«Soltüstık Qazaqstan»

PDF

Руханият

ҮЗДІК АУЫЛ КІТАПХАНАСЫ

Астанада мәдениет және өнер ұйымдары мен қызметкерлеріне арналған «Рухани қазына – 2025» республикалық фестивалі қорытындыланды. Байқау үш бағыт бойынша ұйымдастырылды. Атап айтсақ, мемлекеттік музейлер, кітапханалар және мәдени-демалыс ұйымдары арасында өтті. Оған қатысу үшін 86 кітапхана, 50 мәдени-демалыс ұйымы және 32 мұражай өтінім тапсырған. Байқау материалдарын үш күн бойы білікті қазылар алқасы сараптады. Қорытынды отырыс нәтижесінде …

ҮЗДІК АУЫЛ КІТАПХАНАСЫ Read More »

АУЫЛДЫ ТАЗАЛЫҚҚА ҮЙРЕТКЕН МАЙДАНГЕР

Біздің әкеміз Қаратай Әбілеұлы Аблин Солтүстік Қазақстан облысының Есіл ауданына қарасты (бұрынғы Ленин ауданы) Қарағай ауылында 1925 жылы 30 қаңтарда дүниеге келген. Әке мен шешеден ерте жетім қалған. Ағасы Елубай екеуі бірін-бірі жетектеп, нағашы жұртын паналап өскенін әкем айтып отырушы еді. 1941 жылы ағасы Елубай, 1943 жылы 18 жасында әкеміз соғысқа аттанған. Забайкалье фронтының 1917 …

АУЫЛДЫ ТАЗАЛЫҚҚА ҮЙРЕТКЕН МАЙДАНГЕР Read More »

«Басыма қонған бағым еді»

Облысымыздың құрметті азаматы, жазушы-журналист Жарасбай Сүлейменов бір кездескенімізде: «Самрат, есімі аталмай кеткен Октябрь Әлібек деген азамат болған-ды. Мүмкіндік туып жатса, қаламгер атаңның атын асқақтатып, жерлестеріміздің есіне салып қойсаң, сауапты іс тындырар едің», – деп бағыт сілтеген еді. Сұрастыра келе, қала іргесіндегі Қызылжар ауданы, Бескөл ауылында тұратын Теңдік деген қарындасының баласы Дулат Наурызбаевты тауып, одан жақсының …

«Басыма қонған бағым еді» Read More »

«ХАН МЕН ПАТША ҚАМАЛЫН ЕТТІҢ ОЙРАН»

Он тоғызыншы ғасырдың бірінші жартысында тарих төріне көтерілген қазақ батырларының бірі – Қожық Мақашқажыұлы. «Қожық ұры», «Қожық қары», «Қожық жауыз» деген дақпырт атақ жылдан-жылға, ауыздан-ауызға жетіп, ақиқаты мен аңызы аңызғақ желдей халықтың жадында алакөбең күйде сақталды. Бірақ сол сұрапыл заманның салымын шала білген, айбынды мінезімен ғана емес, көкжиегі кең ақылымен болашақты меңзей алған адамдар болды …

«ХАН МЕН ПАТША ҚАМАЛЫН ЕТТІҢ ОЙРАН» Read More »

ҚҰРЫШ САУЫТТЫ ПОЙЫЗ

Фашистік Германияның кеңес одағына соғыс ашуы күтпеген жағдай болғаны белгілі. Батыс шекарасының ен бойында таңғы сағат төрттен бастап ұрыс қызып, жау ел шетіне ендеп кіріп жатқанда ештеңеден қаперсіз Мәскеудегі Бүкілодақтық радио сағат жетіде күндегідей таңғы гимнастика, одан кейін алдағы егін орағына дайындық, кәсіпорындар туралы жаңалықтар беріп жатқан. Бұл кезде Оңтүстік-батыс майданында шегініс басталып, аса қиын …

ҚҰРЫШ САУЫТТЫ ПОЙЫЗ Read More »

АНАТОЛИЙ ШАЛОВ НЕГЕ ҰЛЫҚТАЛМАЙ КЕЛЕДІ?

Кітап пен газет-журнал оқуға құмарлық әдетіммен Солтүстік Қазақстан облысының энциклопедиясын парақтап отырып, 590 бетке жеткенде «Шалов Анатолий Федоро­вич, Шал ақын ауданының Көктерек ауы­лында туған. Ірі қоғам қайраткері. Ұлы Отан соғысының және еңбек ардагері. Экономика ғылымдарының кандидаты» деген аз сөзбен көп мағына ұқтыратын деректі ұшыраттым. Фотоға назар аударсам, өзімізбен ав­тошеберханада еңбек еткен, инженер- жабдықтаушы Николай Федорович …

АНАТОЛИЙ ШАЛОВ НЕГЕ ҰЛЫҚТАЛМАЙ КЕЛЕДІ? Read More »

МӘДЕНИЕТТІ МӘУЕЛЕТІП, ӨНЕРДІ ӨРІСТЕТКЕНДЕР

Қандай ұлт болсын өркениет биігіне өзінің сан ғасырлық мәдени қазынасына сүйеніп қана жете алмақ. Ал сол рухани мұрамыздың өміршең болып, ұзақ жасауы – бабалар аманатын арқалаған өнерпаздар мен мәдениет саласы қызметкерлерінің міндеті. Мамырдың мамыражай уағында аталып өтетін кәсіби мерекеде сала қызметкерлері құрметке бөленіп, құшағы гүлге толады. Биыл да Мәдениет және өнер қызметкерлері күніне орай үздіктер …

МӘДЕНИЕТТІ МӘУЕЛЕТІП, ӨНЕРДІ ӨРІСТЕТКЕНДЕР Read More »

СЕРІНІҢ САҢЛАҒЫ – СЕГІЗ ЕДІ

Ұлытау облысына жолға шыққандағы мақсатымыз – белгілі өнер зерттеушісі, Қазақстан Журналистер одағының мүшесі Серік Оспанмен атақты Сегіз серінің өмірі мен шығармашылығы төңірегінде әңгімелесу еді. Сапарымызды Домбауыл, Жошы хан, Алаша хан мазарларына барып, тарихи тұлғаларға тағзым етуден бастадық. «Сегіз сері өмірі мен музыкалық мұрасы» кітабының авторы Серік Кәрібайұлының айтуынша, атақты әнші һәм батыр туралы осы уақытқа …

СЕРІНІҢ САҢЛАҒЫ – СЕГІЗ ЕДІ Read More »

ЖАТ ЖЕРДЕ ЖЕРЛЕНГЕН ЖАУЫНГЕР

Кешегі сұм соғыста туған жерден бір уыс топырақ бұйырмай, басқа елде жер жастанған жауынгерлеріміз қаншама?! Әлдеқашан ұмытыла бастаған жерлеу орындарындағы майдангердердің сүйектерін анықтау осы күні де аяқталған жоқ. Менің нағашы ағам Базар Қасенов те көп боздақпен бірге Ресей жерінде мәңгілікке тыныстап жатыр. Жеңістің 80 жылдығы қарсаңында майдангердің жатқан жері анықталып, басына тағзым етудің мүмкіндігі туды. …

ЖАТ ЖЕРДЕ ЖЕРЛЕНГЕН ЖАУЫНГЕР Read More »

ЕСІМІ ҰМЫТЫЛМАЙДЫ

«Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға» деп Абай атамыз айтқандай, ел ардақтайтын абзал мамандықтың ақ жолына қажыр-қайратын, білім-қабілетін аямай, өмірінің салмақты жылдарын, бар асыл уақытын арнаған ұстаз, соғыс және еңбек ардагері Қали Хадесовтің есімін құрметпен атаймыз. Бұл кісінің ғұмырбаянының өзі кіршіксіз ұстаздықтың үлгісіндей. Бүкіл саналы ғұмырын білім беру ісіне жұмсап, 41 жыл мектеп директоры болды. Қали …

ЕСІМІ ҰМЫТЫЛМАЙДЫ Read More »

СМАҒҰЛДЫҢ АУЫЛЫНДА

Смағұл Сәдуақасұлының қазақ халқының есін жиып, іргесін бекіте бастаған аласапыран кезеңінде елге сіңірген ерен істерін негізінен ғалымдар жақсы біледі. Егер барлық халқымыз білсе, ел таныса, билік оны көрсе биылғы 125 жылдық мерейтойы республикалық деңгейде аталып, оған орталық бюджеттен қаражат бөлініп, есімі лайықты құрметтелер еді. Еліміз тәуелсіздігін алған елең-алаң шақта ұлттық арыстарымыз керемет ұлықталды. Абылайдың, Қабанбайдың, …

СМАҒҰЛДЫҢ АУЫЛЫНДА Read More »

«ДЕГЕНДЕ АТЫМ МАЙРА»

Қазақтың әншілік өнерін дамытып, белгілі композиторлардың ізбасарына айналған өнерпаздардың бірі – Майра Уәлиқызы. Жастық шағы қиындықпен өткен әншінің артында елге белгілі мол мұрасы қалды. Ал оның шығармашылығының шоқтығы саналатын ең құнды туындысы жұрт арасында «Майраның әні» деген атпен тараған ән екені белгілі. Майра Уәлиқызы 1896 жылы Кереку қаласында дүниеге келген. Бала тұрақтамаған Уәли мен Қатира …

«ДЕГЕНДЕ АТЫМ МАЙРА» Read More »

АБАЙ – ӘДІЛДІКТІҢ ЖАРШЫСЫ

С.Мұқанов атындағы облыстық ғылыми- әмбебап кітапхана мамандарының ұйымдастыруымен Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің облыстық департаментінде қазақтың бас ақыны Абай Құнанбаевтың мерейтойына арналған кеш өтті. Шараны ашқан департамент басшысы Бақдәулет Махмұд Абай Құнанбаевтың ұлт руханиятында алатын орнына тоқталып, ақын мұрасы адам бойына әділдік пен адалдық қасиеттерін қалыптастыратын ақыл көзі екенін айтты. Кеш барысында Сәбит Мұқанов атындағы …

АБАЙ – ӘДІЛДІКТІҢ ЖАРШЫСЫ Read More »

БЕРЛИНГЕ ДЕЙІН БАРҒАН БАНК ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ

Банк саласын соғыс жағдайына бейімдеу оңай болған жоқ. Мамандардың алдында эмиссияны тежеу мәселелерімен қатар соғыстың алғашқы кезеңінде бюджеттік кірістерді ұлғайту, мемлекеттік бюджет тапшылығын азайту, КСРО Мемлекеттік банкінің алдында қолма-қол ақшасыз есеп айырысу жүйесін соғыс уақытындағы жұмысқа бейімдеудің қиын міндеттері тұрды. Соғыс басталған кезде кәсіп орындар мен ұйымдар арасындағы экономикалық байланыстар мен ақша қатынастары күрт бұзылды. …

БЕРЛИНГЕ ДЕЙІН БАРҒАН БАНК ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ Read More »

«АЛАШ» СЫЙЛЫҒЫНЫҢ ИЕГЕРІ

Алматыда өткен Қазақстан Жазушылар одағының қорытынды жиынында бірқатар қаламгерлерге шығармашылық ұйымның марапаттары табысталды. Бұл кеште ондаған ақын-жазушы «Қазақстанның құрметті жазушысы» атағын, халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығын иеленді. Көпжылдық еңбегі жоғары бағаланғандардың қатарында Айыртау ауданының тумасы, ақын Есенгелді Сүйінов те бар. Өмірінің ұзақ жылын шығармашылыққа арнаған ақын 1958 жылы Айыртау ауданындағы Мәдениет (қазіргі Қарасай батыр) ауылында дүниеге …

«АЛАШ» СЫЙЛЫҒЫНЫҢ ИЕГЕРІ Read More »

ЕЛ ҚОРҒАНЫ – ЕР АМАНАТЫ

7 мамыр – Отан қорғаушы күні облыс әкімінің бірінші орынбасары Марат Тасмағанбетов бастаған қауым жылдағы дәстүрден жаңылмай, қазақ жерінің қорғаны болған батырлар – Ағынтай мен Қарасайдың ескерткішіне гүл шоғын қойып, бабалар рухына бір минут үнсіздікпен тағзым етті. Бұдан кейін орталық алаңға бет бұрып, мерекеге арнайы ұйымдастырылған салтанатты шараны тамашалады. Бұл жерде Астанада өтіп жатқан Ұлы …

ЕЛ ҚОРҒАНЫ – ЕР АМАНАТЫ Read More »

БАТЫР АТАҒЫ БЕРІЛМЕГЕН АЛТЫ АРЫС

Қазақ ұлтына деген кеңестік тәртіптің әділетсіздігі ұланғайыр болған ғой. Соның ішінде Кеңес үкіметі үшін қан майданда ерлік пен қаһармандықтың үлгісін көрсетіп, Кеңес Одағының Батыры атағына ұсынылса да берілмеген ағаларымыз көп болғанын енді біліп жатырмыз. Солардың алтауы Солтүстік Қазақстан облысының тумасы екен. 1919 жылы өмірге келген Үлфат Дүйсенов Ақмола облысының Есіл ауданында туған. Мұғалімдер институтын бітіргеннен …

БАТЫР АТАҒЫ БЕРІЛМЕГЕН АЛТЫ АРЫС Read More »

«ШОЛПАН ЖҰЛДЫЗ ӨЗІҢСІҢ ШОҚТАЙ ЖАРЫҚ»

Бала күнінен жетімдіктің ащы дәмін татып, 17 жасында майданға сұранып, ерлігімен елді тәнті еткен қазақтың жаужүрек қызы – Әлия Молдағұлова небәрі 19 жасында Кеңес Одағының Батыры деген ең жоғары атаққа ие болды. Ол соғыс жылдары 80-ге жуық фашистің көзін жойған. Әлия Молдағұлова 1925 жылдың 25 қазанында Ақтөбе облысының Қобда ауданындағы Бұлақ ауылында дүниеге келген. 7 …

«ШОЛПАН ЖҰЛДЫЗ ӨЗІҢСІҢ ШОҚТАЙ ЖАРЫҚ» Read More »

ҚАЙСАР РУХТЫ ЖАУЫНГЕР

Кешегі қанды майдан әр қазақтың шаңырағына өзінің ізін қалдырып кетті. Бес жыл бойы азаматтар соғыста жан алысып, жан беріссе, тылдағылар күндіз-түні ауыр жұмыс істеп, әскердегілердің тілеуін тілеумен болды. Сол бір қасіретті жылдар адамзат санасынан бүгінге дейін өшкен жоқ. Екінші дүниежүзілік соғыс біздің шаңырақты да айналып өтпеді. Әкем Зайнікен Шәріпов елін жаудан қорғау үшін жан аямай …

ҚАЙСАР РУХТЫ ЖАУЫНГЕР Read More »

РАҚЫМЖАННЫҢ КОМАНДИРІ

Он сегіз жасынан қардай бораған, жаңбырша жауған оқтың астында жүрген әкем Мұстақым Хасеновты ауылдастары «Ел ағасы», әріптестері мен туыс-бауырлары «Директор аға», «Мұстақ аға» деп ерекше бір жылылықпен атайтын. Аралағаш ауылында дүниеге келген оның аталары дәулетті, қайратты адамдар болған. Әкем ата-анасынан ерте айырылып, бала кезінен өмірдің ыстық-суығын көп көріп өскен, өзі талаптанып, жоғары білім алған. Қайырымы …

РАҚЫМЖАННЫҢ КОМАНДИРІ Read More »