«Soltüstık Qazaqstan»

PDF

Руханият

ЕКІ АЛЫПТЫҢ ӘДЕБИ MҰРACЫHДAҒЫ РУXAHИ ҮHДЕCTІK

Meмлeкeт бacшыcы Қacым-Жoмapт Toқaeв “Aбaй жәнe XXІ ғacыpдaғы Қaзaқcтaн” мaқa­лacындa eлiмiздi дaмытy үшiн ұлы aқынның пapacaтты oйлapынa тepeң үңiлyiмiз кepeк eкeндiгiн aйтaды. “Aбaй cөзi ұpпaқ­тың бaғыт aлaтын тeмipқaзығынa aй­нaлyы қaжeт”, – дeп aқын мұpacының бүгiнгi тaңдa, ipгeлi eл бoлaмыз дeп жaтқaн кeздe қaншaлықты мaңы­зы зop eкeнiн aтaп өткeн. Шынымeн дe, мемлекеттiң қaзipгi зaмaнғы бейнеciн түciнуде …

ЕКІ АЛЫПТЫҢ ӘДЕБИ MҰРACЫHДAҒЫ РУXAHИ ҮHДЕCTІK Read More »

Достықтың белгісі

Жамбыл ауданындағы И.Шухов мемориалдық мұражайдағы 3867 жәдігердің ішінен ерекше көзге түсетіні – “С.Мұқанов пен Ғ.Мүсірепов И.Шуховтың үйінде” картинасы. Онда суретші Анатолий Бургаев үш қаламгердің әңгімелесіп отырған мамыражай сәтін бейнелеген. Мұражай қызметкерлерінің айтуынша, солтүстікқазақстандық қылқалам шебері 3 жыл салған туындыны 2013 жылы Индустрия және жаңа технологиялар министрі мұражайға сыйға тартқан. Үш қаламгер бала күндерінен бір-бірін жақсы …

Достықтың белгісі Read More »

Батырлар рухы өшпейді

Тәуелсіздігімізді алып, халқы­мыз­дың рухани жан дүниесі жаңар­ған кезде әркім өзінің тарихи шежіре­сін кейінгі ұрпаққа мұра ету қамына кірісті. Бұл жас ұрпақтың туған жер­ге деген шынайы сүйіспеншілігін арт­тыруға, өлке тарихымен танысуға, жұрт біле бермейтін кейбір көмескі та­рихты, таңдаулы тұлғаларды тануға мүмкіндік берді. Қазақ батырлары және олардың ел тағдырындағы тарихи орны жайлы айтқанда біз, біріншіден, олардың тереңнен …

Батырлар рухы өшпейді Read More »

МЕККЕДЕ ҚОНАҚҮЙ САЛДЫРҒАН АҢДАМАС ҚАЖЫ

Қазақтардың Меккеге кажы­лық­қа барғанда түсетін үй жайы – тәкия туралы белгілі жазушы Дүкенбай Досжан “Абай ай­насы” кі­табында мынадай та­ри­хи де­рек­терді келтіреді: “1874 жылы хажыға барға­нында ха­жы­лары түсетұғын Мек­кеде бір тәкия яғни үй сатып алып құ­дайы қылып еді. Осы күнде кіші тәкия деп атайды. Кіші жүзден бір Сұлтан деген бек ға­лым жігіт ие болып тұр. Басында …

МЕККЕДЕ ҚОНАҚҮЙ САЛДЫРҒАН АҢДАМАС ҚАЖЫ Read More »

Махаббат — мәңгілік тақырып

Әзілхан Нұршайықовтың 1970 жылы жарық көрген “Махаббат, қызық мол жылдар” романын оқымаған адам жоқ шығар. Жастық шақтың боямасыз сәттерін көз алдыңа әкелген ұлы шығармада Ербол жақсы жігіт, Меңтай білімді қыз екенін көрсетіп қана қоймай, солар арқылы халқымыздың бойындағы кейінгі ұрпаққа үлгі боларлық дәстүр, қасиеттерін насихаттауды көздегенін көруге болады. “Апамның айтқандары”, “Өз ойларым”, “Алтын діңгек” сияқты …

Махаббат — мәңгілік тақырып Read More »

ҚЫЗЫЛЖАРҒА ӘДЕБИЕТ МҰРАЖАЙЫ ҚАЖЕТ

Солтүстік Қазақстан облысы – Қожаберген жырау, Сегіз сері, Ақан сері, Шал ақын, Мағжан Жұмабаев, Сәбит Мұқанов, Ғабит Мүсірепов, Сафуан Шаймерденов, Кәкімбек Салықов, Ермек Серкебаев бастаған марқасқалардың кіндік қаны тамған жер. Иә, өз туған жерімен, сол топырақта дүниеге келген ұлыларымен мақтанғанды кім жек көрсін? Алайда қазақтың біртуар ұлдарынан қалған мол мұраны көздің қарашығындай сақтай алмай отырғанымыз …

ҚЫЗЫЛЖАРҒА ӘДЕБИЕТ МҰРАЖАЙЫ ҚАЖЕТ Read More »

Жарты бөлке (Новелла)

– Бір үзім болса да, нан табылса ғой, – деді күбірлеп, көктемгі жабағының жүніндей ұйысқан қара қоңыр сақал-мұртының арасынан бірдеңе жыбырлағандай болды, дауысын өзі де естіген жоқ. Аузын ашып сөйлемегеніне де екі күнге жуықтап қалыпты, көмекейі қаңсып, әл-дәрмені құрып барады екен. Алда бұлдырап бір шоғыр ауыл көрінеді. Соған дейін жетсе, талғажау қыларға бірдеңе табылып қалар. …

Жарты бөлке (Новелла) Read More »

Алыстай береді екен арман ұзап

Ақын, Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі Серғазы Қайырболды 1995 жылы 4 желтоқсанда Солтүстік Қазақстан облысы, Ақжар ауданы, Жаңаауыл елді мекенінде туған. Алғашқы өлеңдері студенттік шағында “Әдебиет порталы”, “Мәдениет порталы”, “Ұлт.kz”, “Қаламгер.kz” сайттарында, “Адырна” республикалық әдеби-танымдық журналында, көкшетаулық жас ақындар антологиясында жарияланған. 2018 жылы “Post Scriptum” атты тұңғыш жыр жинағы жарық көрген. Оқырман назарына ақынның топтама өлеңдерін …

Алыстай береді екен арман ұзап Read More »

АБАЙ – ОЛ ҮЛКЕН ӘЛЕМ

Өткен сенбі күні облыс орталығында Абай Құнан­бай­­ұлы­ның 179 жылдығына орай бірқатар мәдени ша­ралар өтті. Алдымен қоғам белсенділе­рі мен жастар Петропавл қаласы­ның орталық алаңында орналас­қан Абай және Пушкин ескерткішіне гүл шоқтарын қойды. Сондай-ақ Абай күні аясында өңірде ақын­ның өлеңдерін жатқа айтудан челлендж ұйымдастырды. Іс-шаралар легі С.Мұқанов атындағы облыстық ғылыми-әмбебап кі­тап­ха­нада өткен “Жүре­гімнің тү­біне терең бойла” атты …

АБАЙ – ОЛ ҮЛКЕН ӘЛЕМ Read More »

Мыңмен жалғыз алысқан

ХІХ ғасырдың тарихи-әлеуметтік жағдайы қазақтың өмір сүру деңгейінің көрінісі еді. Дәуір тарихы бұл ғасырда қазақ дала­сына қоңыраудың сылдырын ал­ғаш болып естірткен ағартушы, пе­дагог, ақын, гуманист Ыбырай Алтынсаринді, белгілі саяхатшы, этнограф-ғалым Шоқан Уәлиха­новты, философ, ақын, аудар­машы Абай Құнанбайұлын тарту етті. Қазақ даласын әнімен әлди­леген сал-серілерді сыйлады. Олар қазақтың маң­дайына біткен шоқ жұлдыздары еді. Әрқайсысы дарқан даланың …

Мыңмен жалғыз алысқан Read More »

“МӘҢГІЛІКТІҢ” МЕРЕЙІ ҮСТЕМ

“Мәңгілік” би ансамблі Болгарияда өткен халықаралық байқауда өнер көрсетіп, бас жүлдені жеңіп алды. Бұл – жеті жыл бұрын құрылған би ансамблінің алғашқы жеңісі емес. Шілденің 16-ы мен тамыз­дың 3-і күндері аралығында Бол­гария мемлекетінде халықара­лық бишілер байқауы өтті. Ерек­ше сайысқа Қазақстаннан тек “Мәңгілік” би ансамблі шақырту алған. Олар шетелдік сахнада қа­зақ халқының ұлттық билерін ұсынды. Осы …

“МӘҢГІЛІКТІҢ” МЕРЕЙІ ҮСТЕМ Read More »

АУЫЛ МӘДЕНИЕТІНІҢ АУҚЫМЫ ТАРЫЛМАСЫН

Ақан сері, Үкілі Ыбырай, Сегіз сері сынды дүлдүлдердің дүбірі қалған Қызылжар елі – ежелден ән мен жырдың бесігін тербеткен құтты мекен. “Алыптар ауылдан шығады” дегендей осы күні ел аузында жүрген өнер майталмандарының қай-қайсысы болсын кезінде ауыл сахнасынан түлеп ұшты емес пе? Сол талантты жандардың өнерін ұштаған ауылдағы руханият ошағы – Мәдениет үйлерінің қазіргі халі қалай? …

АУЫЛ МӘДЕНИЕТІНІҢ АУҚЫМЫ ТАРЫЛМАСЫН Read More »

Еркіндік үшін күресті

ХХ ғасырда елді оянуға, білім алуға, мәдениет пен ғылымға шақырып, тәуелсіз мемлекет атануға үндеген Алаш қайраткерлерінің арасында солтүстік өңірдің тумалары көп болғанын көзі ашық, көкірегі ояу қазақтың бәрі біледі. Атап айтқанда, олардың қатарында Мағжан Жұмабаев, Смағұл Сәдуақасұлы, Қошке Кемеңгерұлы, Бекмұхамед Серкебаев, Абдолла Байтасұлы сынды тұлғалар бар. Менің нағашы атам Мұхамеджан Бейсенов те белгілі ұлт зиялыларымен …

Еркіндік үшін күресті Read More »

Таңат БЕЙСЕНБАЕВ: “РУХАНИЯТТАН АЛЫСТАҒАН АДАМ ДАҒДАРЫСҚА ҰШЫРАЙДЫ”

– Таңат Ошыбайұлы, әңгімені әріден бастайық, Арқаның сал-серілерін үлгі тұтқан жасқа атақты Ғарифолла Құрманғалиевтің шәкірті атанып, Батыс ән мектебінің мақамын меңгеру оңай болмаған болар. – Арқа, Жетісу, Маңғыстау, Сыр өңірі, Батыс дәстүрлі ән мектептері барын жақсы білерсіз. Арқада тұрып, бұл жақтың ән айту стилі бойымызға сіңгендіктен Ғарифолла ағайымның дәрістері оңай тие қоймады. Әскер қатарынан келген …

Таңат БЕЙСЕНБАЕВ: “РУХАНИЯТТАН АЛЫСТАҒАН АДАМ ДАҒДАРЫСҚА ҰШЫРАЙДЫ” Read More »

СЕГІЗДІҢ ЖАРЫ ЫРЫСБИКЕ ЖАЙЫНДА

Қазақтың киелі жерлерін ара­лау, тәу ету, тағзым жа­сау мақса­тында тарих тарлан­боздары құн­дақталған киелі ме­кен Қызыл­жарға келдік. Сапар ба­рысында атақты Қожаберген жы­раудың жат­қан жеріне барып, Сегіз се­рінің ұрпақтарымен кездес­тік. Та­рихын зерделеп, тере­ңірек та­ныстық. Қанша деген­мен, кітап­тан оқыған бір бөлек те, өз көзің­мен көрген мүлдем бө­лек дүние ғой. Сезінесің, тере­ңірек ұғына тү­сесің. Сегіз сері біздің Ырысбике деген …

СЕГІЗДІҢ ЖАРЫ ЫРЫСБИКЕ ЖАЙЫНДА Read More »

СЕГІЗ ҚЫРЛЫ, БІР СЫРЛЫ

Булаев қаласындағы “Дос­тық” мәдениет және демалыс саябағының меңгерушісі Мей­рам Рыспаев ұлттық мұрамыз­ды сақтап, мәдени құндылықтардың дамуына үлес қосып жүр. Ол ауданның қоғамдық-сая­си өміріне белсенді қатысып, он жыл бойы “Мақсат” қазақ этномәдени бірлестігіне жетек­ші­лік етуде. Қоғамдық жұмыстармен өнерді де қатар ұстауда. Он саусағынан өнер тамған азамат – үздік қол­өнер шебері. “Жігітке жеті өнер де аз” де­ген …

СЕГІЗ ҚЫРЛЫ, БІР СЫРЛЫ Read More »

“ҚҰСТАР ҚАЙТЫП БАРАДЫ”

Ағаш жапырақтары сарғайып, күн нұрын сирек шашып, күңіреніп күз жеткенде құстардың жылы жаққа қайтатыны – табиғи заңдылық. Сол бір құбылысты сазды әуенге айналдырып, қазақ халқына өлмейтін ән сыйлаған Нұрғиса Тілендиевтің “Құстар қайтып барады” әнін еңбектенген баладан еңкейген қарияға дейін айтып жүр десем, қателеспеймін. 1965 жылы Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері Нұрғиса Тілендиев “Қазақфильм” киностудиясында музыкалық …

“ҚҰСТАР ҚАЙТЫП БАРАДЫ” Read More »

Естеліктер сыр шертеді

Сәбит Мұқанов атындағы облыстық ғылыми-әмбебап кітапханада жерлесіміз, білім беру саласының ардагері Ғабит Қоңырбаевтың “Есіме алсам, ойыма салам” атты кітабының тұсаукесері өтті. Шараға зиялы қауым өкілдері, ақын-жазушылар, қоғам қайраткерлері, журналистер, автордың достары, туған-туысқандары қатысты. Алғашқы болып кітаптың жарық көруіне себепкер болған, оған өз үлесін қосқан кітаптың редакторы, заң ғылымының докторы Қайыртай Шигиров сөз сөйледі. Кітаптың таспасын жерлесіміз …

Естеліктер сыр шертеді Read More »

Мұхаммедәлі ИСПАНОВ: “АГРОНОМ МЕН СПОРТШЫ БАСҚАРҒАН МӘДЕНИЕТ ОҢБАЙДЫ”

– Мұхаммедәлі Нұрманұлы, театр сахнасынан кетіп, қазір қалалық Мәдениет үйінің көркемдік жетекшісі қызметінде жүрсіз. Өнер адамы ретінде іздегеніңізді таптыңыз ба? – Көркемдік жетекші – аса бір үлкен қызмет емес. Бірақ өнерпаздардың сахнаға не алып шығатынын жоспарлау, болатын концерттің сценарийін құру, айтатын әндерді таңдау сияқты көзге көріне бермесе де, үлкен жауапкершілікті талап ететін жұмыстары көп. Мәдениет …

Мұхаммедәлі ИСПАНОВ: “АГРОНОМ МЕН СПОРТШЫ БАСҚАРҒАН МӘДЕНИЕТ ОҢБАЙДЫ” Read More »

БАТЫР РУХЫНА ТАҒЗЫМ

“Өткенсіз бүгін, бүгінсіз бола­шақ жоқ”, – деген сөздің тереңін­де салмақты мән-мағына жатыр. Қазақ халқы ерте заманнан баба­лар рухына тағзым етуді парыз-міндет санаған. Ата-баба ру­хына тағзым ету мақсатында Оразбай батырдың 275 жылдық мерейтойына және оның ұрпақ­тарының осы жерге қоныстанға­нына 90 жыл толуына орай Ақ­жар ауданының Май ауылында ас беріліп, батырдың басына белгі қойды. Тарихи мәліметтерге сүйен­сек, …

БАТЫР РУХЫНА ТАҒЗЫМ Read More »