әсет Бей­сеуов, Нұрғиса Тілендиев, Шәмші Қалдаяқов, Сейдолла Бәйтереков, Ескендір Хасанға­лиев, Кеңес Дүйсекеев сынды сазгерлердің туындылары орындалды. – Ардақты тұлғалардың ғажап әндері жабырқаған жанның жүрегіне үміт отын жағып, …

ЕСКІРМЕЙТІН ЕСТІ ӘНДЕР Read More »

АБЫЛАЙДЫ ҚАЗАҚҚА ҚАЙТАРҒАН АДАМ

Қазақстан Тәуелсіздік алғаннан кейін тарихшы­лардың «Енді қазақ тарихы қалай жазылуы керек?» деген сұраққа жауап іздей бастауы заңды еді. Жетпіс жыл бойы басым идеология саналған коммунистік наси­хаттың бұғауына шырмалған кәсіби тарихшылардың өзі сенімсіздеу, аңтарылу кезеңін бастан өткізді. Дәл осы кезде Қазақстан Тәуелсіздігі туралы құжат­тарды қабылдауға Қазақ КСР Жоғарғы кеңесінің депутаты ретінде белсене қатысқан, әрі сол кезде …

АБЫЛАЙДЫ ҚАЗАҚҚА ҚАЙТАРҒАН АДАМ Read More »

ҚУЫРШАҚ НЕГЕ ҚАЗАҚША СӨЙЛЕМЕЙДІ?

Қазақ тілінің бүгінде мемлекеттік тіл ретінде өз тұғырына қона алмай отырғаны­ның бірнеше себебі бар. Кеңестік саясаттың салқынын айтып ақталған боламыз. Алайда егемендік алғанымызға 34-ші жылға кетті ғой, осы аралықта туғандардың, әсіресе соңғы уа­қытта өмір есігін ашқандардың тілінің шұбар­лығына келмеске кеткен заманның еш қаты­сы жоқ. Демек, кемшілік өзімізден. Қазақ тілін дамыту – мемлекеттік саясат­тың басым бағыттарының …

ҚУЫРШАҚ НЕГЕ ҚАЗАҚША СӨЙЛЕМЕЙДІ? Read More »

ТАҒДЫРЛЫ ТУЫНДЫ

Тарих парағына қанмен қат­талған 1986 жылғы Желтоқсан ыз­ғарында бодандық бұғауын бұзып, бостандық тілеп бұлқынған қазақ жастарының жүрегінде қазақ хал­қының арман-аңсары бұрқ-сарқ қайнап жатқан еді. Сол жүректен жанқиярлық ерлік те туды, мөлді­реп ән де туды. Ел басына күн ту­ған алмағайып уақытта дүйім ха­лық тебірене шырқаған «Қара бауыр қасқалдақ» әні дәл сол жылы өмірге келген. Әннің сөзін …

ТАҒДЫРЛЫ ТУЫНДЫ Read More »

АУЫЛДАН ШЫҚҚАН МИЛЛИОНЕР (хикаят)

 АНАСЫНЫҢ ПАНАСЫ Ол туғанда әкесі бірден: «Атын Жомарт қоямын» деді. Анасы: «Ой, әкесі, жомарт болу үшін алдымен бай болуы керек қой, колхоздың қойын баққан әкесінен қалатын байлығы жоқ, ол кімге несін беріп жомарт болсын? Одан да Байбол деп қойсаңызшы, бай болсын», – деп қарсыласыпты. Дегенмен, еркектің аты еркек емес пе, ауылсәбетке барды да, баласының метіркесіне …

АУЫЛДАН ШЫҚҚАН МИЛЛИОНЕР (хикаят) Read More »