«Soltüstık Qazaqstan»

PDF

Руханият

ҚЫР ҚЫЗЫНЫҢ ЕРЛІГІ

Адамзат тарихындағы ең зұлмат қантөгіс – Екінші дүниежүзілік соғыста «Отан үшін, жер үшін!» деп қасық қаны қалғанша, ақтық демі таусылғанша шайқасқан отандастарымыздың ерлігі – бір-бір дастан. Ал елі барда ерен ерлер есімі ешқашан ұмытылмауға тиіс. Осы мақсатта Солтүстік Қазақстан облыстық мемлекеттік архив ұжымы жүйелі жұмыс атқарып келеді. Жеңістің 65 жылдығы қарсаңында «Ұлы Отан соғысы Солтүстік …

ҚЫР ҚЫЗЫНЫҢ ЕРЛІГІ Read More »

ШЕЖІРЕ-ҒҰМЫР

1967 жыл. Қаңтар айының алғашқы күндері КазГУ-дың үлкен акт залында елге әйгілі Сәбит Мұқановпен кездесу болды. Ертегідей шаһарды да, аңыз жазушыны да алғаш рет көргенім. Сәбең әзіл-оспаққа жүйрік, айтқыш ойнақы сөйлейді екен. Аудиторияны өз уысында ұстап, қызықты шығармашылық ойларымен бөлісті. Есімде қалғаны: он алты томдық таңдамалы шығармаларым шықпақшы, «Госплан» терлейді» дегені бар. Әсіресе Шоқан Уәлиханов …

ШЕЖІРЕ-ҒҰМЫР Read More »

ҚАЛАМГЕРДІҢ КӨЗІНДЕЙ

Жамбыл ауданындағы Сәбит ауылында орналасқан С.Мұқанов атындағы әдеби-мемориалдық үй-мұражай өңіріміздің киелі жерлерінің картасына енген. 35 жыл ішінде мұражайдағы жәдігерлерді Қазақстанның әр түкпірінен, сондай-ақ алыс-жақын шетелден келген мыңдаған мейман тамашалады. Музейге айналған ғимаратты 1959 жылы Сәбит Мұқановтың өзі мен оның немере ағасы Ш.Мұстафин Благовещенка ауылындағы бұрынғы ауыл көпесінің ағаштан тұрғызылған үйінен құрастырып, салған. 180 шаршы метрді …

ҚАЛАМГЕРДІҢ КӨЗІНДЕЙ Read More »

ЕЛ ҰМЫТПАС ЕСІМДЕР

Әке қадірін ерте күннен біліп өскен ұрпақпыз ғой. Жалғыз мен емес, Тайынша ауданына қарасты ынтымағы бұзылмаған Қарағаш ауылында туып-өскен, үлкендердің жақсы істерін жалғастырып келе жатқан буын бақилық болған азаматтарын еш ұмытпайды, олардың аманатына адал. – Шіркін, заман-ай, – дейтін елдегі көнекөз қарттардың бірі – соғыс және еңбек ардагері, марқұм Шайхислам ақсақал (Шайқы Уәлиев). – Осы …

ЕЛ ҰМЫТПАС ЕСІМДЕР Read More »

КІТАП – БІЛІМ БҰЛАҒЫ

Әлемнің көптеген елдерінде кітап күнін атап өту дәстүрге айналған. Өркениет биігіне ұмтылған озық ойлы ұлттар әлдеқашан кітап оқудың пайдасын ұғынып, жастардың бойындағы әдебиетке деген ықыласын оятуға ден қойған. Елімізде де қоғам белсенділерінің осындай мереке жариялау идеясын көтеріп жүргендеріне көп болды. Бұл ұсыныс қолдау тауып, Ұлттық құрылтайдың үшінші отырысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев елде кітап мерекесі …

КІТАП – БІЛІМ БҰЛАҒЫ Read More »

ЖАУЫНГЕР ЖӘДІГЕРЛЕРІ

Облыстық тарихи-өлкетану музейінде ұйымдастырылған көрме Жеңістің 80 жылдығына арналды. Көрме сөресіне Екінші дүниежүзілік соғыс туралы мол мәлімет, құжаттар, суреттер, майдангерлердің жеке заттары, қару-жарақ және фашистерден алынған бұйымдар қойылды. Жәдігерлердің басым көпшілігін музейге соғыс ардагерлерінің туған-туыстары әкеліп тапсырған. Көрмеге келушілер 858-ші артиллериялық полк батареясының командирі Иван Прядконың соғыста түскен суретін, тапанша қабын, сыйға алған қалта сағатын …

ЖАУЫНГЕР ЖӘДІГЕРЛЕРІ Read More »

МАЙДАНГЕР ДӘПТЕРІ

Менің алдымда қалыңдығы пышақтың қырындай ғана ескі дәптер жатыр. Әбден тозығы жеткен, бұрыштары мүжіліп, ақжем болып қалыпты. Сарғайған беттеріндегі әріптер өше бастаған. Таныса келе, ғасырға жуық ғұмыры бар, оқ пен дәрінің исі сіңген бұл дәптердің айтар сыры аз емес екеніне көз жеткіздім. Дәптер деген аты болмаса, иесі әу баста кітап шығаруға ниеттенген сияқты. Оны өз …

МАЙДАНГЕР ДӘПТЕРІ Read More »

АУЫЛ ТАРИХЫН АЙШЫҚТАҒАН

Кезінде Уәлиханов ауданының құрамында болған Күрлеуіт ауылының бүгінде жұрты ғана қалған. 2010 жылы ресми түрде елді мекендер тізімінен шығарылып, ауылдың соңғы тұрғындары 2012 жылы өзге аудандар мен қалаларға амалсыздан көшіп кетті. Ауыл жоқ болса да, сол елді мекенде дүниеге келген, жүрегі «туған жер» деп соққан адамдар бар. Сол жанашыр жандардың қолдауымен жуырда Алматы қаласындағы баспалардың …

АУЫЛ ТАРИХЫН АЙШЫҚТАҒАН Read More »

КІТАП МЕРЕКЕСІ

С.Мұқанов атындағы облыстық ғылыми-әмбебап кітапханада Ұлттық кітап күніне орай іс-шара өтті. Рухани шараға өңір кітапханаларының қызметкерлері, жергілікті ақын-жазушылар мен оқырмандар қатысты. Жиынды ашқан облыстық мәдениет, тілдерді дамыту және архив ісі басқармасының басшысы Досбол Әбдіриисов жиналғандарды осынау айтулы күнмен құттықтап, кітап оқудың маңыздылығына тоқталды. Шара қонағы – жазушы-журналист Жарасбай Сүлейменов сөз сөйлеп, мерекенің маңызы зор екенін …

КІТАП МЕРЕКЕСІ Read More »

ҒЫЛЫМ ТАППАЙ МАҚТАНБА

Ғылым қызметкерлері күні қарсаңында М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университетінде «Жастар және ғылым – 2025: заманауи сын-қатерлерді болдырмаудың ғылыми тәсілдері» атты халықаралық конференция өтті. Академик Евней Бөкетовтің 100 жылдығына орай өткен шарада ғалым мұрасын дәріптеу, отандық ғылымды дамыту, жас ғалымдарды қолдау жайы сөз болды. Жиынға қатысқан отандық және шетелдік зерттеушілер, білім алушылар өз ойларын ортаға салды. …

ҒЫЛЫМ ТАППАЙ МАҚТАНБА Read More »

СМАҒҰЛ ҚҰБЫЛЫСЫ

Мына тағылымды дерекке мән бере қараңызшы: қазақтың тәуелсіздігі үшін соңғы демі таусылғанша аянбай күрескен Смағұл Сәдуақасұлы 1933 жылы 16 желтоқсанда қайтыс болды. Араға 58 жыл салып, 1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан тәуелсіздігін жариялады. Бұл – жай сәйкестік емес, рухтың һәм намысқа толы сенімнің сәйкестігі! Сонда бұрынғы-кейінгі қаһармандар, Кенесары мен Наурызбай, Әлихан мен Ахмет, Мұстафа мен …

СМАҒҰЛ ҚҰБЫЛЫСЫ Read More »

ӨНЕР КӨШІ КӨРІКТІ

Наурызда жұртшылықты қуанышқа бөлеген республикалық командалық айтыс арада ай өтпей екінші мәрте Қызылжар төрінде салтанат құрды. Өткен айналымда Шығыс Қазақстан облысының командасынан озған жергілікті өнерпаздар бұл жолы астаналық майталмандармен бақ сынасты. Жердің бауыры жібіп, егіс алқаптары бусанып жатқан шақта өткен айтыстың тақырыбы еңбек адамдарына арналды. Шараны жүргізген ақын Аманжол Әлтай теріскейдегі диқандардың еңбегі құрметке лайық …

ӨНЕР КӨШІ КӨРІКТІ Read More »

АЖАЛДЫ ЖЕҢГЕН ҒАЛЫМ

Аққан жұлдыздай жарқ етіп өте шыққан ғұмыр. Шоқан Уәлихановтың өмірі қысқа болғанымен, жұмбақтары көп. Әсіресе туған жерден, туыс-туғаннан жырақта жан тапсыруы туралы түрлі пікірлер бар. Н.Погодин атындағы орыс драма театрында сахналанған «Шокан. Монолог шепотом» қойылымында көптеген сауалдарға жауап берілген. Өткен сенбі-жексенбі күндері спектакльдің премьерасы өтті. Қойылым басталар алдында театрдың екінші қабатындағы фойеде Сырымбеттегі Шоқан Уәлиханов …

АЖАЛДЫ ЖЕҢГЕН ҒАЛЫМ Read More »

БАБА ЖОЛЫН ҚУҒАН БАБЕКЕ БАТЫР

Әрбір мемлекеттің тарихында ешқашан ұмытылмайтын тұлғалар бар. Олардың есімдері халық жадында сақталады. Біздің еліміздің өткеніне көз жүгіртсек, ата-бабаларымыздың ерлігі мен батырлығының арқасында бүгінгі тәуелсіз Қазақстан қалыптасқанын көреміз. XVIII ғасырдағы қазақ-орыс қатынастары туралы архивтік деректер мен соның негізінде жазылған тарихи еңбектерде батыр Бабеке Құлекеұлының есімі жиі аталады. Құлеке батыр (1702-1763 ж.) – Абылай ханның оң қолы, …

БАБА ЖОЛЫН ҚУҒАН БАБЕКЕ БАТЫР Read More »

САҒЫНДЫРҒАН «ГАУҺАРТАС» Қызылжар төрін думанға бөледі

Биыл Сегіз сері атындағы қазақ халық аспаптары оркестрінің құрылғанына 25 жыл толды. Айтулы шараға орай Ақан сері атындағы облыстық филармонияда «Гауһартас» республикалық ұлттық өнер фестивалі өтті. – Бұл шараны өңіріміздің мәдени өміріндегі жарқын сәт десек те болады. Фестивальге республикамыздың түкпір- түкпірінен белгілі композиторларды, дирижерлерді арнайы шақырдық. Белгілі композитор, жерлесіміз Жоламан Тұрсынбаев өнердің қайнаған ордасы – …

САҒЫНДЫРҒАН «ГАУҺАРТАС» Қызылжар төрін думанға бөледі Read More »

МЕЙІРІМ НӘРІ

Зекет – Ислам дінінің негізгі бес тірегінің бірі. Тазару, өсу, өну, береке деген мағыналарды білдіреді. Ал шариғатымызда зекет деп нисап көлеміне жететін дәулеті бар мұсылман кісінің байлығының бір бөлігін жылына бір рет Құранда көрсетілген топтағы адамдарға беруді айтады. Қайырымды жандардың зекет парызын өтеуі дұрыс бағытта жүргізілуі үшін 2012 жылы ҚМДБ жанынан «Зекет және қайырымдылық» қоры …

МЕЙІРІМ НӘРІ Read More »

ЕДАҒАҢНЫҢ БАЛТАСЫ

Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында майдандағы сарбаздар соңғы демі қалғанша жан аямай күрессе, тылдағы еңбек те бір толастаған жоқ. Майданға аттанған ерлердің орнын елде қалған қариялар, әйелдер мен балалар басты. Олар сарбаздарды азық-түлікпен, шикізатпен қамтамасыз етті. Сондықтан Жеңіс күні – тыл ардагерлерінің де мерекесі. Қазақтың батыр ұлы Бауыржан Момышұлы: «Ұрыс, соғыс деген екі сөз бар. Соғыс …

ЕДАҒАҢНЫҢ БАЛТАСЫ Read More »

БАЛАЛАР ЖАНЫНЫҢ БАҒБАНЫ

Ғабит Мүсірепов атындағы облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасында есімі елге белгілі жазушы, Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты Толымбек Әбдірайымның «Құс ұясы» атты кітабының тұсауы кесілді. – Менің бұл туындым түрлі-түсті 58 суретпен безендірілген, 370 беттен тұрады. Кітапқа балалар мен жасөспірімдерге арналған әңгімелерім, ертегілерім мен 3 повесім топтастырылған. Сиясы кеппеген кітабымның таныстырылымын Қызылжарда өткізуімнің өзіндік себебі …

БАЛАЛАР ЖАНЫНЫҢ БАҒБАНЫ Read More »

ҰЛЫ ДАЛАНЫ КҮЙІМЕН ТЕРБЕГЕН

Биыл әйгілі күйші, композитор, дәулескер домбырашы Нұрғиса Тілендиевтің туғанына 100 жыл толды. Мерейтойға орай Қазақстан халқы облыстық ассамблеясында «Өз елім» атты концерт ұйымдастырылды. Ұлы композитордың мұрасын ұлықтаған кешті аға буын өкілдері мен студенттер тамашалады. Нұрғиса Атабайұлы 1925 жылы 1 сәуір күні Алматы облысы, Іле ауданындағы Шилікемер ауылында дүниеге келген. Әкесі Атабай домбырашы, халық әндерінің білгірі …

ҰЛЫ ДАЛАНЫ КҮЙІМЕН ТЕРБЕГЕН Read More »

ОТАНДЫҚ КИНОНЫҢ ОНКҮНДІГІ

Елімізде отандық киноны ілгерілету жұмыстары жалғасуда. Бұл – маңызды міндет, оның орындалуы қазақстандық кинематографияны жаңа деңгейге көтеруге мүмкіндік береді, әрі әрбір фильмге өз көрерменін табуға септеседі. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық құрылтайдың төртінші отырысында киноиндустрияның дамуын ерекше атап өткен болатын. «Qyzyljar» креатив орталығында қазақ киносының күндері басталды. Басты мақсат – көпшілікті дарынды режиссерлермен және олардың …

ОТАНДЫҚ КИНОНЫҢ ОНКҮНДІГІ Read More »