«Soltüstık Qazaqstan»

PDF

Руханият

СУДАЙ СҰЛУ, ЖЕЛДЕЙ ЕКПІНДІ

Ұшы, қиыры жоқ дариядай Сарыарқаның төрінде орналасқан көрікті Қызылжар мен Көкшетауды Алаш ақындарының ордасы болған жер десек, қателеспейміз. Алашқа атағы шыққан ақындарымыздың бірталайы Арқаның осы баурайында, орман-тоғайға толы аймағында туып-өскен. Кең сабаның қорындай, Бертағының баласы Орынбай, екі аяқты адамның ділмары, өткір тілді Шөже, Тойлыбай бидің ұлы Арыстан, аспанға өрлеп ән шырқайтын Біржан сал, өмірі ертегідей …

СУДАЙ СҰЛУ, ЖЕЛДЕЙ ЕКПІНДІ Read More »

Ұлттық рухтың жаршысы

Шал ақын аудандық тарихи-өлкетану музейінде Алаштың ардақты перзенті, ақын Мағжан Жұмабаевтың 130 жылдығына арналған “Ұлтын сүйген ұлы жүрек – Мағжан” атты жылжымалы көрме ашылды. Ақын дүниеге келген Мағжан Жұмабаев ауданында тұсауы кесілген көрмені енді шалақындықтар тамашалай алады. Биыл туғанына 130 жыл болған Мағжан Жұмабаев – қазақтың ғана емес, тұтас түркі жұртының мақтаны­шы. Ақынның Отанға деген …

Ұлттық рухтың жаршысы Read More »

АҚЫН ӨЛЕҢДЕРІНІҢ НҰСҚАЛАРЫ

Абайтану тарихында Зейнелға­би­ден Әміреұлының есімі лайық­ты орын алуы тиіс. Профессор М.Мыр­захметов оны “ұлттық ой-санасы ерте оянған, сол жолда қолынан келер әрекеттен аянбаған, Абай мұ­ра­сын баспасөзде насихаттап, татар халқына танытуға арнаған талпыну­шылардың бірі”, – деп таныстырады. Зейнелғабиденнің 1909 жылы Уфа қаласында басылған: “Насихат Қаза­қия” кітабы – Абай мұрасын наси­хат­тау мен алғаш танып, дәл бағалауда революцияға дейінгі …

АҚЫН ӨЛЕҢДЕРІНІҢ НҰСҚАЛАРЫ Read More »

ТАҢҒАЖАЙЫП ТУЫНДЫЛАР

“Qyzyljar-ART” орталығында суретші Анна Брыкина қала тұрғын­дары мен меймандарына арнап “Пе­реливы” сурет көрмесін өткізді. Сөреге қойылған 24 туындының әрқайсысы көрерменнің көңіліне өткен күндер­дің тәтті елесіндей әсер сыйлады. “Радуга” балаларды дамыту ор­та­лығында бейнелеу өнерінен сабақ беретін Анна Брыкина бұрын қаржы саласында қызмет атқарған. “Жас кү­німнен сурет салуға құмар болдым. Кез келген адам бойындағы таланты мен талабын …

ТАҢҒАЖАЙЫП ТУЫНДЫЛАР Read More »

Серісі серілердің — Сегіз сері

Сегіз сері Бахрамұлы (шын есімі Мұхаммед-Қанафия) қазіргі Солтүстік Қазақстан облысының Жамбыл ауданындағы Гүлтөбе-Маманай деген атақты мекенде 1818 жылы туып, 1854 жылы 36-дан 37-ге қараған үш мүшел жасында өмірден өткен. Ата-анасынан жастай жетім қалған оны би болған атасы Шақшақ тәрбиелеп, алғыр баланы молдадан ғана оқытпай И.Прохоров деген қашқыннан орысша да сауатын аштырады. Сегіз ауыл молдасынан алған …

Серісі серілердің — Сегіз сері Read More »

ЖАТ АҒЫМ ЖАРҒА ЖЫҒАДЫ

Асыл дініміздің негізі қасиетті Құ­ран мен ардақты Пайғамбарымыз­дың (оған Алланың салауаты мен сә­лемі болсын) сүннеті екендігі мәлім. Алайда Пайғамбарымыз дүние сал­ғаннан кейін қасиетті Құран аяттары мен Алла елшісінің хадистерін бұр­малап түсіндіруші түрлі топтар пай­да болды. Насихат сұраған сахабасына Пайғамбарымыз: “Ұлық Алла Тағаладан қорқыңдар. Расында, араларыңдағы ұзақ өмір сүргендер, көп ұрыс-керіске (фит­наға) тап болады, сондықтан сен­дерге …

ЖАТ АҒЫМ ЖАРҒА ЖЫҒАДЫ Read More »

КӨЗ ТАРТАР КЕСТЕЛЕР

Облыс орталығындағы “Qyzyljar” арт орталығы тұрғындарды тағы бір тамаша шарамен қуантты. Түрлі көр­мелер мен қолөнер бұйымдарының жәрмеңкелері жиі өтетін орында қа­ладағы кесте тігу шеберлерінің бұйымдары қойылған. Жібектей нә­зік ақ жіптен дөңгелетіп тігілген 50 кесте біріге келіп үлкен фотозона жасап тұр. Мұндағы 50 бұйымның әрқайсысы өзінше ерекше, бір-бірін қайталамайды. Сонысына қарамас­тан бәрі біріге келіп үйлесімді көрініс …

КӨЗ ТАРТАР КЕСТЕЛЕР Read More »

Зылиханың табағы

Музейіміздің қорында Мағжан Жұмабаевтың зайыбы Зылиха­ның табағы бар. Фарфор ыдыс ХІХ ғасырда Қытайда жасалған. Ыдыс дөңгелек пішінді, глазурмен безен­ді­рілген, түрлі-түсті гүлді ою-өрнек салынған. Табақты музейге Мағ­жанның немере інісі Тасболат Бе­кенов тапсырған. Зылиханың табағын айтып отыр­ған соң өмірінен ақпарат бере кеткенді жөн болар. Зы­лиха Жұмабаева 1894 жылы Қызылжар қаласында дү­ниеге келген. Әкесі – Құрманбай, анасы – …

Зылиханың табағы Read More »

Толқыннан толқын туар

Солтүстіктің киелі топырағында толғатқан алтын құрсақты аяулы ана­ларымыз өмірге талай тау тұлғалы ұл­дарды әкелді. Қазақ әдебиетінің көшіне дара жа­ңалығы, бай мұрасы­мен қосылған поэ­зияның жарық жұл­дызы Мағжан, сөз зергерлері Ғабит, Сәбит, Сафуан, қара өлеңнің жезкиігі Кәкімбек – есімдерін елі ардақта­ған алыптар шоғыр. Демек “су ба­сынан тұнса, аяғындағы ағайын да тұны­ғынан шөлін қандырар”, – деген­дей алдыңғы толқынның …

Толқыннан толқын туар Read More »

Үш жүздің пірі Марал ишан

Қасиетті Түркістанның төрінде өт­кен Ұлттық құрылтайдың екінші оты­рысында елді елең еткізген бір жаңа­лық жария етілді. Сүйінші хабарды жеткізген Мемлекет басшысы Қа­сым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев: “…Әйгілі Марал ишанның Кенесары ханға сыйлаған Құраны табылды. Бұл – еліміздің рухани өміріндегі елеу­лі оқиға. Марал ишан барша қазаққа танымал адам болған. Ол – төл тарихымызда ерекше орны бар Кенесары ханның үзеңгілес …

Үш жүздің пірі Марал ишан Read More »

Ойлы оқырманға олжа

Сәбит Мұқанов атындағы об­лыстық ғылыми-әмбебап кітапхананың қоры жаңа кітаптармен то­лықты. Кітапхана ұжымы онлайн шолу өткізіп, оқырмандарды жаңа туындылармен таныстырды. Кітапхананың ұлттық бөлімінің қызметкері Дамира Серікбаеваның айтуынша, ай сайын жаңа кітаптар­ға шолу жасалып, таныстырылым өткізіледі. Бұл жолы оқырмандар­дың қолына тиер туындылардың ара­сында Ахмет Кенесарыұлының “Кенесары хан уа сұлтан Сыдық” кітабы, Зияш Телеуованың “Бет пер­де” атты шытырман …

Ойлы оқырманға олжа Read More »

ӘЛЕМГЕ ТАНЫЛҒАН ӨНЕР ҰЖЫМЫ

Облыс әкімі Айдарбек Сапаров “Sensitive” би тобының негізін қалаушы Ольга Ростовщиковамен кездесті. Еліміздің мәдени, рухани өміріне белсенді араласып, биік белестерді бағындырып жүрген өнерпаздардың жетістіктері жерлестерімізге қуаныш сыйлауда. Музыканы құлақпен естімесе де, жүрекпен сезінетін жандарға елдің көңілі бөлек. – Бишілеріміз өнерлі, ынталы жандарға еш нәрсе кедергі болмайтынын  көрсетуде. Олар заманауи би өнерін насихаттауда. Ольга – нағыз …

ӘЛЕМГЕ ТАНЫЛҒАН ӨНЕР ҰЖЫМЫ Read More »

МАҒЖАННЫҢ АКАДЕМИЯЛЫҚ ЖИНАҒЫ

Ұлт зиялыларының мерейтойы жоспар үшін жасалған сансыз іс-шарамен һәм соңы дауға ұласқан ескерткіштермен шектелмесе керекті. Көрнекті тұлғалардың мерейлі жылы қоғамның мәдениетіне, рухани дамуына игілігі тиер бастама болуға тиіс. Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев та: “Бүгінгідей технологияның заманында той-томалақтың әңгімесін айтып, бір-бірін асыра мақтап, ас ішіп, аяқ босатқанға риза кейіпте жүру әдетінен арылу керек. Той қуалайтын емес, …

МАҒЖАННЫҢ АКАДЕМИЯЛЫҚ ЖИНАҒЫ Read More »

ОН ЕКІ ҚЫЗҒАЛДАҚ, БІР ШОҚ ҚЫРМЫЗЫ

Тұрысбек Сәукетаев – жазушы, аудармашы, Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі. 1950 жылы 14 қарашада Алтай өлкесінде туған. “Сүткенже”, “Айлы түн еді”, “Қайыңдар, аппақ қайыңдар”, “Көлеңкелер патшалығы” әңгіме-повестер мен “Айқараңғысы”, “Жел­қайық”, “Эпилог”, “Қызылбалақтың қазасы”, “Мен – жындымын”, “Өлгендер қайтып келеді” романдарының авторы. Аударма саласында өнімді еңбек етіп келеді. Екі жүзден астам киносценарий, Ги де Мопассанның, Амброз Бирстің …

ОН ЕКІ ҚЫЗҒАЛДАҚ, БІР ШОҚ ҚЫРМЫЗЫ Read More »

Танымдық сапар

Қызылжарлық жастарды өңірдің тарихи орындарымен таныстыру ісі биыл да жалғасын тауып, алыс-жақын елді мекендерге саяхаттар ұйымдастырылуда. Аталған игі бастамадан жергілікті “Ассамблея жастары” ұйымының белсенділері де шет қалмай, жаңа жобаны қолға алған. “Мекенім – Қазақстан” жобасының аясында облыс орталығындағы еріктілер мен белсенділердің басын қосып, аудандарға танымдық сапарлар ұйымдастыру жоспарланған. Таңдап алған алғашқы бағыты – Айыртау ауданы. Арқадағы асыл …

Танымдық сапар Read More »

“ЕЛІМ-АЙ” – ӨЛЕҢМЕН ЖАЗЫЛҒАН ШЕЖІРЕ

Өзі өлсе де, артында өлмейтұғын сөзі қалған, егемендігіміздің арқасында есімі елімен қайта қауышқан бабаларымыздың бірі – Қожаберген жырау. Кеңес өкіметінің тұсында біз оны “Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама” заманынан жеткен “Елім-ай” әнінің авторы ретінде ғана білдік. Академик Манаш Қозыбаев: “Жүз жасаған Қожаберген өмірінің алпыс жылын елінің тәуелсіздігі үшін күресіп, ат үстінде өткізген…Ол қазақтың көп батырларының бірі …

“ЕЛІМ-АЙ” – ӨЛЕҢМЕН ЖАЗЫЛҒАН ШЕЖІРЕ Read More »

МУЗЕЙГЕ ОНЛАЙН САЯХАТ

Осыдан бірнеше жыл бұрын өңір­­дің киелі жерлері бойынша 3D тур жасалғаны белгілі. Аталған бас­тама биыл да жалғасын тауып, ма­мандар облыс орталығындағы му­зейлердің 3D бейнесін жасаған. Бұ­дан былай интернетке қолы жеткен әр адам арнайы сайттың көмегімен музейлерге онлайн экскурсия жа­сап, тарихи жәдігерлермен таныса ала­ды. Онлайн экскурсия көрермен­дері видеоны 360 градуста бұрып, ғима­рат ішіне емін-еркін көз жүгір­теді. …

МУЗЕЙГЕ ОНЛАЙН САЯХАТ Read More »

МАҒЖАННЫҢ АҒАРТУШЫЛЫҚ ІЛІМІ – ТӘРБИЕ ТҰНЫҒЫ

1917 жылы қазан революциясы­нан кейін, сол кездегі қазақтың бір топ зиялылары, елді егемендікке жет­кізудің жалғыз жолы – оқу, білім екенін түсінген болатын. Осыған орай олар мектептер ашып, халықты оқу, білімге шақырып қана қоймай, өздері оқулықтар, әдістемелік құрал­дар жазды. Солардың бірі – Мағжан Жұмабаев. Егер Мағжанның ағарту­шылық, ұс­таз­­дық жолына қысқаша шолу жа­сай­­тын болсақ, төмендегі жәйттерді аңғаруға …

МАҒЖАННЫҢ АҒАРТУШЫЛЫҚ ІЛІМІ – ТӘРБИЕ ТҰНЫҒЫ Read More »

Қорған болған жеріне ер Жанатай

Ғабит Мүсірепов атындағы ауданның Чистополье елді мекенінде Жанатай батырдың 300 жылдығына орай ас берілді. Тойды батырдың ұрпақтары өткізді. Чистополье елді мекенінің маңында ақшаңқан киіз үйлер бой түзеп, алтыбақан орнатылды. Сахна құрылып, жергілікті өнерпаздар келген қонақтарға ән-жырдан шашу шашты. Жиналғандар балуандардың күресін және көкпар мен бәйгені тамашалады. – Жанатайдың 9 ұлы болған. Сол ұлдардан тараған ұрпақ …

Қорған болған жеріне ер Жанатай Read More »

СҰЛУЛЫҚТАН СЫР СУЫРҒАН…

Облыстық тарихи-өлкетану мұражайының “Qyzyljar” арт-орталығында газетіміздің фототілшісі Талғат Тәнібаевтің “Туған жер – тұғырың, туған ел – қыдырың” атты жеке шығармашылық көрмесі ашылды. Көрменің ашылу салтанатына қатысқан облыстық ішкі саясат басқармасының басшысы Асқар Хабибулин өңір басшысының “Алғыс хатын” табыс етті. – Өңірімізде кәсіби фотографтар саусақпен санарлық. Солардың бірі  – Талғат Тәнібаев. Фотоаппаратты серік еткен 18 жылдың …

СҰЛУЛЫҚТАН СЫР СУЫРҒАН… Read More »