«Soltüstık Qazaqstan»

PDF

Руханият

АЖАЛДЫ ЖЕҢГЕН ҒАЛЫМ

Аққан жұлдыздай жарқ етіп өте шыққан ғұмыр. Шоқан Уәлихановтың өмірі қысқа болғанымен, жұмбақтары көп. Әсіресе туған жерден, туыс-туғаннан жырақта жан тапсыруы туралы түрлі пікірлер бар. Н.Погодин атындағы орыс драма театрында сахналанған «Шокан. Монолог шепотом» қойылымында көптеген сауалдарға жауап берілген. Өткен сенбі-жексенбі күндері спектакльдің премьерасы өтті. Қойылым басталар алдында театрдың екінші қабатындағы фойеде Сырымбеттегі Шоқан Уәлиханов …

АЖАЛДЫ ЖЕҢГЕН ҒАЛЫМ Read More »

БАБА ЖОЛЫН ҚУҒАН БАБЕКЕ БАТЫР

Әрбір мемлекеттің тарихында ешқашан ұмытылмайтын тұлғалар бар. Олардың есімдері халық жадында сақталады. Біздің еліміздің өткеніне көз жүгіртсек, ата-бабаларымыздың ерлігі мен батырлығының арқасында бүгінгі тәуелсіз Қазақстан қалыптасқанын көреміз. XVIII ғасырдағы қазақ-орыс қатынастары туралы архивтік деректер мен соның негізінде жазылған тарихи еңбектерде батыр Бабеке Құлекеұлының есімі жиі аталады. Құлеке батыр (1702-1763 ж.) – Абылай ханның оң қолы, …

БАБА ЖОЛЫН ҚУҒАН БАБЕКЕ БАТЫР Read More »

САҒЫНДЫРҒАН «ГАУҺАРТАС» Қызылжар төрін думанға бөледі

Биыл Сегіз сері атындағы қазақ халық аспаптары оркестрінің құрылғанына 25 жыл толды. Айтулы шараға орай Ақан сері атындағы облыстық филармонияда «Гауһартас» республикалық ұлттық өнер фестивалі өтті. – Бұл шараны өңіріміздің мәдени өміріндегі жарқын сәт десек те болады. Фестивальге республикамыздың түкпір- түкпірінен белгілі композиторларды, дирижерлерді арнайы шақырдық. Белгілі композитор, жерлесіміз Жоламан Тұрсынбаев өнердің қайнаған ордасы – …

САҒЫНДЫРҒАН «ГАУҺАРТАС» Қызылжар төрін думанға бөледі Read More »

МЕЙІРІМ НӘРІ

Зекет – Ислам дінінің негізгі бес тірегінің бірі. Тазару, өсу, өну, береке деген мағыналарды білдіреді. Ал шариғатымызда зекет деп нисап көлеміне жететін дәулеті бар мұсылман кісінің байлығының бір бөлігін жылына бір рет Құранда көрсетілген топтағы адамдарға беруді айтады. Қайырымды жандардың зекет парызын өтеуі дұрыс бағытта жүргізілуі үшін 2012 жылы ҚМДБ жанынан «Зекет және қайырымдылық» қоры …

МЕЙІРІМ НӘРІ Read More »

ЕДАҒАҢНЫҢ БАЛТАСЫ

Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында майдандағы сарбаздар соңғы демі қалғанша жан аямай күрессе, тылдағы еңбек те бір толастаған жоқ. Майданға аттанған ерлердің орнын елде қалған қариялар, әйелдер мен балалар басты. Олар сарбаздарды азық-түлікпен, шикізатпен қамтамасыз етті. Сондықтан Жеңіс күні – тыл ардагерлерінің де мерекесі. Қазақтың батыр ұлы Бауыржан Момышұлы: «Ұрыс, соғыс деген екі сөз бар. Соғыс …

ЕДАҒАҢНЫҢ БАЛТАСЫ Read More »

БАЛАЛАР ЖАНЫНЫҢ БАҒБАНЫ

Ғабит Мүсірепов атындағы облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасында есімі елге белгілі жазушы, Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты Толымбек Әбдірайымның «Құс ұясы» атты кітабының тұсауы кесілді. – Менің бұл туындым түрлі-түсті 58 суретпен безендірілген, 370 беттен тұрады. Кітапқа балалар мен жасөспірімдерге арналған әңгімелерім, ертегілерім мен 3 повесім топтастырылған. Сиясы кеппеген кітабымның таныстырылымын Қызылжарда өткізуімнің өзіндік себебі …

БАЛАЛАР ЖАНЫНЫҢ БАҒБАНЫ Read More »

ҰЛЫ ДАЛАНЫ КҮЙІМЕН ТЕРБЕГЕН

Биыл әйгілі күйші, композитор, дәулескер домбырашы Нұрғиса Тілендиевтің туғанына 100 жыл толды. Мерейтойға орай Қазақстан халқы облыстық ассамблеясында «Өз елім» атты концерт ұйымдастырылды. Ұлы композитордың мұрасын ұлықтаған кешті аға буын өкілдері мен студенттер тамашалады. Нұрғиса Атабайұлы 1925 жылы 1 сәуір күні Алматы облысы, Іле ауданындағы Шилікемер ауылында дүниеге келген. Әкесі Атабай домбырашы, халық әндерінің білгірі …

ҰЛЫ ДАЛАНЫ КҮЙІМЕН ТЕРБЕГЕН Read More »

ОТАНДЫҚ КИНОНЫҢ ОНКҮНДІГІ

Елімізде отандық киноны ілгерілету жұмыстары жалғасуда. Бұл – маңызды міндет, оның орындалуы қазақстандық кинематографияны жаңа деңгейге көтеруге мүмкіндік береді, әрі әрбір фильмге өз көрерменін табуға септеседі. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық құрылтайдың төртінші отырысында киноиндустрияның дамуын ерекше атап өткен болатын. «Qyzyljar» креатив орталығында қазақ киносының күндері басталды. Басты мақсат – көпшілікті дарынды режиссерлермен және олардың …

ОТАНДЫҚ КИНОНЫҢ ОНКҮНДІГІ Read More »

БЕСІКТЕН НЕГЕ БЕЗДІК?

Жасы сексеннің сеңгіріне шыққан Гүлзайра әжейдің төргі бөлмедегі жақтаулары сәмбі талдан иілген, өз балаларынан бөлек немере-шөберелері жатқан бесікті күніне бірнеше мәрте сүйетін әдеті бар. Кейуана ұрпағының иісі сіңген қасиетті бұйымды сүйген сайын ішінен «біссімілләсін» айтып, дұға тілейді. Үйдегілер аналарының бұл қылығына күн сайын куә болса да, астарын түсінген емес. Әжей болса таңданыс танытқандарға: «Ауру қалса …

БЕСІКТЕН НЕГЕ БЕЗДІК? Read More »

ҮЙІ ЖОҚ, ЖАЛАҚЫСЫ МАРДЫМСЫЗ

Мәдениеті күшті елді жаулап алу, жаулап алған күннің өзінде уысында ұстап тұру қиын екенін түсініп, алдымен халықтың сүт бетіндегі қаймағы саналған ардақтыларын өлтірген сұрқия саясатты тарихтан жақсы білеміз. Қазір де мәдениеттегі мәселелері шешілмеген елдің айы оңынан туа қояды дегенге сену қиын. Мемлекеттің іргесін мықтап ұстап тұрған бұл салада маман тапшы. Орташа жалақының төмендігі жастардың келуіне …

ҮЙІ ЖОҚ, ЖАЛАҚЫСЫ МАРДЫМСЫЗ Read More »

МАҒЖАНҒА ҒАШЫҚ АКТЕР

Сәбит Мұқанов атындағы облыстық қазақ сазды-драма театрының көркемдік жетекшісі Дәурен Тойбазаровты көрсе, көрерменнің көбінің көз алдына сыршыл өлеңдері мөп-мөлдір лириканың бастау бұлағындай болған ақиық ақын Мағжан Жұмабаевтың елестері сөзсіз. Актер Дәуреннің сырбаз сахнагерлігі, өз болмысына тән биязы мінезі сахнада анық байқалады. Қазақстанның еңбек сіңірген артисі, режиссер Мұрат Ахманов Мағжанды кескіндей алады-ау деген актерлердің ішінен бірден …

МАҒЖАНҒА ҒАШЫҚ АКТЕР Read More »

СЕН КЕЛДІҢ ДЕ ЖЕРДІҢ ЖҮЗІН ЖАЙНАТТЫҢ!

Табиғат жаңарып, күннің шуағы айналаны нұрға бөлеп, жер бусанып жатқан шақта дүйім қазақ Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесін атап өтеді. Мыңдаған жылдық тарихы бар ұлық мереке көшпенділер үшін жаңа жылдың басы саналған. Егемендік алған тұста қайта жанданған Наурыз мерекесі өзінің халықтық сипатын енді тауып келе жатқандай. Осымен екінші жыл қатарынан жұртшылық Наурызнама аясында он …

СЕН КЕЛДІҢ ДЕ ЖЕРДІҢ ЖҮЗІН ЖАЙНАТТЫҢ! Read More »

ТАЙЫНШАДАҒЫ ТҰҢҒЫШ АЙТЫС

Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесіне орай Тайынша ауданында облыстық ақындар айтысы өтіп, сөз сайысында сегіз ақын өзара бақ сынады. Жыр бәйгесіне «Қызылжар-Ақпарат» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің директоры Ербақыт Амантай, «QYZYLJAR» телеарнасының директоры Рәзия Ыдырысбаева, «AMANAT» партиясы облыстық филиалының кеңесшісі Роза Шәкенова, еңбек ардагері Аманжол Сейітов қазылық етті. Тайыншада тұңғыш рет өткізіліп отырған айтыста аудан әкімі …

ТАЙЫНШАДАҒЫ ТҰҢҒЫШ АЙТЫС Read More »

ҚАЙТАЛАНБАС ТҰЛҒА

Ғылымда өз идеяларымен жаңа ізденістерге негіз болатын, уақыттан тыс өзектілігін сақтайтын ғалымдар шоғыры бар. Солардың қатарында менің ағам, академик Евней (шын есімі – Евин-Ғабиден) Арыстанұлы Бөкетов лайықты, құрметті орын алады. Оның өмірден өткеніне қырық жылдан астам уақыт өтсе де, есімі халық жадынан өшкен жоқ. Ғалымның формулаларға, жобаларға, гипотезаларға айналған ойлары бүгінгі күні де өзектілігін жоғалтқан …

ҚАЙТАЛАНБАС ТҰЛҒА Read More »

«ТЕРІСКЕЙ» ӘН САЛҒАНДА ТАМЫЛЖЫТЫП…

2017 жылы қалалық Мәдениет үйінің жанынан құрылған «Теріскей» фольклорлық-этнографиялық ансамблі бүгінде әнсүйер қауымның көзайымына айналған. Ұмытылуға шақ қалған халық әндерін кеңінен дәріптеуді мақсат еткен ансамбль құрамында 12 өнерпаз бар. Олардың барлығы ұлттық музыкалық аспаптарды жетік меңгерген. – «Теріскей» фольклорлық-этнографиялық ансамблін құрар кезде көп ойландық. Қазақтың төл өнерін дамытуға басымдық беруді басты ұстаным еттік. Көрерменді қазақтың …

«ТЕРІСКЕЙ» ӘН САЛҒАНДА ТАМЫЛЖЫТЫП… Read More »

ТАҒДЫРЫ – ТАРИХ, ІСІ – ӨНЕГЕ

Жұмабек Тәшенов 1915 жылы 20 наурызда Ақмола облысы Аршалы ауданы Танагүл ауылында дүниеге келген (қазіргі Береке ауылының маңайында). Бұл елді мекен жойылып кеткен, тек Танагүл көлі мен көне зират қана бар. Әкесінің азан шақырып қойған аты – Тәш-Мұхаммед Жақсыбайұлы, сөзі өтімді, беделді кісі болған. Анасы – Гүлсім. Тәшекең 1917-1924 жылдары Бабатай ауыл шаруашылығы фермасында, 1924-1930 …

ТАҒДЫРЫ – ТАРИХ, ІСІ – ӨНЕГЕ Read More »

АСҚАҚТАҒАН ӘН, ШАЛҚЫҒАН ЖЫР

Қазақ айтысы жаңа биікке көтеріліп, көрерменнің ыстық ықыласына бөленген өткен ғасырдың 80-ші жылдары өңірлер арасында командалық айтыс ұйымдастырылып, талай жыр жүйріктері аламанның шаңын көтеріп, ұлттық өнердің тұғырын биіктете түскен еді. Осы оң бастама бүгін де жалғасын тауып, Қазақстанның 20 аймағының өнер майталмандары бір-бірімен сынға түсуде. Былтыр бастау алған ауқымды жоба ережесіне сай командалар өзара сайысып, …

АСҚАҚТАҒАН ӘН, ШАЛҚЫҒАН ЖЫР Read More »

ҚАЙТА ЖАҢҒЫРҒАН НАУРЫЗНАМА

Көктемнің алғашқы лебі есіп, табиғат қайта оянғанда ел ішінде ерекше мейрам тойланады. Бұл – Амал мерекесі. Оны халқымыз ықылым заманнан бері жылдың басы санап, қастерлеп келеді. Себебі Амал – табиғат қана емес, адамның жаны да жаңарып, жүректер тоғысып, бауырмалдық бекемделетін күн. Наурызнаманың алғашқы күні өңірдегі ақ жаулықты аналарымыз бен ақ сақалды аталарымыз, түрлі этнос өкілдері …

ҚАЙТА ЖАҢҒЫРҒАН НАУРЫЗНАМА Read More »

ҚАЗАҚ ЖАСТАРЫНЫҢ ЖАНАШЫРЫ

1933 жылы Мәскеуде Алаштың ардақты перзенті Смағұл Садуақасов қайтыс болғанда ақын Мағжан Жұмабаев: Жас Смағұл үздік туған бала екен, Байтақ елге асқар таудай пана екен. Сол баладан, сол панадан айырылып, Қайран қазақ жүрегінде жара екен, – деп қайғы жұтады. Смағұл Сәдуақасовтың өзі замандасы туралы: «Мағжан – қазақ жастарының ой-санасының әміршісі» деген пікір білдіріпті. Смағұл Сәдуақасов …

ҚАЗАҚ ЖАСТАРЫНЫҢ ЖАНАШЫРЫ Read More »

АМАЛ ДЕГЕН АЙЫҢЫЗ…

Ұлыстың ұлы күні — Әз-Наурыз жақындаған сайын, күн райымен қатар адамдардың көңілі де жадырап, мерекенің лебі еседі. Ұлық мейрамға дейінгі бір аптаның әр күні ерекше құндылыққа, қасиетке толы. Табиғатпен етене жақын өмір сүрген көшпенді халық үшін көктемнің келуі үлкен қуаныш. Қыстың қаһарымен алысып, қақаған аяз бен ұйытқыған бораннан үй-іші мен төрт түлігін аман алып шығу …

АМАЛ ДЕГЕН АЙЫҢЫЗ… Read More »